Azja centralna w polityce energetycznej chin (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego)

Współcześnie Azja Centralna ponownie znalazła się w centrum światowej uwagi. Argumenty natury geopolitycznej, a także potencjał energetyczny regionu powodują, iż na nowo rozgrywa się tam wielka Gra (Great Game) z udziałem licznych aktorów. […] Rywalizacja o wpływy w Azji Centralnej toczy się na poziomie regionalnym i międzynarodowym. Uczestniczą w niej jednocześnie państwa, jak i inni aktorzy w postaci korporacji międzynarodowych, ugrupowań religijnych, ruchów terrorystycznych, separatystycznych, a także ekstremistycznych.
Z punktu widzenia Chin prymat w odniesieniu do regionu Azji Centralnej zyskują zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa oraz współpracy gospodarczej, w tym dodatkowo energetycznej. Podejmowanie współpracy ponadnarodowej w zakresie bezpieczeństwa połączone jest z koniecznością zapewnienia stabilności na obszarach przygranicznych Chin. To zagadnienie należy rozpatrywać pod kątem zabezpieczenia nierozłączności terytorialnej samych Chin.
Ważne miejsce zajmują tu inicjatywy wykonywane wspólnie z krajami regionu związane ze zwalczaniem terroryzmu, separatyzmu i ekstremizmu. […] Chiny dostrzegają fakt,powiększanie powiązań gospodarczych z krajami Azji Centralnej tworzy szansę na zdynamizowanie polityki rozwojowej oraz zmniejszenie ryzyka zaburzeń społecznych w zachodniej części kraju. […] W kontekście współpracy gospodarczej Chin z krajami Azji Centralnej ważne miejsce zajmuje płaszczyzna energetyczna. Wytwarza się tu bowiem relacja symbiotyczna między centralnoazjatyckimi producentami energii a chińskim konsumentem. Zabezpieczenie surowcowe pozwalające na utrzymanie wysokiego tempa wzrostu gospodarczego stanowi podstawę legitymizacji rządzącej partii komunistycznej. Współpraca na polu energetycznym z regionem Azji Centralnej służy ponadto częściowemu uniezależnieniu się od transportu ascetycznców drogą morską.