Protesty i starcia uliczne w krakowie 1981-1989 (Arcana)

Tomasz Marszałkowski (1966) - absolwent nauk politycznych UJ; oficer policji i specjalista w zakresie operacji policyjnych; współautor książki "Walki uliczne w PRL". Ostatnio ukazało się drugie wydanie jego książki "Zamieszki, ekscesy i demonstracje w Krakowie 1918-1939".

Protesty uliczne jako forma sprzeciwu wobec władzy pojawiają się w sytuacjach uznawanych poprzez ich uczestników jako krytyczne. Taka forma oporu oznacza,pomiędzy obywatelami, a władzą zerwany zostaje kontakt.

Władza przestaje być realnym reprezentantem interesów społeczeństwa. (...) Z sytuacją taką mieliśmy do czynienia w Polsce w latach 80., stanowczo w okresie od wprowadzenia stanu wojennego do upadku komunizmu.

W rzeczywistości PRL-u protesty często przeradzały się w starcia uliczne. Spowodowane to było typowo konfrontacyjną postawą władz komunistycznych wysyłających przeciw demonstrantom zwarte oddziały Milicji Obywatelskiej, a nierzadko także wojska.

Jednym z głównych ośrodków protestu społecznego był Kraków. Intencją niniejszej pracy jest odtworzenie przebiegu protestów ulicznych, zwłaszcza tych przeradzających się w starcia z siłami porządkowymi na terenie Krakowa, w okresie od wprowadzenia stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku do 31 grudnia 1989 roku, gdy w życie weszła nowelizacja Konstytucji "likwidująca" PRL i odniesienia do ustroju socjalistycznego.

W tekście opisano wydarzenia mające charakter polityczny bądź będące reakcją na sytuację społeczną i gospodarczą: od wielotysięcznych demonstracji, przez strajki okupacyjne zakończone interwencją sił porządkowych.