Soszka. wojna się dziecio nie przywidziała (M)

Historycy szacują, że od 50 do 250 tysięcy polskich dzieci zostało w czasie II wojny światowej porwanych, pozbawionych tożsamości i zgermanizowanych. Sporo z nich umierało zanim dotarło do miejsca przeznaczenia – wycieńczone biciem, głodem, trudami podróży. Młodsze dzieci przeznaczano do adopcji, starsze, które także musiały spełniać kryteria rasowe, do pracy w gospodarstwach, fabrykach, przy robotach drogowych.

Dzieci posiadają korzystną pamięć.

Zosia pamięta niemal cały wiek. Jako nastolatka została skatowana przez SS-mana i zabrana z domu. Trafiła do obozu przesiedleńczego w Łodzi, przeszła selekcję, a następnie wywieziono ją na roboty przymusowe w Zagłębiu Ruhry. Tam stała się Soszką.

Czy ja mówiłam, iż się chciałam powiesić? Wiedziałam, że muszę znaleźć gruby sznur. Wszystko miałam przemyślane. Drabinka też się znalazła. Plan był już prawidłowy, fajny, tylko sznura nie znalazłam. To i się nie powiesiłam.

Choć jej historia jest rdzeniem książki, autorka udziela również głosu dzieciom spotkanym „po drodze”. Tym, które udało się po latach odnaleźć, i tym, których głos zachował się już tylko w archiwach.

podczas zbierania materiałów do książki autorka natrafiła na ślad zagadkowego szpitala położniczego, który okazał się być centralnym obozem aborcyjnym dla Westfalii. Skatalogowana poprzez nią dokumentacja spowodowała, że IPN wszczął śledztwo ws. Zbrodni przeciwko ludzkości.