Paradygmaty kształcenia studentów i wspierania rozwoju nauczycieli akademickich (Anna Sajdak)

Książka podejmuje nieobecne w polskiej literaturze rozważania nad ulokowaniem dydaktyki szkoły wyższej na mapie paradygmatów wyróżnianych w pedagogice. Potrzeba napisania pracy - podejmującej próbę ukazania specyfiki akademickiego kształcenia, dokonania charakterystyki samej dydaktyki akademickiej, a także w pewien sposób porządkującej jej struktury teoretyczne - wyrosła z reguły z doświadczeń w prowadzeniu zajęć z doktorantami przygotowującymi się do wejścia w rolę dydaktyka i nauczycielami akademickimi a także z własnego namysłu autorki nad zróżnicowaniem teoretycznym tej dyscypliny. Pierwszym celem podjętej pracy jest ukazanie specyfiki akademickiego kształcenia. Przybliżone zostają kolejno wątki związane z myślą o kształceniu uniwersyteckim wzorowanym na tradycji Humboldowskiego uniwersytetu liberalnego, a także nakreślone zostają pola dyskusji decydujące o celach i profilu edukacji na poziomie wyższym. Podjęta została problematyka zakorzenionego a wywiedzionego z tradycji mitu uczenia się od mistrza w relacji "mistrz-uczeń", która z jednej strony instynktownie określa sposób kształcenia studentów, z drugiej zaś pokutuje w myśleniu o przygotowywaniu młodej kadry do podjęcia zawodu nauczyciela akademickiego. Kolejny cel pracy, jakim jest ujęcie dyscyplinarne dydaktyki akademickiej wymagał podjęcia badań w określenia związków dydaktyki akademickiej z dydaktyką ogólną, z dydaktykami przedmiotowymi, z naukami pomocniczymi i społeczną "praktyką" kształcenia. Konsekwencją badań jest pedagogiczne i jednocześnie multidyscyplinarne ujęcie omawianej dyscypliny. Podjętej pracy postawiony został także cel rekonstrukcji osiągalnych paradygmatów dydaktyki akademickiej. Wyszczególnione zostały cztery paradygmaty dydaktyki akademickiej: behawiorystyczny, humanistyczny, konstruktywistyczny i krytyczno-emancypacyjny. Każdy opisywany kształt paradygmatu dydaktyki akademickiej jest traktowany jako pewnego rodzaju konstrukcja teoretyczna łącząca wizję cyklu kształcenia studentów, a także wspierania rozwoju nauczycieli akademickich z teoretycznymi podwalinami konstytuującymi rozwiązania poręczne. Wartością pracy jest zwrócenie uwagi na dwa stanowcze aspekty procesu kształcenia w uniwersytecie; jednym jest kształcenie studentów, zaś drugim - przygotowanie nauczycieli akademickich do wypełniania ich zadań dydaktycznych. Książka jest pierwszym w Polsce opracowaniem teoretycznych podstaw akademickiego kształcenia, a także wspieranie rozwoju nauczycieli akademickich. Praca podejmuje nieobecne w polskiej pedagogice rozważania nad ulokowaniem dydaktyki szkoły wyższej na mapie paradygmatów wyodrębnianych w pedagogice.