Medycyna stylu życia (Wydawnictwo Lekarskie PZWL)

Tytuł Medycyna stylu życia Autorzy Daniel Śliż, Artur Mamcarz Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-5622-8 Rok wydania 2018 Warszawa Wydanie 1 liczba stron 502 Format mobi, epub Spis treści Rozdział 1. Epidemiologia – największe wyzwania Wojciech Stefan Zgliczyński, Jarosław Pinkas 1 Czynniki ryzyka zdrowotnego związane ze stylem życia 1 Palenie tytoniu 2 Spożycie alkoholu 5 Nadwaga i otyłość 8 Aktywność fizyczna 11 Spożycie warzyw i owoców 13 Piśmiennictwo 15 Rozdział 2. Aktywność fizyczna 17 Korzyści wynikające z aktywności fizycznej, czyli wpływ aktywności fizycznej na organizm oraz aktualne zalecenia Tomasz Chomiuk, Paulina Bernatek 17 dobre efekty związane z aktywnością fizyczną dla układu sercowo-naczyniowego 18 korzystne efekty związane z aktywnością fizyczną dla układu oddechowego 18 prawidłowe efekty związane z aktywnością fizyczną dla układu ruchu 19 korzystne efekty związane z aktywnością fizyczną dla układu nerwowego 19 Korzyści psychiczne wynikające ze stosowania aktywności fizycznej 20 Zalecenia dotyczące poziomu aktywności fizycznej 24 Zindywidualizowanie aktywności fizycznej Piotr Pietras, Marta Pietras 27 warianty aktywności sugerowane dla osób starszych 28 Metody oceny wydolności fizycznej 32 Jak sprawnie zalecać aktywność fizyczną Paulina Bernatek 34 Czy sport to zdrowie? Andrzej Folga 39 Aktywność a sytuacje szczególne (ciąża, choroby endokrynologiczne, urazy) Sylwia Skorupska 44 Aktywność fizyczna w ciąży 45 Cukrzyca 47 Choroby tarczycy 48 Menopauza 49 Urazy 50 Piśmiennictwo 51 Rozdział 3. Odżywianie 55 Historia żywności Agnieszka Olech 55 Paleolit – starsza epoka kamienia (ok. 2,8 mln lat temu – ok. 10 tys. Lat temu) 56 Neolit – młodsza epoka kamienia (ok. 10 tys. Lat temu – ok. 4 tys. Lat temu) 56 Starożytność (ok. IV tys. P.n.e. – V w. N.e.) 57 średniowiecze (koniec V w. N.e. – poł. XV w. N.e.) 57 Nowożytność (poł. XV w. – poł. XIX w.) 59 Współczesność (poł. XIX w. – XXI w.) 59 Zakończenie. 60 Energia i makroskładniki Damian Parol 60 Energia 60 Białka 65 Węglowodany 70 Błonnik 73 Tłuszcze 75 Witaminy Paweł Szewczyk, Damian Parol 79 Witaminy z grupy B 80 Witamina B1 – tiamina 81 Witamina B2 – ryboflawina 81 Witamina B3 /PP – niacyna 82 Witamina B5 – kwas pantotenowy 82 Witamina B6 – pirydoksyna 83 Witamina B12 – kobalamina 83 Foliany – kwas foliowy, witamina B9 85 Witamina C – kwas askorbinowy 85 Witamina A – retinol, β-karoten 86 Witamina D – cholekalcyferol, ergokalcyferol 87 Witamina E 88 Witamina K – fitochinon, menachinon 89 elementy mineralne Urszula Somow, Damian Parol 90 Wapń 90 Fosfor 91 Magnez 92 Żelazo 93 Cynk 95 Miedź 96 Jod 96 Selen 97 Fluor 98 Sód 99 Potas 101 Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej Mirosław Jarosz, Ewa Rychlik 103 Nowelizacja Piramidy i zasad zdrowego żywienia 105 Warzywa i owoce 107 Produkty zbożowe 108 Produkty mleczne 109 