Ekonomia międzynarodowa tom 1 (Wydawnictwo Naukowe PWN)

Tytuł Ekonomia międzynarodowa Tom 1 Podtytuł Teoria i polityka Autorzy Marc J. Melitz, Maurice Obstfeld, Paul R. Krugman Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Naukowe PWN ISBN 978-83-01-20232-3 Rok wydania 2018 Warszawa Wydanie 4 liczba stron 488 Format mobi, epub Spis treści Przedmowa 13 Zmiany w obecnym wydaniu książki 14 O książce 17 Miejsce tej książki w programie nauczania ekonomii 18 Niektóre szczególne właściwości książki 18 atrybuty dydaktyczne 20 Podziękowania 21 1. Wprowadzenie 25 1.1. Czym zajmuje się ekonomia międzynarodowa? 29 1.1.1. Korzyści z handlu 30 1.1.2. Struktura handlu międzynarodowego 31 1.1.3. Rozmiary zamiany handlowej 32 1.1.4. Bilans płatniczy 33 1.1.5. Ustalanie kursu walutowego 34 1.1.6. Koordynacja międzynarodowej polityki gospodarczej 34 1.1.7. Międzynarodowy rynek kapitałowy 35 1.2. Ekonomia międzynarodowa: handel i finanse 36 CZĘŚĆ I. TEORIA wymianY MIĘDZYNARODOWEJ 39 2. Handel na świecie: przegląd 41 2.1. Kto z kim handluje? 44 2.1.1. Wielkość ma znaczenie: model grawitacyjny handlu 45 2.1.2. Model grawitacyjny w praktyce: w poszukiwaniu anomalii 47 2.1.3. Ograniczenia handlu: odległość, bariery i granice 47 2.2. Zmieniająca się struktura handlu światowego 51 2.2.1. Czy świat staje się mniejszy? 51 2.2.2. Co jest przedmiotem handlu? 53 2.2.3. Offshoring usług 54 2.3. Czy stare zasady wciąż mają zastosowanie? 57 Podsumowanie 57 Główne pojęcia 58 Problemy i zadania 58 Literatura dodatkowa 59 3. Produktywność pracy a przewaga komparatywna: Model Davida Ricardo 61 3.1. Koncepcja przewagi komparatywnej 64 3.2. Gospodarka z jednym czynnikiem produkcji 66 3.2.1. Możliwości produkcyjne 66 3.2.2. Względne ceny i podaż 68 3.3. Handel w świecie z jednym czynnikiem produkcji 69 3.3.1. Ustalanie się relatywnej ceny przy istnieniu wymiany handlowej 71 3.3.2. Korzyści z podmiany 75 3.3.3. Relatywne płace 76 3.4. Błędne przekonania na temat przewagi komparatywnej 78 3.4.1. Wydajność a konkurencyjność 79 3.4.2. Argument dotyczący wyzysku siły roboczej 80 3.4.3. Wymiana oparta na wyzysku 82 3.5. Przewaga komparatywna w modelu z wieloma dobrami 83 3.5.1. Konstrukcja modelu 83 3.5.2. Relatywne płace a specjalizacja 83 3.5.3. Wyznaczanie relatywnej płacy w modelu z wieloma dobrami 86 3.6. Koszty transportu i dobra niebędące przedmiotem zamiany handlowej 88 3.7. Empiryczna weryfikacja modelu Ricardo 89 Podsumowanie 92 Główne pojęcia 93 Problemy i zadania 94 Literatura dodatkowa 95 4. Model czynników niepowtarzalnych i podział dochodu 97 4.1. Model czynników unikalnych 101 4.1.1. Założenia modelu 102 4.1.2. Możliwości produkcyjne 103 4.1.3. Ceny, płace a alokacja pracy 107 4.1.4. Ceny względne a podział dochodu 113 4.2. Handel międzynarodowy w modelu czynników oryginalnych 114 4.3. Podział dochodów a korzyści z handlu 116 4.4. Polityczna ekonomia handlu: wstępne ujęcie 119 4.4.1. Podział dochodów a polityka wobec handlu 121 4.5. Międzynarodowa mobilność pracy 125 Podsumowanie 132 Główne pojęcia 133 Problemy i zadania 133 Literatura dodatkowa 135 Dodatek: Więcej szczegółów na temat czynników specyficznych 137 towar krańcowy i całkowity 137 Względne ceny a podział dochodu 139 5. Wyposażenie w zasoby a handel: model Heckschera–Ohlina 143 5.1. Model gospodarki dwuczynnikowej 146 5.1.1. Ceny a wielkość produkcji 147 5.1.2. Dobór kombinacji nakładów czynników produkcji 151 5.1.3. Ceny czynników produkcji a ceny dóbr 153 5.1.4. Wyposażenie w zasoby a wielkość produkcji 155 5.2. Skutki handlu międzynarodowego między krajami posiadającymi dwa czynniki produkcji 157 5.2.1. Względne ceny a struktura handlu 158 5.2.2. Handel a podział dochodu 160 5.2.3. Ukierunkowane na umiejętności zmiany technologiczne a nierówność dochodów 163 5.2.4. Wyrównywanie