Psychiatria (Wydawnictwo Lekarskie PZWL)

Tytuł Psychiatria Podtytuł Podręcznik dla studentów medycyny Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-5033-2 Rok wydania 2016 Warszawa Wydanie 2 ilość stron 760 Format epub, mobi Spis treści Przedmowa XXV ROZDZIAŁ 1. RYS HISTORII PSYCHIATRII. KIERUNKI W PSYCHIATRII – Tadeusz Nasierowski 1 ROZDZIAŁ 2. BADANIE PSYCHIATRYCZNE – Tomasz Tafliński 21 2.1. Wprowadzenie 21 2.2. Jak przygotować się do badania i jak przeprowadzić badanie psychiatryczne? 21 2.3. Aspekty prawne badania 23 2.4. Wywiad psychiatryczny 24 2.5. Podstawowe badanie somatyczne 27 2.6. Ocena stanu psychicznego 27 ROZDZIAŁ 3. PSYCHOPATOLOGIA – Magdalena Kotlicka-Antczak, Agnieszka Pawełczyk 35 3.1. Wprowadzenie 35 3.2. Świadomość 35 3.2.1. Zaburzenia świadomości 37 3.3. Spostrzeganie 39 3.3.1. Złudzenia 39 3.3.2. Omamy 40 3.3.3. Zaburzenia psychosensoryczne 43 3.3.4. Zaburzenia spostrzegania własnej osoby i otoczenia 43 3.3.5. Zaburzenia rozpoznawania (agnozje) 44 3.4. Uwaga 44 3.5. Myślenie i mowa 45 3.5.1. Zaburzenia treści myślenia 46 3.5.2. Zaburzenia logiki myślenia 51 3.5.3. Zaburzenia toku myślenia 53 3.6. Zaburzenia mowy i języka 56 3.7. Pamięć 56 3.7.1. Ilościowe zaburzenia pamięci – dysmnezje 58 3.7.2. Jakościowe zaburzenia pamięci – paramnezje 59 3.8. Funkcje wykonawcze 60 3.9. Aktywność i wola 61 3.9.1. Zaburzenia aktywności ruchowej 61 3.9.2. Zaburzenia woli 64 3.9.3. Zaburzenia aktywności złożonej 64 3.10. Zaburzenia uczuć (emocji) 67 3.10.1. Zaburzenia nastroju 67 3.10.2. Strach i lęk 67 3.11. Zaburzenia nawyków i popędów (impulsów) 68 3.12. Zespoły psychopatologiczne 69 3.12.1. Zespół depresyjny 69 3.12.2. Zespół maniakalny 69 3.12.3. Zespół paranoidalny (urojeniowo-omamowy) 70 3.12.4. Zespół paranoiczny (paranoja, obłęd) 70 3.12.5. Zespół katatoniczny 70 3.12.6. Zespół otępienny 70 3.12.7. Zespół amnestyczny 71 3.12.8. Zespół majaczeniowy (majaczenie) 71 ROZDZIAŁ 4. SCHIZOFRENIA – Marek Jarema 73 4.1. Definicja, rozpowszechnienie 73 4.2. Geneza 74 4.3. Obraz kliniczny 79 4.3.1. Stan psychiczny chorych na schizofrenię 79 4.3.2. Postacie (typy) schizofrenii 83 4.3.3. Stan somatyczny chorych na schizofrenię 86 4.3.4. Pierwszy epizod schizofrenii i stany prepsychotyczne 88 4.4. Leczenie 90 4.4.1. Farmakoterapia schizofrenii 90 4.4.2. Oddziaływania pozafarmakologiczne 120 4.5. Rehabilitacja i rokowanie 120 ROZDZIAŁ 5. ZABURZENIA SCHIZOAFEKTYWNE, ZESPOŁY UROJENIOWE – Tomasz Szafrański 125 5.1. Definicja i rozpowszechnienie 125 5.2. Zaburzenia schizoafektywne 132 5.2.1. Definicja i geneza 132 5.2.2. Status zaburzeń schizoafektywnych: kontrowersje 133 5.2.3. Zaburzenia schizoafektywne: kategorie diagnostyczne i wymiary psychopatologii 134 5.2.4. Uwarunkowania genetyczne 136 5.2.5. Różnicowanie 136 5.2.6. Obraz kliniczny i przebieg 137 5.2.7. Leczenie 138 5.3. Ostre i przemijające zaburzenia psychotyczne 139 5.4. Zaburzenia urojeniowe 140 5.4.1. Definicja i geneza 140 5.4.2. Rozpoznawanie 