W prezentowanej książce przedstawiono system funkcjonowania aparatu cenzury w Polsce w latach 1944–1960, w szczególności takie aspekty organizacji cenzury, jak metodyka pracy cenzorów, sposoby rekrutacji, stopień zaangażowania ideologicznego i partyjnego, harmonogram pracy, schemat szkoleń ideologicznych i pozaurzędowa aktywność. Przedstawiono ponadto okoliczności towarzyszące powstaniu Centralnego Biura Kontroli Prasy, w tym rolę tzw. Doradców radzieckich, którzy w grudniu 1944 roku przybyli do Lublina i przejęli w pełni kontrolę nad procesem tworzenia systemu cenzury. W książce opisano zakres, a także formy współpracy aparatu cenzury z Urzędem Bezpieczeństwa/Służbą Bezpieczeństwa, której wynikiem były represje wobec różnorodnych grup społecznych, zawodowych i religijnych (m.in. Procesy sądowe oraz długoletnie więzienia). Na podstawie sprawozdań cenzorów z Wydziału Teatrów GUKPPiW odtworzono mechanizm kontroli spektakli teatralnych i zespołów rozrywkowych oraz określono kryteria, wedle których je oceniano. Opisano w dodatku działalność Komisji Oceny Wycofanych Wydawnictw (w jej pracach brali udział cenzorzy), która „skazała na przemiał miliony zdezaktualizowanych politycznie książek, tysiące płyt gramofonowych, czasopism, a także partytur. Odtworzono w dodatku metody i kierunki kolportażu prasy i książek do PRL oraz skalę dostarczanych do kraju druków, wykorzystując szerokie raporty cenzorów z Samodzielnego Wydziału Obcojęzycznego GUKPPiW, którzy decydowali, czy publikacje trafią do adresata, czy też na przemiał. Ze Wstępu Praca dr Kamili Kamińskiej-Chełminiak gromadzi sporo oryginalnych ustaleń opartych o zastosowanie atrakcyjnej bazy źródłowej. Za bardzo niebanalne należy uznać te, które dotyczą cenzurowania widowisk w okresie stalinowskim, współpracy cenzorów z MBP i MSW, ich wpływu na niszczenie księgozbiorów i partytur. Jako prekursorską i zakończoną powodzeniem uznaję próbę pokazania strategii i praktyk społecznych związanych z przenikaniem do Polski wydawnictw zza „żelaznej kurtyny, w tym publikacji Instytutu Literackiego w Masions-Lafitte. Koncepcja pracy, konsekwentnie przeprowadzona, zmierzała do pokazania najróżniejszych wcieleń cenzorów i ról, jakie spełniali w powojennej Polsce. […] Uważam, iż jest to monografia o zasadniczym zasięgu przedmiotowym i efekcie poznawczym. Autorka wykazała się obszernymi kompetencjami i znajomością przedmiotu badań. Z recenzji wydawniczej prof. Dr. Hab. Dariusza Jarosza
- Autorzy: Kamińska-Chełminiak Kamila
- Ciężar: 0,618
- ISBN: 9788375459340
- Języki: polski
- Kod wydawcy: 29692
- objętość: 424
- Oprawa: Miękka
- PKWiU: 58.11
- Podtytuł: Organizacja Kadry Metody pracy
- Rok wydania: 2019
- wariant publikacji: KS
- Wydawca: Aspra