W krzywym zwierciadle ironii i autoironii (Anna Milanowicz, Barbara Bokus)

Tytuł W krzywym zwierciadle ironii i autoironii Podtytuł O paniach i mężczyznach nie wprost Autorzy Anna Milanowicz, Barbara Bokus Język polski Wydawnictwo Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego ISBN 978-83-235-4130-1 kolekcja Współczesne problemy psychologii Rok wydania 2020 Warszawa Wydanie 1 ilość stron 290 Format mobi, pdf, epub Spis treści Zaproszenie do lektury.......................... 11
Wprowadzenie............................... 15
C Z ĘŚĆ I
IRONIA: TŁO TEORETYCZNE
1. Ironia w wymiarze językowym i jej miejsce w komunikacji..... 23
1.1. Jak rozpoznać ironię?....................... 25
1.2. Ironia w świetle badań nad humorem.............. 30
1.3. Cele komunikacyjne ironii.................... 31
1.4. Społeczny rozmiar ironii: relacje, status i układ uczestników.. 34
2. Ironia jako sposób konceptualizacji rzeczywistości w rozmiarze
interakcyjnym.............................. 37
2.1. Ironia a Goffmanowski rytuał interakcyjny........... 37
2.2. (Auto)ironia jako mechanizm autoprezentacji......... 38
2.3. Ironia jako przywołanie echem w reakcji na niespełnione wymagania............................... 39
2.4. Ironia jako gra pozorów..................... 41
2.5. Ironia, czyli powiedzenie (nie)prawdy.............. 42
2.6. Ironia na dwa głosy: między inter- i kontekstualizacją... 43
3. Mechanizmy przetwarzania ironii................... 44
4. Ironia z perspektywy różnic indywidualnych............. 47
4.1. Afekt w ironii, a także wpływ ironii na postawy.......... 47
4.2. Ironia a lęk............................. 49
4.3. Ironia a samoocena........................ 50
4.4. Ironia a płeć............................ 50
5. Komunikowanie stereotypów w przetwarzaniu języka niedosłownego 55
6 Spis treści
C Z ĘŚĆ II
WPROWADZENIE DO CZĘŚCI EMPIRYCZNEJ
1. Uzasadnienie podjętej tematyki.................... 61
1.1. Badania nad rozumieniem ironii sytuacyjnej poprzez dzieci... 61
1.2. Badania nad znaczeniem płci w układzie komunikacyjnym.. 62
1.3. Badania nad percepcją ironii poprzez osoby dorosłe....... 63
2. Badanie pilotażowe: percepcja ironii, afekt i IQ........... 65
2.1. Założenia badania pilotażowego i pytania badawcze...... 65
2.2. Wybór i opracowanie narzędzi badawczych........... 66
2.3. Opis badania pilotażowego.................... 67
2.3.1. Osoby badane....................... 67
2.3.2. Procedura badania..................... 67
2.4. Wyniki badania pilotażowego.................. 68
2.5. Dyskusja dotycząca badania pilotażowego........... 70
3. Cel monografi i............................. 73
4. Podstawowe pytania badawcze.................... 74
5. Narzędzia badawcze.......................... 77
5.1. Inwentarz Stanu i właściwości Lęku (STAI)............. 77
5.1.1. Uzasadnienie wprowadzenia pomiaru lęku....... 77
5.1.2. Założenia dotyczące pomiaru lęku............ 78
5.2. Skala Samooceny Rosenberga (SES).............. 80
5.2.1. Uzasadnienie wprowadzenia pomiaru samooceny... 80
5.2.2. Założenia dotyczące pomiaru samooceny........ 81
5.3. Inwentarz do Oceny Płci Psychologicznej (IPP)........ 81
5.3.1. Uzasadnienie wprowadzenia pomiaru płci
psychologicznej....................... 82
5.3.2. Założenia dotyczące pomiaru płci psychologicznej... 83
5.4. Test Tworzenia i Percepcji Ironii (TTPI)............ 83
5.4.1. Uzasadnienie konstrukcji Testu Tworzenia i Percepcji
Ironii............................ 84
5.4.2. Założenia dotyczące Testu Tworzenia i Percepcji Ironii 85
5.5. Zadanie Wstępne Torujące (priming) – aktywizacja stereotypu
płci................................. 86
5.5.1. Uzasadnienie wprowadzenia Zadania Wstępnego
Torującego......................... 88
5.5.2. Założenia dotyczące torowania.............. 89
6. Schemat badania i rozkład wyników cechujących próbę
badawczą................................ 92
6.1. Procedura badania........................ 92
6.2. Charakterystyka badanej próby................. 93
Spis treści 7
6.2.1. Wyniki testów STAI, SES i IPP a płeć osób badanych.. 96
6.2.2. Płeć psychologiczna a poziom samooceny i lęku.... 99
6.3. Wyniki dotyczące wyboru przymiotników w Zadaniu Wstępnym Torującym.......................... 104
6.4. W kierunku odpowiedzi na główne pytanie badawcze pracy.. 110
C Z ĘŚĆ III
WYNIKI BADANIA TESTEM TWORZENIA
I PERCEPCJI IRONII
1. Badanie 1: Tworzenie ironii...................... 113
1.1. Jak kobiety i mężczyźni odpowiadają na ironię − opis Zadania
Tworzenia i Percepcji Ironii................... 113
1.2. Założenia konstrukcji Zadania 1................. 114
1.3. Uzasadnienie przeprowadzenia Badania 1........... 116
