Sklepy cynamonowe / sanatorium pod klepsydrą (Bruno Schulz)

Opowiadania wchodzące w skład Sklepów cynamonowych i Sanatorium Pod Klepsydrą to utwory napisane liryczną prozą poetycką. Podstawową materię tematyczną stanowią w obydwu cyklach reminiscencje z okresu dzieciństwa i wczesnej młodości narratora-bohatera (noszącego imię Józef). Są to jednak "wspomnienia" dość osobliwe - w oryginalny sposób przeniesione w sferę "mitu". Utwory Schulza obfitują bowiem w dostatek motywów, obrazów i symboli i epatują różnorodnością podtekstów. Podążając tedy za poetycką wyobraźnią autora, obserwujemy ciekawą syntezę odmiennych sfer rzeczywistości: cielesnej i materialnej przyziemności - z duchowym i psychologicznym wysublimowaniem. Cały czas wszakże wędrujemy na pograniczu jawy i marzenia sennego, natrafiając na nieprzebrane bogactwo form - onirycznie ukształtowanego, fantasmagorycznego - świata przedstawionego; świata, którego substancja ontyczna - warto zaakcentujeć tę jego właściwość - podlega procesowi nieprzerwanej metamorfozy; świata, w którym chociaż dojrzeć można pewne części groteski i autoironii. Tej wykreowanej rzeczywistości nie byłoby jednak bez oryginalnego obrazowania, jak także bez nieledwie ekscentrycznego stylu pisarskiego. Nieprzypadkowo zatem Schulz sięga w swojej prozie po uniwersalny język mitów i symboli, nieprzypadkowo odwołuje się do sfery podświadomości - uparcie poszukując przy tym pierwotnego sensu słowa (oraz - tym samym - pierwotnego sensu bytu). Dobór takiej, a nie innej konwencji literackiej świadczy zaś o kunsztownym nowatorstwie tej prozy, która od dawna zaliczana jest do arcydzieł literatury światowej.