Księżna de Clèves (oryg. Fr. La princesse de Clèves) – powieść Marii de la Fayette wydana po raz pierwszy, anonimowo, w 1678. Utwór uznawany jest poprzez historyków literatury za pierwszą innowacyjną powieść w literaturze francuskiej oraz za jeden z najwcześniejszych przykładów powieści analitycznej. Akcja utworu toczy się pomiędzy październikiem 1558 a listopadem 1559 na dworze Henryka II. Szesnastoletnia, nadzwyczaj ładna panna de Chartres zostaje po raz pierwszy przedstawiona na dworze królewskim. Od razu jej uroda powoduje, iż zakochują się w niej hrabia de Guise i książę de Clèves. Dziewczyna nie kocha żadnego z nich, jednak zgadza się na małżeństwo z drugim z wymienionych. Przed ślubem jej matka prosi ją, by zachowała uczciwość małżeńską i nigdy, w odróżnieniu od wielu innych kobiet z dworu, nie wikłała się w romanse. (http://pl.wikipedia.org/wiki/Księżna_de_Clèves) Ale... Los sprawił, iż stało sie inaczej, jak dalej potoczyło się życie bohaterki i jaki był jego koniec dowie się czytelnik, gdy przeczyta tę szczególnie atrakcyjną powieść.
Mademoiselle de Chartres, une jeune femme de seize ans, paraît pour la première fois à la cour, située alors au Louvre. Elle a reçu de sa mère une éducation vertueuse et exemplaire par son caractère unique: « La plupart des mères s'imaginent qu'il suffit de ne parler jamais de galanterie devant les jeunes personnes pour les en éloigner. Madame de Chartres avait une opinion opposée, elle faisait souvent à sa fille des peintures de l'amour, elle lui montrait ce qu'il a d'agréable pour la persuader plus aisément sur ce qu'elle lui en apprenait de dangereux (...). ». Alors qu'elle se rend chez un joaillier pour assortir des pierreries, elle rencontre le prince de Clèves. Ébloui par sa beauté, mais ne sachant pas son nom, ce dernier entreprend de connaître son identité et la demande en mariage. Mademoiselle de Chartres accepte ce mariage de raison, sans dégoût particulier ni attirance pour le jeune prince, qui se plaint auprès d'elle de son indifférence: « M. De Clèves se trouvait heureux sans néanmoins être entièrement content. Il voyait avec beaucoup de peine que les sentiments de Mlle de Chartres ne passaient pas ceux de l'estime et de la reconnaissance (...). ». Mais lors du bal donné pour les fiançailles de Claude de France, la princesse de Clèves rencontre le duc de Nemours, un prince d'un éclat considérable dans toute l'Europe. Le roi les invite à danser l'un avec l'autre. Etc., etc. (http://pl.wikipedia.org/wiki/La_Princesse_de_Clèves)