1.4. Hipotezy i operacjonalizacja hipotez dotyczących Badania 1. 116
1.5. Analiza informacji zgromadzonych w Zadaniu 1............. 119
1.6. Wyniki i weryfi kacja hipotez Badania 1............. 123
1.6.1. Płeć osób badanych a rodzaj reakcji na ironię...... 123
1.6.2. Samoocena, lęk i płeć psychologiczna a reakcja na ironię 128
1.6.3. Płeć, samoocena, lęk i płeć psychologiczna a śmiech.. 130
2. Badanie 2: W krzywym zwierciadle autoironii............ 133
2.1. Między autodeprecjacją i autoafi rmacją: jak kobiety i mężczyźni
stosują autoironię – opis Zadania Autoironii.......... 133
2.2. Założenia konstrukcji Zadania 2................. 134
2.3. Uzasadnienie przeprowadzenia Badania 2........... 135
2.4. Hipotezy i operacjonalizacja hipotez dotyczących Badania 2.. 136
2.5. Analiza informacji zebranych w Zadaniu 2............. 137
2.6. Wyniki i weryfi kacja hipotez Badania 2............. 140
2.6.1. Samoocena a używanie autoafi rmacji i autodeprecjacji 140
2.6.2. Poziom lęku a użytkowanie autoafi rmacji i autodeprecjacji 141
2.6.3. Samoocena i lęk a autoafi rmacja i autodeprecjacja... 142
2.6.4. Torowanie a stosowanie autoafi rmacji i autodeprecjacji 143
2.6.5. Płeć osób badanych a wykorzystywanie autoafi rmacji i autodeprecjacji........................... 143
2.6.6. Płeć psychologiczna a używanie autoafi rmacji i autodeprecjacji........................... 145
2.6.7. Płeć osób badanych a odwoływanie się do wyglądu... 146
2.6.8. Płeć osób badanych, ich samoocena i poziom lęku a uzasadnienia wyboru komentarza autoironicznego..... 146
2.6.9. Uzasadnienia dotyczące wyboru komentarza autoironicznego i nieironicznego................... 152
8 Spis treści
3. Badanie 3: Gallus domesticus – ironia jako bodziec emotogenny.. 155
3.1. Jakie emocje powoduje ironia wśród kobiet i panów – opis
Zadania Aktywizacji Stereotypu Płci w Ironii......... 155
3.2. Założenia konstrukcji Zadania 3................. 156
3.3. Uzasadnienie przeprowadzenia Badania 3........... 157
3.4. Hipotezy i operacjonalizacja hipotez dotyczących Badania 3. 159
3.5. Analiza danych w Badaniu 3................... 162
3.6. Wyniki i weryfi kacja hipotez Badania 3............. 169
3.6.1. Płeć osób badanych a znak afektywny i treść emocji
odczuwanych przy odbiorze ironicznej pochwały.... 169
3.6.2. Samoocena a emocje odczuwane przy odbiorze ironii.. 173
3.6.3. Poziom lęku a emocje odczuwane przy odbiorze ironii 174
3.6.4. Płeć, samoocena i lęk a locus przyczynowości motywacji nadawcy ironii..................... 176
3.6.5. Wariant torowania a walencja emocji doświadczanych
przez odbiorców ironii.................. 179
3.6.6. Płeć osób badanych a walencja emocji odczuwanych
przy komentarzu wprost................. 181
3.6.7. Walencja intencji przypisywanych nadawcy ironii a walencja i treść emocji doświadczanych poprzez odbiorców
ironii............................ 181
3.6.8. Płeć psychologiczna a odczuwane emocje, pobudzenie
emocji, treść emocji i walencja intencji przypisywanych nadawcy pochwały ironicznej............ 184
3.6.9. Samoocena a humor w odbiorze ironii......... 189
3.6.10. Płeć a pobudzenie emocji doświadczanych w procesie
odbioru pochwały ironicznej............... 190
4. Podsumowanie wyników........................ 191
4.1. Wpływ torowania wstępnego na używanie ironii i autoironii 191
4.2. Wpływ samooceny na użytkowanie ironii i autoironii...... 191
4.3. Wpływ lęku na używanie ironii i autoironii.......... 192
4.4. Wpływ płci psychologicznej na wykorzystywanie ironii i autoironii.. 192
4.5. Wpływ płci na użytkowanie ironii i autoironii, a także na doświadczanie emocji w procesie odbioru ironii............. 193
C Z ĘŚĆ IV
DYSKUSJA
1. Tworzenie ironii a płeć (dyskusja dotycząca wyników Badania 1).. 199
2. Autoironia a płeć (dyskusja dotycząca wyników Badania 2).... 207
3. Wymiary afektu w ironii a płeć (dyskusja dotycząca wyników Badania 3)................................. 214
Spis treści 9
4. Uwagi końcowe............................. 221
4.1. Czy ironię można przypisywać jedynie człowiekowi?...... 221
4.2. Czy ironia jest symulowaną nieautentycznością?........ 221
4.3. Czy ironia ma płeć?........................ 222
C Z ĘŚĆ V
FINIS CORONAT
1. Podsumowanie wyników przeprowadzonych badań......... 227
2. Ograniczenia badania......................... 231
3. Nowatorstwo i znaczenie przeprowadzonych badań......... 233
Bibliografi a................................ 238
Załączniki................................. 260
Indeks nazwisk.............................. 275
Spis tabel................................. 281
Spis rysunków............................... 285
About the book.............................. 287