141 5.4.3. Obraz kliniczny 142 5.4.4. Różnicowanie 147 5.4.5. Leczenie 149 5.5. Indukowane zaburzenie urojeniowe 150 ROZDZIAŁ 6. ZABURZENIA AFEKTYWNE – Janusz Rybakowski 153 6.1. Rys historyczny zaburzeń afektywnych 153 6.2. Choroba afektywna jednobiegunowa (depresja nawracająca) 156 6.2.1. Rozpowszechnienie 156 6.2.2. Etiopatogeneza 156 6.2.3. Rozpoznawanie i obraz kliniczny 158 6.2.4. Podtypy zespołów depresyjnych 161 6.2.5. Przebieg i rokowanie 163 6.2.6. Leczenie 163 6.3. Choroba afektywna dwubiegunowa 175 6.3.1. Rozpowszechnienie 175 6.3.2. Etiopatogeneza 175 6.3.3. Rozpoznawanie i obraz kliniczny 176 6.3.4. Typy choroby 180 6.3.5. Diagnostyka różnicowa 181 6.3.6. Przebieg i rokowanie 182 6.3.7. Leczenie 183 ROZDZIAŁ 7. PROBLEMATYKA SAMOBÓJSTW – Agnieszka Gmitrowicz 193 7.1. Wprowadzenie 193 7.2. Podstawowe pojęcia i definicje 194 7.3. Epidemiologia samobójstw i prób samobójczych w Polsce i na świecie 195 7.4. Rozpoznanie czynników ryzyka zachowań samobójczych 199 7.4.1. Społeczno-demograficzne czynniki ryzyka zachowań samobójczych 200 7.4.2. Czynniki psychologiczne a zachowania samobójcze 202 7.4.3. Zaburzenia psychiczne a zachowania samobójcze 202 7.4.4. Wielokrotne próby samobójcze i samouszkodzenia 205 7.5. Samobójstwo a choroby somatyczne 206 7.6. Neurobiologiczne czynniki ryzyka samobójstwa 206 7.7. Czynniki ochronne i rokownicze 206 7.7.1. Zasoby jednostkowe 207 7.7.2. Rodzina 208 7.7.3. Religia 208 7.8. Badanie pacjenta – wywiad i ocena ryzyka samobójstwa 208 7.8.1. Plan badania osoby zgłaszającej myśli samobójcze lub po usiłowaniu samobójstwa 209 7.8.2. Ocena ryzyka samobójstwa 210 7.9. Zasady innowacyjnania z pacjentem zagrożonym samobójstwem 212 7.9.1. Rekomendowane działania personelu medycznego 212 7.10. Leczenie 214 7.10.1. Farmakoterapia 214 7.10.2. Pozafarmakologiczne metody leczenia 215 7.11. Postępowanie w sytuacji zaistnienia samobójstwa 216 7.12. Profilaktyka samobójstw i aspekty prawne 216 7.13. Podsumowanie 218 ROZDZIAŁ 8. ZABURZENIA PSYCHICZNE ZWIĄZANE ZE STANEM SOMATYCZNYM – Justyna Holka-Pokorska 221 8.1. Wprowadzenie 221 8.2. Zaburzenia psychiczne w przebiegu schorzeń somatycznych 222 8.3. Ostre zaburzenia psychiczne na podłożu somatycznym 224 8.3.1. Zaburzenia psychotyczne 224 8.3.2. Zaburzenia świadomości 228 8.4. Przewlekłe zaburzenia psychiczne o podłożu somatycznym 229 8.4.1. Zaburzenia depresyjne 229 8.4.2. Zaburzenia depresyjne spowodowane czynnikami fizjologicznymi oraz łączące się z cyklem życiowym pań i mężczyzn 232 8.4.3. Zaburzenia lękowe 236 8.5. Objawy i zaburzenia psychiczne związane z zabiegami chirurgicznymi i terapią farmakologiczną 238 8.5.1. Zaburzenia psychiczne związane z zabiegami chirurgicznymi 238 8.5.2. Leki o potencjale depresjogennym 238 8.5.3. Leki, które mogą wywołać majaczenie 239 8.6. Podsumowanie 240 ROZDZIAŁ 9. ZABURZENIA SPOWODOWANE stosowanIEM ALKOHOLU I INNYCH SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH oraz INNE