Tytuł Język i komunikacja. Wprowadzenie dla pedagogów Autor Anna Wileczek Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Naukowe PWN ISBN 978-83-01-21144-8 Rok wydania 2020 Warszawa Wydanie 1 ilość stron 410 Format mobi, epub Spis treści Od utorki 9 1. Język i mowa 13 1.1. Definicje języka i mowy 13 1.2. Właściwości języka naturalnego 16 1.3. Pochodzenie i rozwój języka ludzkiego 19 1.4. Akwizycja języka naturalnego 23 1.5. Język w badaniach lingwistycznych 32 2. Język jako system znaków 38 2.1. Znak – stanowczy element rzeczywistości 38 2.2. Atrybuty znaków językowych 40 2.3. Specyfika systemu językowego 44 2.4. Podsystemy języka 45 2.5. Język a współczesne kody ikoniczne 46 3. Zewnętrzne i wewnętrzne zróżnicowanie języka 55 3.1. Bogactwo języków świata 55 3.2. Pochodzenie i specyfika polszczyzny 58 3.3. Język ogólny 60 3.4. Odmiana mówiona i pisana języka 61 3.5. Style praktyczne 64 4. Terytorialne, społeczne i biologiczne odmiany języka 75 4.1. Dialekty i gwary 75 4.2. Społeczne odmiany języka – socjolekty 84 4.3. Biolekty 87 4.4. Idiolekt – język osobniczy 96 5. Dźwięki mowy i części prozodii 100 5.1. Jak powstają dźwięki mowy? 101 5.2. Podstawowe pojęcia dotyczące podsystemu fonologicznego języka 103 5.3. Świadomość i wydajność fonologiczna 105 5.4. Typy głosek polskich 106 5.5. Klasyfikacja samogłosek polskich 107 5.6. Klasyfikacja spółgłosek polskich 111 5.7. Podział wyrazu na litery, głoski i sylaby 117 5.8. Upodobnienia i uproszczenia fonetyczne 119 5.9. Akcent w języku polskim 123 5.10. Intonacja 126 6. Wyrazić wyrazem, uchwycić frazeologizmem 128 6.1. Słowo, wyraz, leksem – terminologiczne uściślenia 128 6.2. Podsystem leksykalny języka 131 6.3. Czym jest znaczenie wyrazu? 132 6.4. Relacje znaczeniowe 135 6.5. Skąd pochodzą wyrazy? 138 6.6. Skrótowce i skróty 140 6.7. Praktyczna frazeologia 142 7. W stronę morfologii. Struktura i odmiana wyrazów146 7.1. Podsystem morfologiczny 146 7.2. Analiza morfologiczna wyrazu 148 7.3. Słowotwórstwo 150 7.4. Analiza słowotwórcza wyrazów 152 7.5. Derywacja i jej rodzaje 154 7.6. Typy derywatów i funkcje formantów 155 7.7. Kategorie i typy słowotwórcze 156 7.8. Fleksja 161 7.9. Kategorie gramatyczne, kategorie fleksyjne 163 7.10. Odmienne i nieodmienne części mowy 169 8. O łączeniu słów. Wybrane zagadnienia składniowe 181 8.1. Składniki syntaktyczne 182 8.2. Podrzędne związki składniowe 183 8.3. Wypowiedzenia i zdania 189 8.4. Konotacja składniowa 193 8.5. Składnia zdania pojedynczego 194 8.6. Analiza zdania pojedynczego 200 8.7. Składnia zdania pojedynczego – wybrane zalecenia normatywne 201 8.8. Składnia zdania złożonego 203 8.9. Analiza zdania wielokrotnie złożonego 209 8.10. Składnia zdania złożonego – wybrane zalecenia normatywne 211 8.11. Na (składniowe) skróty 213 9. Tekst i dyskurs 216 9.1. Czym jest tekst? „Statyczna" i „dynamiczna" koncepcja tekstu 216 9.2. Funkcje, typy i gatunki tekstu 219 9.3. Hipertekst 225 9.4. Kilka zasad opracowania tekstu językowego 228 9.5. Struktura artykułu naukowego 231 9.6. Dyskurs, czyli tekst w kontekście 236 9.7. Dyskurs edukacyjny jako przykład współczesnego dyskursu 238 10. Komunikacja: akcja i interakcja (nie tylko) językowa 244 10.1. Komunikacja i komunikowanie (się) 244 10.2. Komunikacja jako akcja, interakcja i transakcja 247 10.3. Pragmatyka – współdziałanie przy pomocy słów 262 10.4. Etykieta językowa 268 10.5. Etyka komunikacji 271 10.6. Estetyka komunikacji językowej 276 10.7. Komunikacja niewerbalna 278 10.8. Komunikacja w edukacji (wybrane aspekty) 282 11. Komunikacja językowa dziecka – dobrześci i odstępstwa 296 11.1. Specyfika mowy dziecka w wieku przedszkolnym 296 11.2. Język dziecka na progu szkolnej edukacji 303 11.3. Wybrane zaburzenia w rozwoju języka u dzieci 308 11.4 Kierunki rozwoju kompetencji językowo-komunikacyjnej dzieci w młodszym wieku szkolnym 320 11.5. Stymulacja rozwoju kompetencji językowo-komunikacyjnej 327 12. Kultura języka polskiego 337 12.1. Czym jest kultura języka? 337 12.2. Wydajność, poprawność i norma językowa 338 12.3. Kryteria poprawności językowej 343 12.4. Błędy językowe i ich typy 344 12.5. O kilku (sprawiających problemy) zasadach poprawności językowej 357 12.6. Poprawność stylistyczna. Cechy prawidłowego stylu 367 12.7. Działalność kulturalnojęzykowa 368 Zakończenie 373 Indeks pojęć 375 Spis tabel 381 Spis rycin 382