Oświetlenie awaryjne w budynkach - wymagania i zasady zasilania (Medium)

Od autora Wśród zróżnicowanych przyczyn pożarów instalacje elektryczne stanowią aż 10% (niektóre źródła podają 15%). Powodem powstawania pożaru instalacji elektrycznych w budynkach i innych budowlach jest najczęściej zła korelacja między dostosowanym zabezpieczeniem a przekrojem przewodu. W takiej sytuacji dochodzi do prędkiego nagrzewania się przewodów powyżej dopuszczalnej temperatury. Podobna sytuacja może zaistnieć w trakcie zwarć w odbiornikach albo instalacji, gdy czas działania zabezpieczenia jest dłuższy niż dopuszczalny. Powstający w budynku pożar buduje zagrożenie dla konstrukcji, a typowo dla przebywających w nim ludzi. Podczas akcji gaśniczej najważniejszym problemem, z jakim musi uporać się straż pożarna, jest ewakuacja ludzi do bezpiecznego miejsca. W budynkach o kubaturze co najmniej 1000 m3 wymaga się instalowania przeciwpożarowego wyłącznika prądu, który ma za zadanie odcięcie dopływu energii elektrycznej do wszelkich odbiorników poza urządzeniami przeciwpożarowymi, które muszą funkcjonować w czasie pożaru. Do takich maszyn należy zaliczyć instalacje oświetlenia awaryjnego (podstawa: § 2 ust. 1 pkt 9 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (DzU nr 109/2010, poz. 719). Zgodnie z oczekiwaniami Ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane (tekst jednolity: DzU nr 243/2010, poz. 1623, z późniejszymi zmianami), oświetlenie to może zostać wyprodukowane na podstawie projektu opracowanego przez uprawnionego projektanta instalacji elektrycznych. Opracowany projekt zgodnie z wymaganiami wymienionego rozporządzenia należy uzgodnić z rzeczoznawcą ds. Zabezpieczeń ppoż. Wymogi w tym zakresie precyzuje Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 roku w sprawie uzgodnienia projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej (DzU nr 121/2003, poz. 1137, z późniejszymi zmianami). Ze względów bezpieczeństwa w warunkach pożaru na drogach ewakuacyjnych, a także strefach, w których mogą przebywać ludzie, muszą być spełnione następujące warunki: - utrzymanie wolnej od dymu warstwy do wysokości h=2 m, - temperatura w strefach przebywania ludzi nie może przekraczać 60°C, - zasięg widzialności znaków ewakuacyjnych nie może być mniejszy aniżeli 10 m, - natężenie promieniowania grzewczego nie powinno przekraczać 2,5 kW/m2, - źródła dymu i ciepła powinny być widoczne. Tworzona na podstawie uzgodnionego projektu instalacja oświetlenia awaryjnego (ewakuacyjnego i zapasowego)może zostać dopuszczona do eksploatacji po wykonaniu prób odbiorczych, potwierdzających jej poprawne działanie. Instalacja oświetlenia awaryjnego (ewakuacyjnego i zapasowego) przekazana do eksploatacji wymaga okresowych badań, które należy prowadzić zgodnie z wymogimi normy PN-IEC 60364-6:2008 Instalacje elektryczne niskiego napięcia. Część 6: Sprawdzanie, nie rzadziej niżeli raz w roku (podstawa: oczekiwania § 3 ust. 1, 2 i 3 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (DzU nr 109/2010, poz. 719). W publikacji zostały przedstawione oczekiwania wynikające z norm przedmiotowych oraz przepisów techniczno- prawnych ze szczególnym uwzględnieniem wymagań normy PN-EN 1838:2005 wykorzystanie oświetlenia. Oświetlenie awaryjne. Przedstawione zostały przykładowe układy zasilania oświetlenia awaryjnego i sugestia rozwiązania układów sterowania przeciwpożarowego wyłącznika prądu. Ponieważ pożarowi towarzyszy wysoka temperatura, która skutkuje wzrostem rezystancji przewodów zasilających, w końcowej części publikacji Czytelnik wynajdzie rozdział poświęcony zasadom doboru przewodów zasilających oprawy oświetlenia awaryjnego. Uzupełnieniem publikacji jest zestawienie znaków bezpieczeństwa określonych w normie PN-N-01256-02:1992 Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja. Niniejsze wydanie jest uaktualnione i powiększone w stosunku do wydania poprzedniego. Julian Wiatr