UZALEŻNIENIA – Jerzy Samochowiec, Agnieszka Samochowiec 243 9.1. Zaburzenia spowodowane używaniem alkoholu 243 9.1.1. Epidemiologia 244 9.1.2. Zasady rozpoznawania 244 9.1.3. Metabolizm alkoholu etylowego 245 9.1.4. Zatrucie alkoholem 246 9.1.5. Picie krzywdzące 247 9.1.6. Uzależnienie 247 9.1.7. Alkoholowy zespół abstynencyjny 249 9.1.8. Majaczenie alkoholowe 250 9.1.9. Przewlekłe psychozy alkoholowe 253 9.1.10. Inne choroby związane z zespołem zależności alkoholowej 255 9.1.11. Remisja w uzależnieniu alkoholowym 256 9.1.12. Terminy nieumieszczone w klasyfikacji ICD-10 256 9.1.13. Terapia uzależnienia od alkoholu 258 9.2. Zaburzenia spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych 265 9.2.1. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane stosowaniem opiatów (F11) 266 9.2.2. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane użytkowaniem kanabinoli (F12) 270 9.3. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane wykorzystywaniem leków uspokajających i nasennych (F13) 272 9.3.1. Neurobiologia działania 274 9.3.2. Skutki działania 274 9.3.3. Zespół abstynencyjny 275 9.3.4. Przedawkowanie 276 9.3.5. Terapia 276 9.4. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane stosowaniem kokainy (F14) oraz innych substancji stymulujących, w tym kofeiny (F15) 277 9.4.1. Skutki działania 279 9.4.2. Powikłania somatyczne i psychiczne 280 9.4.3. Przedawkowanie 280 9.4.4. Terapia 281 9.5. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane użytkowaniem substancji halucynogennych (F16) 281 9.5.1. Skutki działania 282 9.5.2. Terapia 284 9.6. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane paleniem tytoniu (F17) 284 9.6.1. Neurobiologia działania 285 9.6.2. Skutki działania 285 9.6.3. Terapia 286 9.7. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane wykorzystywaniem lotnych rozpuszczalników (F18) 287 9.7.1. Epidemiologia 287 9.7.2. Sposoby przyjmowania 288 9.7.3. Skutki działania 288 9.7.4. Powikłania psychiatryczne i somatyczne 288 9.7.5. Długotrwałe przyjmowanie substancji wziewnych 288 9.8. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem kilku substancji lub stosowaniem innych substancji psychoaktywnych (F19) 288 9.9. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane użytkowaniem innych substancji niesklasyfikowanych w ICD-10 289 9.10. Uzależnienia behawioralne (niechemiczne) 290 ROZDZIAŁ 10. ZABURZENIA SNU – Adam Wichniak 293 10.1. Wprowadzenie 293 10.2. Czynniki regulujące sen człowieka 296 10.3. Neurobiologiczne podłoże mechanizmów regulujących sen 298 10.4. Klasyfikacja zaburzeń snu 299 10.4.1. Bezsenność 302 10.4.2. Zaburzenia oddychania w czasie snu 307 10.4.3. Nadmierna senność 308 10.4.4. Zaburzenia rytmu snu i czuwania 312 10.5. Parasomnie 314 10.6. Zaburzenia ruchowe związane ze snem 317 ROZDZIAŁ 11. ZABURZENIA PSYCHICZNE WYWOŁANE organicznYM zniszczenieM OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO (OTĘPIENIA, ekologicznE ZABURZENIA