się cen czynników produkcji 169 5.3. Empiryczna weryfikacja modelu Heckschera–Ohlina 171 5.3.1. Handel dobrami jako substytut handlu czynnikami: Zawartość czynników produkcji w handlu 172 5.3.2. Struktura eksportu z krajów rozwiniętych i rozwijających się 176 5.3.3. Implikacje badań empirycznych 179 Podsumowanie 179 Główne pojęcia 181 Problemy i zadania 181 Literatura dodatkowa 182 Dodatek: Ceny czynników, ceny dóbr, a także dobór nakładów 184 dobór techniki produkcji 184 Ceny dóbr a ceny czynników produkcji 186 Więcej na temat zasobów i produkcji 188 Dodatek matematyczny: Model względnej obfitości czynników 190 Ceny czynników produkcji a koszty 190 Ceny dóbr a ceny czynników produkcji 193 Podaż czynników produkcji i dóbr 194 6. Charakterystyczny model handlu 197 6.1. Typowy model gospodarki zaangażowanej w podmianę handlową 200 6.1.1. Możliwości produkcyjne a względna podaż 201 6.1.2. Względne ceny a popyt 202 6.1.3. Efekt dobrobytowy zmian terms of trade 205 6.1.4. Określanie względnych cen 206 6.1.5. Wzrost gospodarczy: przesunięcie krzywej RS 208 6.1.6. Wzrost a granica możliwości produkcyjnych 210 6.1.7. Względna światowa podaż a terms of trade 212 6.1.8. Międzynarodowe skutki wzrostu 213 6.2. Cła i subsydia eksportowe: równoczesne przesunięcia krzywych RS i RD 216 6.2.1. Wpływ cła na względny popyt i względną podaż 217 6.2.2. Skutki subsydium eksportowego 218 6.2.3. Konsekwencje zmian terms of trade: kto zyskuje, a kto traci? 219 6.3. Międzynarodowe pożyczanie i udzielanie pożyczek 221 6.3.1. Międzyokresowe możliwości produkcyjne a handel 221 6.3.2. Realna stopa procentowa 222 6.3.3. Międzyokresowa przewaga komparatywna 224 Podsumowanie 225 Główne pojęcia 226 Problemy i zadania 226 Literatura dodatkowa 228 Dodatek: Więcej na temat handlu międzyokresowego 230 Dodatek matematyczny: zamiana w gospodarce światowej 234 Popyt, podaż i równowaga rynkowa 234 Podaż, popyt i stabilność stanu równowagi 237 Skutki zmian podaży i popytu 240 Wzrost gospodarczy 240 Transfer dochodu 242 Cło 243 7. Zewnętrzne korzyści skali a międzynarodowa lokalizacja produkcji 245 7.1. Korzyści skali a handel międzynarodowy: wprowadzenie 248 7.2. Korzyści skali a struktura rynku 250 7.3. Teoria efektów zewnętrznych 251 7.4. Wyspecjalizowani dostawcy 252 7.5. Wyspecjalizowani pracownicy 253 7.6. Dyfuzja wiedzy 254 7.6.1. Efekty zewnętrzne a równowaga rynkowa 255 7.7. Efekty zewnętrzne a handel międzynarodowy 256 7.7.1. Efekty zewnętrzne, wielkość produkcji i ceny 256 7.7.2. Efekty zewnętrzne a struktura handlu zagranicznego 258 7.7.3. Handel a dobrobyt w warunkach istnienia efektów zewnętrznych 262 7.7.4. Dynamiczne rosnące przychody skali 263 7.8. Handel międzyregionalny a geografia ekonomiczna 265 Podsumowanie 268 Główne pojęcia 269 Problemy i zadania 269 Literatura dodatkowa 271 8. Firmy w globalnej gospodarce: działalność eksportowa, outsourcing i przedsiębiorstwa wielonarodowe 273 8.1. Teoria niedoskonałej konkurencji 276 8.1.1. Monopol: krótka powtórka 277 8.1.2. Konkurencja monopolistyczna 280 8.2. Konkurencja monopolistyczna a handel międzynarodowy 286 8.2.1. Skutki zwiększonych wymiarów rynku 287 8.2.2. Korzyści z rynku zintegrowanego: przykład liczbowy 288 8.2.3. Znaczenie handlu w środkugałęziowego 292 8.3. Odpowiedź firm na handel międzynarodowy: zwycięzcy, przegrani i wyniki ekonomiczne całej gałęzi 296 8.3.1. Różnice w wynikach ekonomicznych między producentami 298 8.3.2. Skutki powiększonych rozmiarów rynku 300 8.4. Koszty handlu a działalność eksportowa 302 8.5. Dumping 305 8.6. Marki wielonarodowe i outsourcing 308 8.7. Decyzje firmy dotyczące zagranicznych inwestycji bezpośrednich 312 8.7.1. Outsourcing 314 8.7.2. Skutki działalności firm wielonarodowych i zagranicznego outsourcingu 321 Podsumowanie 322 Główne pojęcia 324 