Proces kryminalny w miastach małopolski xvi-xviii wieku (Marian Mikołajczyk)

Tytuł proces kryminalny w miastach Małopolski XVI–XVIII wieku Autor Marian Mikołajczyk Język polski Wydawnictwo Uniwersytet Śląski ISBN 978-83-8012-074-7 seria Prace Naukowe UŚ; Prawo Rok wydania 2014 Katowice Wydanie 1 ilość stron 626 Format pdf Spis treści Wstęp....................... 11
R o z d z i a ł I
Sądownictwo kryminalne................ 21
Sądy orzekające w sprawach kryminalnych............ 21
Uwagi wstępne................... 21
tradycyjne formy i nazwy sądów miejskich........... 21
Sąd wójtowsko-ławniczy................. 26
Sąd radziecki.................... 28
Sąd radziecko-ławniczy................. 29
Sąd z udziałem cechmistrzów............... 33
Podział czynności procesowych pomiędzy sąd radziecki i wójtowsko-ławniczy. 34
Połączone sądy zróżnicowanych miast............... 39
Sąd mieszany miejsko-grodzki............... 42
Sądy miejsko-wiejskie................. 44
Sądy z udziałem innych osób spoza władz miejskich........ 46
Sądy wyższej instancji................. 48
Reformy lat dziewięćdziesiątych XVIII wieku.......... 49
Składy orzekające.................... 49
Problem orzekania sędziów we własnych sprawach.......... 55
Miejsca posiedzeń sądów.................. 56
Podsumowanie.................... 58
R o z d z i a ł II
Właściwość sądu................... 61
Uwagi wstępne..................... 61
Właściwość rzeczowa................... 62
Właściwość osobowa................... 67
Mieszczanie.................... 67
Chłopi...................... 68
Szlachta..................... 71
Żydzi...................... 77
Inne osoby odpowiadające przed sądami miejskimi......... 83
Właściwość miejscowa.................. 84
Podsumowanie.................... 86
R o z d z i a ł III
Uczestnicy progresywnania................ 89
Wprowadzenie..................... 89
Oskarżyciel prywatny (prywatny instygator)............ 89
Instygator urzędowy................... 93
Delator....................... 96
Pokrzywdzony..................... 100
Oskarżony...................... 101
Obrońca...................... 103
Uwagi wstępne................... 103
Obrońcy w praktyce rozmiaru sprawiedliwości.......... 104
Obrońcy z wyboru i z urzędu............... 106
Ustanawianie obrońców z urzędu.............. 108
Zmiana obrońcy podczas cyklu............. 109
Osoby występujące w roli obrońców............. 110
Granice obrony................... 113
Uwagi końcowe................... 115
Pełnomocnik powoda (delatora)................ 116
Pisarz i inni urzędnicy sądowi................ 121
Pisarz...................... 121
Woźny, hutman ratuszny, słudzy miejscy i kat.......... 122
Inne osoby biorące udział w innowacyjnaniu............ 124
Podsumowanie.................... 125
R o z d z i a ł IV
Czynności przygotowawcze. Areszt tymczasowy......... 127
Protestacje, obdukcje i wizje................ 127
Czynności zmierzające do stwierdzenia faktu popełnienia przestępstwa i
ustalenia i ujęcia sprawcy................. 129
Areszt tymczasowy................... 135
Podstawy tymczasowego aresztowania. Areszt a rękojemstwo..... 135
Areszt powoda (delatora)................ 140
Cele aresztowania.................. 141
Organy i osoby dokonujące aresztowań............ 141
Miejsca przetrzymywania aresztantów............ 145
Warunki w aresztach................. 147
Czas pobytu w areszcie................. 150
Koszty...................... 151
Odpowiedzialność za niesłuszne tymczasowe aresztowanie...... 153
Podsumowanie................... 154
Ekstradycja...................... 154
Glejt........................ 155
Przeszukanie..................... 156
Zabezpieczenie dowodów i mienia............... 159
Wstępne przesłuchania oskarżonych i świadków........... 162
Inne sposoby zbierania dowodów............... 167
Uwagi końcowe.................... 167
R o z d z i a ł V
Wszczęcie nowoczesnania przed sądem............ 169
Uwagi wstępne..................... 169
Skarga prywatna.................... 169
Skarga publiczna.................... 172
Współdziałanie po stronie powodowej instygatora i delatora....... 175
Skargi wnoszone poprzez gromady wiejskie, miasta i inne podmioty prawa pulicznego.
