Laseczka i tajemnica to powieść kryminalna, charakterystyczna dla Zbigniewa Nienackiego. Autor wprowadza nas w wydarzenia, w których historia przeplata się ze współczesnością. Osią akcji i przyczyną ciekawych wydarzeń jest tytułowa, staroświecka laseczka. Bez niej nie było aby powodu opowiadać historii ludzi i nieodgadnionych wydarzeń związanych z archaicznym przedmiotem z palisandrowego drewna.
Akcja powieści toczy się na przełomie maja i czerwca 1961 roku w Łodzi i okolicach. Jesteśmy świadkami wstrząsających i nieodgadnionych wydarzeń u podłoża których leży historia sięgająca przełomu XIX i XX stulecia, w którą autor wprowadza nas ubarwiając tym samym swoją powieść o wątki historyczne. Zbigniew Nienacki prowadzi nas poprzez szereg intrygujących wydarzeń posiadających związek z tytułową laseczką. Czyni to z właściwą sobie lekkością narracji i stosownie dopasowaną dozą humoru. Wraz z bohaterem odkrywamy historię starego przedmiotu i próbujemu rozwikłać enigmatyczne wydarzenia, które przez cały czas istnienia tytułowej laseczki jej towarzyszą.
Poza wspomnianymi walorami w książce Laseczka i tajemnica zobaczyć można tę niejednokrotnie objawiającą się prawdę, iż każdy przedmiot ma swoją historię, swoją tajemnicę. Bo w treści książki przewija się szereg przedmiotów, które niosą w sobie mniejsze lub pokaźniejsze zagadki.
Jak każda prawdziwa powieść sensacyjna i ta ma swój szczególny smak i oczywiście zaskakujące rozwiązanie, nad którym czytelnik długo po odłożeniu książki rozmyśla.