Mięso, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych 110 Tłuszcze 112 Orzechy i nasiona 113 Sól, zioła i przyprawy 113 Cukier i słodycze 114 Napoje 115 Alkohol 116 Podsumowanie 117 Kontrowersje w żywieniu 117 Diety roślinne Urszula Somow, Damian Parol 117 Gluten Damian Parol 122 Wpływ mleka i przetworów mlecznych na zdrowie Damian Parol 125 Dieta paleo Paweł Szewczyk, Damian Parol 133 Superfoods Urszula Somow 137 Medycyna kulinarna Alicja Baska 140 Co to jest medycyna kulinarna? – definicja, cele i założenia 140 Edukacja żywieniowa na uczelniach medycznych 141 Medycyna kulinarna w praktyce – studium przypadków 142 Miejsce medycyny kulinarnej w systemie ochrony zdrowia 145 Żywienie osób aktywnych fizycznie i sportowców Damian Parol, Urszula Somow, Paweł Szewczyk. 146 Zapotrzebowanie na energię u sportowców 146 Zapotrzebowanie na białko u osób aktywnych 149 Węglowodany w diecie osób aktywnych 151 Nawodnienie 153 Żywienie okołowysiłkowe 154 Suplementy użytkowane w sporcie 155 Zmiana komponentów ciała – odchudzanie a odtłuszczanie Damian Parol, Paulina Bernatek 157 Ocena postępów przy zmianach komponentów masy ciała 160 Trening w trakcie zmiany elementów ciała 161 Dieta w trakcie zmiany części ciała 164 Podsumowanie 166 Piśmiennictwo 166 Rozdział 4. Uzależnienia 175 Uzależnienia biochemiczne 175 Alkohol i fason życia Magdalena Wilk, Bartosz Łoza 175 Substancje psychoaktywne Bartosz Łoza 180 Nikotynizm Krzysztof Królikowski 184 Uzależnienia behawioralne /nawyki cywilizacyjne 193 Wstęp Bartosz Łoza 193 Kompulsyjne zaangażowanie. Od przepracowania do wypalenia Bartosz Łoza 194 Internet Maja Herman 198 Uzależnienie od gier i hazardu Piotr Matyja 202 Hedonizm Katarzyna Bobrowska-Jabłońska 205 Uzależnienie od produktywności Olga Łoza 208 Kompulsyjne zachowania związane z prokreacją Maja Herman 214 Inne nawyki. Przynależność pokoleniowa Bartosz Łoza, Piotr Smolaga 218 Zaburzenia odżywiania 221 Pierwotne zaburzenia odżywiania Maja Herman 221 Wtórne zaburzenia odżywiania Małgorzata Reszczyńska 225 Wpływ cywilizacyjny na zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci Ewa Racicka-Pawlukiewicz 231 Teoria przywiązania 231 Rozwód rodziców 232 Zatrudnienie rodziców 233 Podsumowanie 235 Piśmiennictwo 235 Rozdział 5. Czynniki środowiskowe Barbara Piekarska, Bolesław K. Samoliński 243 zanieczyszczenia powietrza 244 Źródła zanieczyszczeń i ich klasyfikacja 244 Toksyczne pyły i smog 246 Jakość powietrza w Polsce 247 skażenia wody 249 Źródła skażeń i ich wpływ na człowieka 250 zanieczyszczenia gleb 252 Substancje chemiczne w glebie 253 Metale ciężkie 255 Zagrożenia dla zdrowia 255 „Metale śmierci" 256 Piśmiennictwo 258 Rozdział 6. Dobrostan psychiczny 261 Równowaga psychiczna – czy wiesz, jak o nią zadbać? Aleksandra Urbaszek 261 Przekonania jako źródło 262 Ucisz swego wewnętrznego krytyka 264 Perfekcjonizm to niekoniecznie zaleta 264 Odkryj, kiedy, tak naprawdę, czułeś się szczęśliwy 266 Obudź w sobie wdzięczność 267 Uważność 267 Twórz dobre cele 268 Lista priorytetów 269 Podsumowanie 270 Jak radzić sobie ze stresem? Aleksandra Urbaszek 271 Jak sami podtrzymujemy negatywne skutki stresu i jak bardziej konstruktywnie możemy sobie z nim radzić? 