Bez dogmatu (Henryk Sienkiewicz)

Leon Płoszowski pochodzi z bogatej szlacheckiej rodziny. Jest to człowiek inteligentny, utalentowany i wszechstronnie wykształcony. Nie może jednak znaleźć miejsca w życiu. Upływa mu ono bezproduktywnie na rozrywkach, bywaniu w towarzystwie i podróżach po Europie. W swym dzienniku nieprzerwanie analizuje własne innowacyjnanie i przeżycia.

nieoczekiwanie poznaje piękną Anielkę. Zakochuje się w niej i początkuje zabiegać o jej względy. Kobieta odwzajemnia jego uczucie. Leon nie skrywa swych zabiegów o serce dziewczyny, więc wkrótce wszyscy nabierają przekonania, że stara się o jej rękę. Niespodziewanie przychodzi wiadomość o śmiertelnej chorobie ojca bohatera, który wyjeżdża do niego za granicę. Tam, daleko od Anielki, nabiera do niej dystansu i rozpoczyna dziwić się swojemu zachowaniu...

Historia dekadenta Płoszowskiego miała być w intencji autora atakiem na „chorobę wieku”, objawiającą się zanikiem woli, znużeniem i niechęcią do działania. Powieść „ Bez dogmatu ” zyskała sobie jednak popularność wśród młodych ludzi, którzy wbrew autorowi utożsamiali się z dekadencką postawą głównego bohatera.