PSYCHICZNE) – Tomasz Sobów 321 11.1. Wprowadzenie 321 11.2. Definicje 321 11.2.1. Otępienie 321 11.2.2. Majaczenie (zaburzenia świadomości) 322 11.2.3. Ekologiczne zaburzenia psychiczne 322 11.3. Rozpoznawanie otępienia (kryteria diagnostyczne) 323 11.3.1. Zbieranie wywiadu w przypadku podejrzenia otępienia 324 11.3.2. Ocena kliniczna pacjenta z podejrzeniem otępienia 324 11.3.3. Testy oceniające nasilenie zaburzeń funkcji poznawczych. Ocena psychometryczna 325 11.3.4. Rola innych badań w diagnostyce i różnicowaniu otępień 329 11.4. Etiologia otępień 330 11.5. Epidemiologia otępień 331 11.6. Proces klinicznego różnicowania przyczyn otępienia 331 11.7. Choroba Alzheimera 333 11.7.1. Patogeneza choroby Alzheimera 333 11.7.2. Obraz neuropatologiczny choroby Alzheimera 334 11.7.3. Przebieg kliniczny choroby Alzheimera 334 11.7.4. Leczenie otępienia w chorobie Alzheimera 337 11.8. Otępienia naczyniopochodne 339 11.8.1. Elementy etiopatogenezy i kliniczne postacie otępienia naczyniopochodnego 342 11.8.2. Progresywnanie w otępieniach naczyniopochodnych 343 11.9. Otępienie z ciałami Lewy’ego (DLB) i otępienie w chorobie Parkinsona (PDD) 344 11.9.1. Obraz kliniczny i różnicowanie otępienia z ciałami Lewy’ego 344 11.9.2. Neuropatologia i elementy patogenezy otępienia z ciałami Lewy’ego 345 11.9.3. Otępienie z ciałami Lewy’ego a otępienie w chorobie Parkinsona: oddzielne choroby czy spektrum tego samego zaburzenia? 346 11.9.4. Farmakoterapia otępienia z ciałami Lewy’ego/otępienia w chorobie Parkinsona 347 11.10. Otępienia czołowo-skroniowe i ich typy językowe 347 11.10.1. Manifestacje kliniczne zwyrodnienia płatów czołowych i skroniowych 348 11.10.2. Rozpoznawanie otępienia czołowo-skroniowego 349 11.10.3. Postępowanie w zwyrodnieniu płatów czołowych i skroniowych 349 11.11. Inne postacie otępień 350 11.11.1. Otępienie w przebiegu AIDS 351 11.11.2. Otępienie w przebiegu choroby Creutzfeldta–Jakoba 351 11.11.3. Otępienie alkoholowe 351 11.12. Naturalne zaburzenia psychiczne (zaburzenia psychiczne wywołane chorobą somatyczną) 352 11.12.1. Ekologiczne zaburzenia osobowości (dawniej charakteropatia) 353 11.12.2. Naturalne zaburzenia nastroju 353 11.12.3. Ekologiczne zaburzenia psychotyczne 354 11.12.4. Zaburzenia psychiczne polekowe 355 ROZDZIAŁ 12. ZABURZENIA NERWICOWE – Dominika Dudek, Jolanta Rabe-Jabłońska 357 12.1. Wprowadzenie 357 12.2. Klasyfikacja zaburzeń nerwicowych 359 12.3. Rozpowszechnienie zaburzeń nerwicowych 359 12.4. Współchorobowość 360 12.5. Etiologia 361 12.5.1. Czynniki psychospołeczne 361 12.5.2. Czynniki biologiczne 362 12.6. Zaburzenia lękowe w postaci fobii 363 12.6.1. Agorafobia 363 12.6.2. Fobie specyficzne 363 12.6.3. Fobie społeczne 364 12.7. Inne zaburzenia lękowe 365 12.7.1. Zespół lęku napadowego 365 12.7.2. Zespół lęku uogólnionego 366 12.7.3. Zaburzenie depresyjne i lękowe mieszane 367 12.8. Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne 367 12.9. Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne 369 12.9.1. Ostra reakcja na stres 369 12.9.2. Zaburzenia stresowe pourazowe (PTSD) 369 12.9.3. Zaburzenia adaptacyjne 371 12.10. Zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne) 372 12.10.1. Amnezja dysocjacyjna 374 12.10.2. Fuga dysocjacyjna 374 12.10.3. Trans i opętanie 374 12.10.4. Dysocjacyjne zaburzenia ruchu 375 12.10.5. Drgawki dysocjacyjne 376 12.10.6. Osłupienie dysocjacyjne (stupor) 376 12.10.7. Dysocjacyjne znieczulenie i utrata czucia zmysłowego 376 12.11. Inne zaburzenia dysocjacyjne 376 12.11.1. Osobowość mnoga 376 12.11.2. Zespół Gansera 377 12.12. Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną (somatoformiczne) 377 12.12.1. Zaburzenia somatyzacyjne (z somatyzacją) 379 12.12.2. Zaburzenia somatyzacyjne pod postacią somatyczną niezróżnicowane 379 12.12.3. Zaburzenia hipochondryczne 379 12.12.4. Dysfunkcje autonomiczne występujące pod postacią somatyczną 380 12.12.5. Uporczywy ból psychogenny 381 12.13. Inne zaburzenia nerwicowe 382 12.13.1. Neurastenia 382 12.13.2. Zespół depersonalizacji i derealizacji 382 12.14. Leczenie zaburzeń nerwicowych 383 12.14.1. Psychoterapia zaburzeń nerwicowych 383 12.14.2. Farmakoterapia zaburzeń nerwicowych 384 12.14.3. Inne metody leczenia 385 ROZDZIAŁ 13. ZABURZENIA OSOBOWOŚCI I ZACHOWANIA U DOROSŁYCH – Andrzej Czernikiewicz 387 13.1. Zaburzenia osobowości 387 13.1.1. Zasady rozpoznawania zaburzeń osobowości 387 13.1.2. Zaburzenia osobowości według ICD-10 389 13.2. Zaburzenia zachowania u dorosłych 412 ROZDZIAŁ 14. ZABURZENIA ODŻYWIANIA – Katarzyna Kucharska, Ewelina Wilkos 417 14.1. Definicja i rodzaje zaburzeń odżywiania 417 14.2. Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa) 418 14.2.1. Kryteria diagnostyczne jadłowstrętu psychicznego według ICD-10 i DSM-5 418 14.2.2. Rozpowszechnienie jadłowstrętu psychicznego 421 14.2.3. Etiologia jadłowstrętu psychicznego 422 14.2.4. Przebieg jadłowstrętu psychicznego 425 14.2.5. Współistniejące zaburzenia psychiczne 426 14.2.6. Powikłania somatyczne jadłowstrętu psychicznego 426 14.2.7. Leczenie jadłowstrętu psychicznego 428 14.2.8. Psychoterapia 430 14.2.9. Farmakoterapia 434 14.3. Żarłoczność psychiczna (bulimia nervosa) 435 14.3.1. Kryteria diagnostyczne żarłoczności psychicznej według ICD-10 i DSM-5 435 14.3.2. Rozpowszechnienie żarłoczności psychicznej 438 14.3.3. Etiologia żarłoczności psychicznej 438 14.3.4. Przebieg żarłoczności psychicznej 440 14.3.5. Obraz kliniczny żarłoczności psychicznej 441 14.3.6. Współistniejące zaburzenia psychiczne 443 14.3.7. Leczenie żarłoczności psychicznej 443 14.3.8. Psychoterapia 444 14.3.9. Farmakoterapia 450 14.4. Pozostałe zaburzenia odżywiania (DSM-5) 451 14.4.1. Przejadanie się związane z innymi czynnikami psychologicznymi (F50.4) 451 14.4.2. Wymioty związane z innymi czynnikami psychologicznymi (F50.5) 451 14.4.3. Inne zaburzenia odżywiania (F50.8) 452 ROZDZIAŁ 15. PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – Tomasz