271 Zmień swoje myślenie o stresie 272 Jak działać w stresie, aby działać produktywnie? 273 zwykle oceń sytuację 273 Działaj, gdy coś zależy od ciebie, akceptuj to, czego nie możesz zmienić 274 Bądź tu i teraz 275 Szukaj wsparcia i pomagaj innym 275 Jak pomóc tym, którzy się stresują? 276 Cywilizacyjne zaburzenia emocji 278 Zaburzenia depresyjne Bartosz Łoza 278 Zaburzenia okołodepresyjne Bartosz Łoza 285 Motywacja i kontakt z pacjentem Paulina Bernatek, Zbigniew Kowalski 290 Skąd się bierze motywacja do działania? Jak może wyglądać motywacja do leczenia w relacji z pacjentem? 290 Motywacja a nagrody 295 Tajemnice relacji z pacjentem 296 Wyznaczanie celów metodą SMART 299 Piśmiennictwo 302 Rozdział 7. Zdrowie seksualne Zbigniew Lew-Starowicz 307 Zdrowie seksualne i reprodukcyjne 307 Wybrane aspekty promocji zdrowia seksualnego 309 Zakończenie 311 Zaburzenia erekcji 311 uniemożliwianie zaburzeniom erekcji 312 Przyczyny zaburzeń erekcji 313 Badania diagnostyczne 314 Typologia zaburzeń erekcji 314 Leczenie zaburzeń erekcji 315 Rola seksu dla zdrowia psychicznego 315 Zmiany postaw wobec roli seksu dla zdrowia psychicznego 317 Seks a zdrowie psychiczne: standardowe warianty 317 Seksualne przyczyny zaburzeń zdrowia psychicznego 318 Czy można być zdrowym psychicznie bez seksu? 319 Piśmiennictwo 320 Rozdział 8. Starzenie się 321 Niedobory żywieniowe Maria Łukasiewicz, Emilian Snarski 321 Niedożywienie w wieku podeszłym – problem pokaźniejszy, aniżeli się wydaje 321 Niedożywienie – definicja 322 Niedożywienie – metody oceny stanu odżywienia 323 Niedożywienie w wieku podeszłym – główne przyczyny 324 Niedożywienie w wieku podeszłym – możliwości terapeutyczne 325 Profity z prewencji oraz leczenia niedożywienia 326 Aspekty etyczne 327 Słońce i skóra Dominika Dąbrowska 327 Budowa skóry 327 Starzenie się skóry 329 Promieniowanie UV 330 Fotostarzenie 331 Skóra jako narząd immunologiczny 332 Nowotwory skóry 332 zapobieganie 333 Choroby przewlekłe Dariusz Garecki, Dominika Dąbrowska 334 Statystyka 334 Choroby przewlekłe – cele 336 Problem wielu schorzeń u jednego pacjenta 337 Piśmiennictwo 340 Rozdział 9. Zdrowa ONA 343 Pozycja społeczna pań Anna Adamska-Wełnicka, Marcin Wełnicki 343 Feminizm w teorii 344 Polski feminizm w praktyce 344 Kobieta w modelu rodziny 345 Podsumowanie 346 Badania skriningowe Anna Adamska-Wełnicka 347 Nowotwory u pań 347 Badania skriningowe u kobiet w ciąży 352 Prewencja sercowo-naczyniowa 353 Osteoporoza 353 Podsumowanie 354 Szczepienia 354 Strategia kokonowa szczepień ochronnych Aneta Nitsch-Osuch 354 Szczepionka przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego Ewa Zwolińska, Aneta Nitsch-Osuch 