Proponowana poprzez Lema prekursorska koncepcja odbioru dzieła literackiego wyprzedza o prawidłowe kilkanaście lat trendy interpretacyjne w postaci modnego aktualnie pragmatyzmu Stanleya Fisha. Zgodnie z nią utwór literacki jest tylko projektem, zbiorem znaków kryjącym w sobie gamę osiągalnych odczytań i tak naprawdę zawdzięcza swoje istnienie aktywności odbiorców, która dopiero porządkuje go i powołuje do życia. Teoria dzieła literackiego stanowi jednak dla Lema jedynie punkt wyjścia do codziennych poszukiwań uniwersalnej teorii wszelkiego. Jak pisał Henryk Markiewicz: "Filozofia przypadku" traktuje na każdy temat – "od kosmologii poprzez powstanie życia na Ziemi i lingwogenezę aż do faszyzmu i stripteasu".
SPIS TREŚCI:
Przedmowa
Wstęp do II wydania
Komentarz do III wydania
I. Wstęp
II. Sformułowanie programu
III. Przedpole
IV. Kreacja dzieła
V. Semantyka i pragmatyka
VI. Informacjonistyka i logika
VII. Cybernetyka stosowana
VIII. Los społeczny, czyli znaczenie dzieła
IX. Progresywność, czyli przypadek
X. Modele dzieła
XI. Granice wzrostu kultury
XII. Literatura i poznanie