Wolańczyk 455 15.1. Rozpowszechnienie zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży 455 15.2. Badanie psychiatryczne dziecka 456 15.2.1. Wywiad z rodzicami 457 15.2.2. Wywiad zbierany od dziecka 460 15.2.3. Informacje uzyskane od nauczycieli 464 15.2.4. Wystandaryzowane kwestionariusze 464 15.2.5. Badanie pediatryczne i neurologiczne 465 15.2.6. Badanie psychologiczne 465 15.2.7. Badania uzupełniające 465 15.2.8. Podsumowanie badania 465 15.3. Zaburzenia rozwoju psychicznego 466 15.3.1. Niepowtarzalne zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych 467 15.3.2. Specyficzne zaburzenie rozwoju funkcji motorycznych 470 15.3.3. Całościowe zaburzenia rozwoju 470 15.4. Zaburzenie hiperkinetyczne (ADHD) 478 15.4.1. Epidemiologia 478 15.4.2. Etiologia 479 15.4.3. Objawy i przebieg 479 15.4.4. Zmiany w obrazie klinicznym w zależności od wieku 480 15.4.5. Zaburzenia współwystępujące 481 15.4.6. Leczenie 482 15.5. Zaburzenia zachowania 484 15.5.1. Rozpowszechnienie 485 15.5.2. Etiologia 485 15.5.3. Obraz kliniczny i diagnoza 486 15.5.4. Innowacyjnanie 487 15.6. Zaburzenia emocjonalne zaczynające się na ogół w dzieciństwie 488 15.6.1. Lęk przed separacją w dzieciństwie 489 15.6.2. Zaburzenia lękowe w postaci fobii 490 15.6.3. Lęk społeczny w dzieciństwie 490 15.6.4. Nowoczesnanie w zaburzeniach lękowych u dzieci 491 15.6.5. Zaburzenie związane z rywalizacją w rodzeństwie 491 15.7. Zaburzenia funkcjonowania społecznego początkujące się najczęściej w dzieciństwie albo wieku młodzieńczym 491 15.7.1. Mutyzm wybiórczy 492 15.7.2. Zaburzenia przywiązania w dzieciństwie 493 15.8. Zaburzenia tikowe 495 15.8.1. Podział 496 15.8.2. Rozpowszechnienie 497 15.8.3. Etiologia 497 15.8.4. Przebieg 497 15.8.5. Leczenie 497 ROZDZIAŁ 16. ZABURZENIA SEKSUALNE – Michał Lew-Starowicz 501 16.1. Wprowadzenie 501 16.2. Klasyfikacja zaburzeń seksualnych 505 16.3. Rozpowszechnienie zaburzeń seksualnych 507 16.4. Etiologia i patogeneza zaburzeń seksualnych 507 16.5. Obraz kliniczny zaburzeń seksualnych 509 16.5.1. Dysfunkcje seksualne (F52). 509 16.5.2. Zaburzenia identyfikacji płciowej (F64) 517 16.5.3. Zaburzenia preferencji seksualnych (F65) 518 16.5.4. Zaburzenia psychologiczne i zaburzenia zachowania związane z rozwojem i orientacją seksualną (F66) 520 16.6. Problematyka seksuologiczna w psychiatrii 521 16.6.1. Zaburzenia seksualne w chorobach psychicznych 521 16.6.2. Wpływ leków stosowanych w psychiatrii na seksualność 522 ROZDZIAŁ 17. STANY NAGŁE W PSYCHIATRII – Agnieszka Szaniawska-Bartnicka, Rodryg Reszczyński 525 17.1. Wprowadzenie 525 17.2. Zachowania zadziorne i stany pobudzenia 525 17.2.1. Definicje 525 17.2.2. Rozpowszechnienie 526 17.2.3. Warunki badania pacjentów agresywnych 527 17.2.4. Czynniki ryzyka 527 17.2.5. Obraz kliniczny i diagnostyka 528 17.2.6. Progresywnanie 530 17.3. Napady paniki 533 17.3.1. Wprowadzenie 533 17.3.2. Rozpoznanie różnicowe 534 17.3.3. Innowacyjnanie 536 17.4. Majaczenie 