Jakie koszty i jakie korzyści wynikają z konieczności realizowania czynności intelektualnych wymagających od nas wysiłku? Kiedy sprawowanie kontroli nad czynnościami wysiłkowymi się załamuje, a kiedy człowiek zdolny jest do mobilizacji i zintensyfikowania wysiłku poznawczego? Prezentowana Czytelnikowi monografia stanowi pierwszą w języku polskim, tak rozległą próbę zebrania wiedzy na temat wysiłkowych uwarunkowań skuteczności funkcjonowania intelektualnego. Człowiek, przynajmniej od czasu do czasu, musi podjąć wzmożony wysiłek. Głównie pojęcie "wzmożonego wysiłku" zespala się z pracą mięśni, a więc odnosi do aktywności fizycznej. Psychologów interesuje jednak także (a może na ogół) wysiłek poznawczy. Mamy z nim do czynienia wtedy, gdy podmiot energicznie przetwarza dane, koncentruje uwagę, podejmuje złożone decyzje, czy stara się zapamiętać jak najwięcej docierających doń informacji. (...) W poszczególnych częściach monografii Sławomir Śpiewak przedstawia kolejno takie zagadnienia, jak: charakterystyka wysiłkowych procesów mentalnych z perspektywy cechy systemu przetwarzania informacji, wysiłkowe uwarunkowania możliwości sprawowania kontroli nad kilkoma (...) czynnościami równocześnie,, a także wysiłkowe uwarunkowania wydajności przetwarzania informacji z punktu widzenia czasowej dynamiki dynamiczności poznawczej... Nad wyraz, moim zdaniem poznawczo wartościowa jest, poparta dowodami empirycznymi, teza Śpiewaka, że system przetwarzania danych może w wyniku wcześniejszego wysiłku i wzrostu pobudzenia o charakterze energetycznym, mobilizować się do wysiłku, który wcześniej nie był osiągalny... (...) Sławomir Śpiewak jest w polskiej psychologii postacią szczególną. Gruntowna znajomość konwencjonalnie rozumianej psychologii poznawczej z jednej strony i psychologii społecznej - z drugiej, czyni go prawdziwym ekspertem w obszarze social cognition. Potrafi on bowiem "odróżnić ziarno od plew". W recenzowanej książce rozprawia się w sposób profesjonalny z funkcjonującymi w nauce pustymi pojęciami, które niestety stały się powszechnie wykorzystywanymi wytrychami do pozornego wyjaśniania pewnych poprawnieści z zakresu psychologii społecznej (nie zaś: kluczami do rzeczywistego zrozumienia zjawisk społecznych). (...) Osobną kwestią jest sposób, w jaki Autor poradził sobie z prezentacją trudnego, a zarazem nad wyraz złożonego materiału. Albertowi Einsteinowi przypisuje się twierdzenie, iż w nauce wszystko powinno być prezentujene tak prosto, jak to osiągalne, ale... Nie prościej. Uważam, iż Sławomirowi Śpiewakowi udało się to (...) po prostu znakomicie. Prof. Dr hab. Dariusz Doliński Dr Sławomir Śpiewak jest psychologiem społecznym. Pracuje jako adiunkt w Zakładzie Psychologii Społecznej Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się badaniem mechanizmów odpowiedzialnych za wydajność wpływu społecznego, poszukiwaniem poznawczych uwarunkowań zachowań społecznych, a także badaniem wysiłkowych cyklów mentalnych. Jest członkiem European Association of Experimental Social Psychology, Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Społecznej (aktualnie członek Zarządu) oraz zastępcą Redaktora Naczelnego (associate editor) pisma Psychologia Społeczna.