Wiosenna bujność traw. obrazy przyrody w filmach o dorastaniu (Karolina Kostyra)

To pierwsza na gruncie polskiego filmoznawstwa pozycja poświęcona w całości kinu coming of age. Autorka stara się w niej uchwycić poetykę filmów o dorastaniu, sprecyzować ich szczególną nastrojowość, nazwać ikonografię i wyszczególnić standardowy dla gatunku scenariusz.

To jednak nie tyle konwencjonalna monografia gatunku, co próba określenia popkulturowych archetypów dojrzewania. Kino inicjacyjne z jednej strony obraca się wokół nastroju tęsknoty, żalu, nostalgii, które towarzyszą pożegnaniu dzieciństwa i młodości.

Z drugiej zaś korzysta z radosnego oczekiwania, jakie młody bohater łączy ze swoją wymarzoną przyszłością. Tej szczególnej tonacji patronuje przyroda. Rozłożyste drzewa i błękitne jeziora wpisują się w ikonografię gatunku jednakowo finezyjnie, jak bujana wiatrem kępka chwastów w krajobraz westernu.

Czerpiąc z psychoanalizy jungowskiej, literaturoznawstwa, religioznawstwa i teorii dotyczących mitów, baśni, symboli, autorka zwraca uwagę na szczególne życie przyrody, jakie manifestuje się w filmach o dojrzewaniu.

Jest w tych gęstych lasach, przez które przedzierają się dorastający bohaterowie, coś, co powoduje, że przyroda nie daje się traktować jedynie jako tło wydarzeń. „Wiosenna bujność traw…" asygnowana jest dla nostalgików, marzycieli, miłośników kina coming of age i czytelników, którzy nie kartkowali ze znudzeniem „opisów przyrody".

Książce przyświecają motywy słońca, lata i wakacji. Ostatnich wakacji przed dorosłością, kiedy można poznać cały świat, doznać wyśmienitych przygód i umrzeć z miłości, aby potem pokornie, z lekkim smutkiem, wrócić do szkoły, pracy, monotonii.

„Karolina Kostyra odznacza się rzadko spotykaną umiejętnością łączenia wnikliwości naukowej i analitycznej pasji z talentem literackim i wrażliwością emocjonalną. A czyż może być udoskonalona rekomendacja dla publikacji naukowej niżeli stwierdzenie, iż pracę taką – po prostu – idealnie się czyta?" – z recenzji dr hab.

Łucji Demby (Uniwersytet Jagielloński)