537 17.4.1. Definicje 537 17.4.2. Rozpowszechnienie i przyczyny 538 17.4.3. Patogeneza 539 17.4.4. Obraz kliniczny 540 17.4.5. Diagnostyka różnicowa 543 17.4.6. Innowacyjnanie 544 17.4.7. Rokowanie 546 17.5. Złośliwy zespół neuroleptyczny 546 17.5.1. Wprowadzenie 546 17.5.2. Rozpowszechnienie 546 17.5.3. Etiologia i patogeneza 546 17.5.4. Obraz kliniczny 547 17.5.5. Różnicowanie 548 17.5.6. Przebieg i powikłania 549 17.5.7. Nowoczesnanie 550 17.5.8. Rokowanie 551 17.5.9. Zapobieganie 551 17.6. Zespół serotoninowy 551 17.6.1. Definicje, rozpowszechnienie 551 17.6.2. Etiologia i patogeneza 552 17.6.3. Objawy 553 17.6.4. Różnicowanie 554 17.6.5. Przebieg i powikłania 554 17.6.6. Postępowanie i leczenie 554 17.6.7. Zapobieganie 555 ROZDZIAŁ 18. INNE BIOLOGICZNE METODY LECZENIA W PSYCHIATRII – Tomasz Zyss 557 18.1. Rys historyczny 557 18.2. Terapia elektrowstrząsowa 560 18.2.1. Mechanizm działania 561 18.2.2. Wskazania 562 18.2.3. Przeciwwskazania 563 18.2.4. Skuteczność 564 18.2.5. Objawy uboczne 565 18.2.6. Kwalifikowanie i przygotowywanie pacjenta do zabiegu 566 18.2.7. Przeprowadzenie zabiegu 567 18.2.8. Farmakoterapia w trakcie leczenia elektrowstrząsami 568 18.2.9. Kontrowersje 571 18.3. Inne metody neuromodulacyjne 571 18.4. Leczenie światłem i deprywacja snu 573 18.5. Psychochirurgia 573 ROZDZIAŁ 19. PODSTAWY PSYCHOTERAPII – Bogdan de Barbaro 575 19.1. Wprowadzenie 575 19.2. Podejście psychodynamiczne 576 19.2.1. Założenia teoretyczne podejścia psychodynamicznego 576 19.2.2. Metody terapii psychodynamicznej 581 19.2.3. Zastosowanie i ograniczenia terapii psychodynamicznej 583 19.2.4. Terapia psychodynamiczna: podsumowanie 583 19.3. Podejście poznawczo-behawioralne 584 19.3.1. Założenia teoretyczne podejścia poznawczo-behawioralnego 584 19.3.2. Metody terapii poznawczo-behawioralnej 585 19.3.3. Zastosowanie modelu poznawczo-behawioralnego 587 19.3.4. Sprawność i ograniczenia modelu poznawczo- -behawioralnego 588 19.3.5. Model poznawczo-behawioralny: podsumowanie 589 19.4. Podejście humanistyczno-egzystencjalne 589 19.4.1. Terapia egzystencjalna 589 19.4.2. Terapia Gestalt 590 19.4.3. Psychoterapia skoncentrowana na osobie: podejście Carla Rogersa 592 19.4.4. Podejście humanistyczno-egzystencjalne: podsumowanie 593 19.5. Podejście systemowe 593 19.5.1. Założenia teoretyczne podejścia systemowego 593 19.5.2. Metody terapii w podejściu systemowym 595 19.5.3. Terapia inspirowana społecznym konstrukcjonizmem 597 19.5.4. Efektywność podejścia systemowego 599 19.5.5. Podejście systemowe: podsumowanie. 