362 Żywienie kobiet w okresie ciąży i laktacji Małgorzata Jackowska, Damian Parol 363 Ciąża 363 Laktacja 367 Piśmiennictwo 371 Rozdział 10. Zdrowy ON 375 Pozycja społeczna mężczyzny Marcin Wełnicki 375 Teoretycznie o społeczeństwie 376 mężczyzna w konwencjonalnym i partnerskim modelu rodziny 377 ergonomiczne implikacje pragnień społecznych 378 Podsumowanie 379 Badania skriningowe Marcin Wełnicki 380 Męska onkologia 381 Skrining kardiologiczno-metaboliczny 383 Skrining w kierunku POChP 385 Podsumowanie 386 Zdrowy mężczyzna i szczepienia ochronne Ewa Zwolińska, Aneta Nitsch-Osuch 387 fason życia podróżnika – jak bezpiecznie połączyć pasję i zdrowie 387 Jak przygotować się do podróży? 387 Szczepienia przed podróżą 388 Piśmiennictwo 397 Rozdział 11. Zdrowe dziecko 401 Poczęcie i kalendarz kontrolny Anna Adamska-Wełnicka 401 Opieka przedkoncepcyjna 402 Kalendarz badań w ciąży 403 Podsumowanie 406 Szczepienia ochronne Ewa Talarek, Maria Pokorska-Śpiewak, Magdalena Marczyńska 406 Szczepienia obowiązkowe 409 Szczepienia zalecane 411 niepożądane odczyny poszczepienne i ruchy antyszczepionkowe 413 Żywienie niemowląt, dzieci i młodzieży Katarzyna Wolnicka, Anna Taraszewska 415 Żywienie niemowląt i niedużych dzieci 415 Wybrane produkty w żywieniu dzieci 419 poprawne żywienie dzieci starszych i młodzieży (4-18 lat) 421 Zasady zdrowego żywienia związane z Piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej Dzieci i Młodzieży wraz z komentarzem 426 Suplementacja diety dzieci zdrowych 429 Problem nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży a zdrowie publiczne 431 Aktywność fizyczna dziecka Ewa Wujek-Krajewska 434 Piśmiennictwo 437 Rozdział 12. Medycyna stylu życia w prewencji i leczeniu 441 Choroby układu krążenia Daniel Śliż 441 Epidemiologia 441 Czynniki ryzyka 442 Otyłość Agnieszka Sosnowska 447 Definicja 447 Metody oceny 448 Epidemiologia 449 Etiologia 449 Otyłość trzewna 450 Choroby związane z otyłością 450 Prewencja otyłości 454 Podsumowanie 455 Medycyna stylu życia w prewencji i leczeniu chorób gastroenterologicznych Mirosław Jarosz 455 Częstość występowania i główne przyczyny rozwoju chorób przewodu pokarmowego 455 Żywienie i styl życia a choroby czynnościowe przewodu pokarmowego 457 Żywienie i fason życia a choroby naturalne przewodu pokarmowego 459 Medycyna stylu życia w prewencji chorób nowotworowych Daniel Śliż 462 Definicja 462 Epidemiologia 462 Czynniki ryzyka 464 Modyfikacje stylu życia 464 komponenty protekcyjne 466 Aktywność fizyczna 466 Podsumowanie 466 Insulinooporność, cukrzyca Wiesława B. Duda-Król 467 Insulinooporność 468 Podsumowanie 474 Prewencja zaburzeń psychicznych Bartosz Łoza 474 Choroby płuc Krzysztof Królikowski 476 Medycyna stylu życia w prewencji i leczeniu chorób jamy ustnej Rafał Dąbrowski 477 Budowa zęba 477 Budowa przyzębia 477 Choroby zębów 478 Choroby dziąseł i przyzębia 480 Profilaktyka 481 Piśmiennictwo 484 Skorowidz 489