Odmowa dokonania czynności notarialnej wraz z generalnym obowiązkiem dokonania czynności notarialnej na żądanie klienta wyznaczają pozycję prawną notariusza. Musi on dokonać czynności notarialnej za każdym razem, kiedy nie zachodzą podstawy do odmowy jej sporządzenia.
Obowiązek odmowy dokonania czynności notarialnej wynika głównie z przepisu art. 81 pr. Not., jednak nie tylko. Oprócz tego notariusz odmawia dokonania czynności notarialnej na podstawie art. 84, 86, 95e, 95s, 95ze, a także 95zh pr.
not. Historycznie przepisy dotyczące odmowy dokonania czynności notarialnej w badanym zakresie nie ulegały przełomowym zmianom, ale ewoluowały zgodnie z przemianami ustrojowymi i wymogami obrotu. Z tego powodu literatura przedmiotu dotycząca aktów prawnych poprzedzających aktualnie obowiązującą ustawę pozostaje aktualna.
Do tej pory problematyka odmowa dokonania czynności notarialnej nie została w sposób wyczerpujący zbadana w zakresie podstaw uprawniających notariusza do niesporządzenia żądanej czynności notarialnej. Celem rozprawy jest określenie zakresu przedmiotowego obowiązku odmowy dokonania czynności notarialnej.
Wymaga to ustalenia i opisania okoliczności, które uzasadniają powstanie tego obowiązku. Pojęcie podstaw odmowy dokonania czynności notarialnej należy odnosić do tych okoliczności.