600 19.6. Podejście integracyjne 600 19.6.1. Uniwersalne czynniki terapeutyczne 600 19.6.2. Modele integracyjne 601 19.6.3. Terapia podtrzymująca 601 19.7. Różne formy psychoterapii 602 19.7.1. Psychoterapia indywidualna 602 19.7.2. Psychoterapia grupowa 602 19.7.3. Terapia rodzinna, terapia par 603 19.7.4. Psychoedukacja 603 19.7.5. Inne oddziaływania psychoterapeutyczne 604 19.8. Zakończenie 605 19.8.1. Etyczny wymiar psychoterapii 605 19.8.2. Psychoterapia w kontekście zmian technologicznych i kulturowych 606 19.8.3. Komu jaka psychoterapia 606 ROZDZIAŁ 20. LECZENIE ŚRODOWISKOWE W PSYCHIATRII, PRACA Z RODZINĄ I PSYCHOEDUKACJA – Maryla Sawicka 611 20.1. Wprowadzenie 611 20.2. Rys historyczny 612 20.3. Cele i zasady działania psychiatrii środowiskowej 617 20.4. Strategie działania 620 20.5. Praca z rodziną 625 20.6. Psychoedukacja 629 20.7. Terapia rodzin 632 20.8. Wykluczenie 634 ROZDZIAŁ 21. ZAGADNIENIA PRAWNE DOTYCZĄCE nowoczesnANIA LECZNICZEGO – Kama Pierzgalska, Adam Woźniak 639 21.1. Wprowadzenie 639 21.2. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego 640 21.3. Omówienie wybranych zagadnień 642 21.3.1. Organizacja opieki zdrowotnej i promocja zdrowia psychicznego 642 21.3.2. Prawa pacjenta określone w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego 643 21.3.3. Przymus bezpośredni 644 21.3.4. Innowacyjnanie wobec osób leczonych z powodu zaburzeń psychicznych 646 21.3.5. Progresywnanie przed sądem opiekuńczym 651 21.3.6. Ochrona tajemnicy a przepisy karnoprawne 652 21.4. Pozostałe akty prawne 653 21.4.1. Postępowanie wobec osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków 653 21.4.2. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii 654 21.4.3. Progresywnanie bez zgody pacjenta dotyczące leczenia somatycznego – Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty 654 21.5. Przypadki 656 ROZDZIAŁ 22. PSYCHIATRIA SĄDOWA – Janusz Heitzman 659 22.1. Wprowadzenie 659 22.2. Opiniowanie w sprawach karnych 661 22.2.1. Dowód z opinii 662 22.2.2. Obserwacja sądowo-psychiatryczna 664 22.2.3. Zagadnienie poczytalności w kodeksie karnym 666 22.3. Opiniowanie w wybranych stanach klinicznych 667 22.3.1. Opiniowanie sądowo-psychiatryczne w stanach upicia alkoholowego 667 22.3.2. Opiniowanie sądowo-psychiatryczne w schizofrenii 672 22.3.3. Opiniowanie w stanach afektywnych i w zaburzeniach związanych ze stresem 674 22.3.4. Opiniowanie sprawców przestępstw seksualnych ze szczególnym uwzględnieniem pedofilii 677 22.4. Środki zabezpieczające 680 22.5. Opiniowanie w sprawach nieletnich 689 22.6. Opiniowanie w sprawach cywilnych 692 22.6.1. Biegły psychiatra w prawie cywilnym 692 22.6.2. Zdolność prawna 692 22.6.3. Ubezwłasnowolnienie całkowite 693 22.6.4. Ubezwłasnowolnienie częściowe 694 22.6.5. Oświadczenie woli 695 22.7. Postępowanie odszkodowawcze 699 ROZDZIAŁ 23. ORZECZNICTWO INWALIDZKIE W PSYCHIATRII – Tomasz Zyss 701 23.1. Rys historyczny 701 23.2. Świadczenia o charakterze zasiłków 703 23.3. Orzecznictwo rentowe 704 23.4. Renta rolnicza 706 23.5. Dodatek pielęgnacyjny 707 23.6. Renta szkoleniowa 707 23.7. Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych 708 23.8. Szczegółowe wytyczne orzecznicze 709 23.9. Renta „wojenna" 714 23.10. Renta socjalna i inne warianty rent 715 23.11. Orzecznictwo pozarentowe – niepełnosprawność i stopnie niepełnosprawności 716 Skorowidz 719