....................... 182
Polecenie albo żądanie rozpoznania sprawy............ 185
Przekazywanie spraw poprzez inne sądy.............. 188
Wszczynanie innowacyjnania z urzędu.............. 190
Pozew i pozywanie................... 194
Gorący uczynek. Obwołanie................. 199
Oddanie oskarżonego do sądu — prezentacja............ 202
sugestia, czyli skarga.................. 207
Objęcie postępowaniem nowych oskarżonych............ 214
Problem obowiązywania zasady dyspozycyjności........... 215
Podsumowanie.................... 217
R o z d z i a ł VI
Dowody. Zagadnienia wstępne............... 219
Uwagi wstępne..................... 219
Bliższość do dowodu................... 219
Ciężar dowodowy.................... 222
Problem ustalenia corpus delicti................ 223
Ocena dowodów i ich wartość. In dubio pro reo........... 224
Domniemanie niewinności................. 228
R o z d z i a ł VII
Dowód z dobrowolnych zeznań oskarżonego.......... 229
Wstęp....................... 229
Nazwa przesłuchań................... 231
Czas (umiejscowienie) przesłuchań............... 232
Przesłuchanie a odpowiedź na skargę.............. 236
Przesłuchanie na wniosek czy z urzędu?............. 240
Organ prowadzący przesłuchania............... 243
Jawność czy niejawność przesłuchań?.............. 246
Naciski na zeznających.................. 247
dane osobopoznawcze.................. 250
Sposób przesłuchania................... 255
Przesłuchanie na podstawie przygotowanych pytań......... 255
Przesłuchanie w formie swobodnej wypowiedzi.......... 259
Łączenie metod przesłuchania............... 262
Uwagi końcowe................... 264
Powtarzanie przesłuchań.................. 265
Wielość oskarżonych — przesłuchanie „z osobna". Konfrontacje...... 270
Szczególne formy składania zeznań............... 274
Przesłuchania połączone z okazaniem dowodów rzeczowych i zwłok... 274
Zeznania na piśmie.................. 274
Sposób zapisywania zeznań................. 275
Język przesłuchań i protokołów................ 279
Koszty przesłuchania................... 281
Podsumowanie.................... 281
R o z d z i a ł VIII
Wymuszanie zeznań.................. 283
Uwagi wstępne..................... 283
Tortury....................... 283
Tortury a zarzucane oskarżonemu przestępstwa. Częstotliwość stosowania
tortur w procesach karnych.............. 283
„Persony od męki wolne"................ 285
Wniosek o zastosowanie tortur.............. 286
Obrona przed odesłaniem oskarżonego na tortury......... 288
Decyzja sądu. Przesłanki i cele tortur............ 289
Czas i miejsce realizowania tortur............. 299
Osoby asystujące przy torturach.............. 301
Przebieg tortur................... 303
Sposoby torturowania................. 309
Miarkowanie zadawanych cierpień............. 314
Potwierdzanie zeznań składanych na torturach.......... 317
Powtarzanie tortur.................. 319
skuteczność tortur.................. 322
Przetrzymanie mąk i nieprzyznanie się do winy......... 323
wykorzystywanie tortur w szczególnych celach.......... 325
Zaliczanie tortur na poczet kary.............. 326
Odpowiedzialność za bezpodstawne tortury........... 326
Koszty przeprowadzenia tortur............... 326
Uwagi końcowe................... 327
Chłosta....................... 328
Chłosta jako wstęp do właściwych tortur........... 328
Chłosta jako odrębny środek przymusu............ 329
Podsumowanie................... 336
R o z d z i a ł IX
Zeznania świadków.................. 337
Nazwa przesłuchań i czas ich przeprowadzenia.......... 337
oczekiwania stawiane świadkom................. 341
ilość świadków.................... 344
Zarządzenie inkwizycji (przesłuchania świadków).......... 346
Przysięga świadków................... 348
Organ prowadzący przesłuchanie............... 354
Sposoby przesłuchania. Interrogatoria.............. 354
Problem jawności przesłuchań................ 361
Sposób protokołowania zeznań................ 363
Koszty....................... 364
Zeznania osób niebędących świadkami............. 365
Oświadczenia delatora (powoda).............. 365
Zeznania gromad wiejskich i innych osób niebędących świadkami.... 367