Problemy i zadania 324 Literatura dodatkowa 326 Dodatek: Przychód krańcowy 328 Dodatek matematyczny: Model konkurencji monopolistycznej 330 CZĘŚĆ II. POLITYKA HANDLOWA 333 9. Narzędzia polityki handlowej 335 9.1. Podstawowa analiza cła 338 9.1.1. Podaż, popyt i handel w pojedynczej gałęzi 338 9.1.2. Skutki użytkowania cła 341 9.1.3. Mierzenie stopnia protekcji 342 9.2. Koszty cła i korzyści z jego użytkowania 344 9.2.1. Nadwyżka konsumenta i nadwyżka producenta 345 9.2.2. Mierzenie kosztów i korzyści 347 9.3. Inne narzędzia polityki handlowej 351 9.3.1. Subsydia eksportowe: teoria 352 9.3.2. Kwoty importowe: teoria 354 9.3.3. Dobrowolne ograniczenia eksportowe (VER) 360 9.3.4. Przepisy domieszkowe 362 9.3.5. Inne narzędzia polityki handlowej 365 9.4. Skutki polityki handlowej: podsumowanie 365 Podsumowanie 366 Główne pojęcia 367 Problemy i zadania 367 Literatura dodatkowa 369 Dodatek: Cło i kwota w warunkach monopolu 371 Model z wolnym handlem 371 Model z cłem 373 Model z kwotą importową 374 Porównanie cła i kwoty 374 10. Ekonomia polityczna a polityka handlowa 377 10.1. Argumenty na rzecz wolnego handlu 380 10.1.1. Wolny handel a sprawność 380 10.1.2. Uzupełniające korzyści z wolnego handlu 381 10.1.3. Poszukiwanie rent ekonomicznych 382 10.1.4. Polityczne argumenty przemawiające za wolnym handlem 383 10.2. Argumenty przeciwko wolnemu handlowi powołujące się na dobrobyt kraju 384 10.2.1. Argument za utrzymaniem ceł dla poprawy terms of trade 384 10.2.2. Zawodność rynku krajowego jako argument przeciwko wolnemu handlowi 386 10.2.3. Jak niezwykle przekonujący jest argument zawodności rynku krajowego? 388 10.3. Podział dochodu a polityka handlowa 390 10.3.1. Konkurencja wyborcza 390 10.3.2. Działanie zbiorowe 392 10.3.3. Modelowanie cyklu politycznego 395 10.3.4. Kto podlega ochronie? 395 10.4. Międzynarodowe negocjacje a polityka handlowa 397 10.4.1. Zalety negocjacji 398 10.4.2. Międzynarodowe porozumienia handlowe: krótka historia 400 10.4.3. Runda Urugwajska 403 10.4.4. Liberalizacja handlu 403 10.4.5. Reformy od GATT do WTO 405 10.4.6. Korzyści i koszty 406 10.5. Koniec układów o wolnym handlu? 409 10.5.1. Preferencyjne porozumienia handlowe 412 10.5.2. Partnerstwo transpacyficzne 416 Podsumowanie 417 Główne pojęcia 419 Problemy i zadania 419 Literatura dodatkowa 421 Dodatek: Dowód,trafna taryfa celna jest dodatnia 422 Popyt i podaż 422 Cła i ceny 423 Cło i dobrobyt społeczny kraju 424 11. Polityka handlowa w krajach rozwijających się 427 11.1. Uprzemysłowienie antyimportowe 430 11.1.1. Argument na rzecz protekcjonizmu wychowawczego 431 11.1.2. Pobudzanie produkcji przemysłowej poprzez protekcjonizm 433 11.2. Efekty faworyzowania przemysłu: problemy z uprzemysłowieniem antyimportowym 436 11.3. Liberalizacja handlu po 1985 r. 438 11.4. Handel i wzrost: „cud wschodnioazjatycki" 440 Podsumowanie 443 Główne pojęcia 444 Problemy i zadania 444 Literatura dodatkowa 445 12. Dylematy polityki handlowej 447 12.1. Wyrafinowane argumenty na rzecz aktywnej polityki handlowej 450 12.1.1. Technologia i efekty zewnętrzne 450 12.1.2. Niedoskonała konkurencja i strategiczna polityka handlowa 454 12.2. Globalizacja a nisko opłacana praca 459 12.2.1. Ruch antyglobalistów 460 12.2.2. O handlu i płacach raz jeszcze 461 12.2.3. Warunki pracy a negocjacje handlowe 463 12.2.4. Problemy ochrony środowiska i kultury 464 12.2.5. WTO a suwerenność krajów 465 12.3. Globalizacja a środowisko naturalne 467 12.3.1. Globalizacja, wzrost gospodarczy a zanieczyszczenie środowiska 468 12.3.2. Problem „przystani nieczystości" 471 12.3.3. Dyskusja o cłach „węglowych" 472 12.4. Szoki handlowe i ich wpływ na lokalne społeczności 473 Podsumowanie 474 Główne pojęcia 475 Problemy i zadania 475 Literatura dodatkowa 476 Indeks rzeczowy 479 Indeks nazwisk 487