Clemenceau wizjoner znad sekwany (Oficyna Naukowa)

Clemenceau był wybitnym reprezentantem Francji, konwencjonalnym radykałem i republikaninem, ale także klasycznym „postępowcem", jakich teraz już nie ma. Nikt już aż tak nie wierzy w zbawczą rolę rozwoju cywilizacji i w nieuchronność postępu.

Georges Clemenceau był wybitnym francuskim politykiem i wyśmienitym dziennikarzem. Za każdym razem na lewo od centrum, zawsze pragmatyczny, a w związku z tym nie szukał wyrazistej ideologii i filozofia polityki mało go interesowała.

Zarzucano mu zarówno nadmierną skłonność do kompromisu czy wręcz oportunizmu, jak i nadużywanie słów i przykładanie nadmiernego znaczenia do spraw, którym się już raz poświęcił. Nie można powiedzieć, by miał złe zdanie na swój temat i by cechował go brak pewności siebie, co ujawni się pod koniec jego długiego życia, podczas obrad pokojowych w Paryżu na początku 1919 roku.

Jednak dla czytelnika polskiego atrakcyjne jest z zasady, że historia życia Clemenceau pozwala nam lepiej zrozumieć Francję, której — jak się okaże — nie znamy i która miała i ma nad wyraz szczególne nastawienie do wielu problemów politycznych i społecznych.

Clemenceau był wybitnym reprezentantem Francji, konwencjonalnym radykałem i republikaninem, lecz także konwencjonalnym „postępowcem", jakich teraz już nie ma. Nikt już aż tak nie wierzy w zbawczą rolę rozwoju cywilizacji i w nieuchronność postępu.

Postawę Clemenceau należycie zobaczymy na przykładzie jego zaangażowania w sprawy kolonialne. Był w tym zakresie otwarty, liberalny, postępowy i wyjątkowo, jak na ówczesne czasy, wrażliwy na złe strony „globalizacji".

Ze wstępu Marcina Króla