Relacje urzędowe................... 368
Uwagi końcowe.................... 369
R o z d z i a ł X
Przysięga dowodowa.................. 371
Uwagi wstępne..................... 371
Nakazanie przysięgi................... 372
Istota przysięgi i jej cele.................. 372
Składający przysięgę — bliższość do jej złożenia........... 376
Współprzysiężnicy.................... 379
Czas, miejsce i sposób wykonania przysięgi............ 384
Rota........................ 388
Skutki niezłożenia przysięgi................. 391
Możliwość uniknięcia przysięgi oskarżającej............ 392
Darowanie przysięgi................... 393
Koszty....................... 393
Uwagi końcowe.................... 394
R o z d z i a ł XI
Dokumenty, oględziny i inne dowody............ 395
Dowód z dokumentów................... 395
Szacowanie szkód, wydatków................ 397
Dowody rzeczowe i ich oględziny............... 397
Opinia biegłych.................... 405
Eksperyment procesowy.................. 412
Okazanie...................... 413
Pławienie czarownic................... 413
Koszty....................... 416
Uwagi końcowe.................... 416
R o z d z i a ł XII
Rozprawa sądowa: ekscepcje, dylacje, spór merytoryczny..... 417
Uwagi wstępne.................... 417
Ekscepcje...................... 418
Dylacje....................... 430
Spór merytoryczny (merytoryczna rozprawa)............ 433
Jawność rozpraw.................... 446
Podsumowanie.................... 448
R o z d z i a ł XIII
Wyrokowanie i wyrok................. 449
Nazwy i rodzaje orzeczeń................. 449
Prośba o wydanie wyroku................. 454
Narada nad wyrokiem................... 455
Wyrokowanie w przypadku obszerniejszej liczby oskarżonych........ 461
Struktura i części składowe wyroku.............. 462
Uwagi wstępne................... 462
Nagłówek..................... 466
Oznaczenie sądu, stron, i streszczenie przebiegu cyklu....... 467
Uzasadnienie faktyczne................. 470
Uzasadnienie kary i podstawa prawna wyroku.......... 473
pomiarowanie kary. Uniewinnienie.............. 477
Postanowienia dodatkowe................ 480
Formuła końcowa.................. 484
Odmienności układu wyroku............... 485
Treść dekretów akcesoryjnych............... 487
dopełniające adnotacje................... 489
Wyroki uwalniające pod warunkiem poręczenia........... 490
Wyroki zaoczne.................... 493
Ogłoszenie wyroku................... 494
Szczególne typy rozstrzygnięć............... 496
Wyjście poza skargę.................. 496
Orzeczenia w sprawach wątpliwych............. 498
Inne sposoby zakończenia innowacyjnania............. 500
Ugoda...................... 500
„Umorzenie" innowacyjnania. Submisje............. 505
Podsumowanie.................... 508
R o z d z i a ł XIV
Apelacja i inne sposoby zmiany wyroku........... 509
Apelacja....................... 509
Apelacja w dziełach prawników. Problem dopuszczalności apelacji w sprawach
kryminalnych.................... 509
Praktyka..................... 511
Reformy lat dziewięćdziesiątych XVIII w............ 519
Powaga rzeczy osądzonej a zmienianie wyroków z inicjatywy sądu i na skutek
interwencji z zewnątrz.................. 520
Zatwierdzanie wyroków w miastach prywatnych i duchownych...... 524
Zatwierdzanie wyroków przez sąd asesorski............ 529
Anulowanie wpisu.................... 530
Podsumowanie.................... 531
R o z d z i a ł XV
progresywnanie wykonawcze................ 533
Wprowadzenie..................... 533
Rola oskarżyciela.................... 533
Czas egzekucji.................... 534
Przygotowanie się na śmierć................ 536
Dyspozycje posiadajątkowe.................. 538
Ostatnie zeznania.................... 540
Miejsca wykonania kary śmierci i kar cielesnych oraz przebieg egzekucji... 548
Wykonanie kary pozbawienia wolności............. 558
Wykonanie innych kar.................. 559
Koszty egzekucji.................... 561
Podsumowanie.................... 563
Zakończenie..................... 565
Źródła i literatura................... 575
Summary....................... 617
Zusammenfassung.................... 619