Tytuł Medycyna zagrożeń i urazów radiacyjnych Autor Marek M. Janiak Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-5871-0 linia Medycyna ratunkowa i medycyna katastrof Rok wydania 2004 Warszawa Wydanie 1 liczba stron 182 Format epub, mobi Spis treści Wstęp 9 1.Podstawowe części fizyki promieniowania jonizującego i dozymetrii – Maria Anna Staniszewska 11 Charakterystyka źródeł i rodzajów promieniowania jonizującego 11 Promieniowanie elektromagnetyczne 11 Promieniowanie jonizujące korpuskularne 13 Źródła promieniowania jonizującego 14 Aparatura rentgenowska 15 Radioizotopy 15 Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią 16 Działanie promieniowania jonizującego na żywą tkankę 18 Czynniki warunkujące skutki oddziaływania promieniowania jonizującego na żywe organizmy 20 Promieniowanie słabo i silnie jonizujące 20 minimalne i spore dawki promieniowania 21 Podział dawki w czasie (frakcjonowanie) 21 rodzaje ekspozycji na promieniowanie jonizujące 22 Podstawowe jednostki i wielkości wykorzystywane w dozymetrii promieniowania jonizującego 23 Dawka pochłonięta 23 Dawka równoważna 24 Dawka wydajna 24 Mierzalne wielkości dozymetryczne 25 Dawka ekspozycyjna 26 Kerma 26 Aktywność promieniotwórcza 27 Metody oceny narażenia w przypadku ekspozycji zewnętrznej 27 Pomiar dawki ekspozycyjnej 27 Metody bezpośrednie 28 Metody pośrednie 30 Szacowanie dawki pochłoniętej 32 Metody eksperymentalne 32 Metody teoretyczne 33 Metody oceny narażenia w sytuacji ekspozycji wewnętrznej 34 2.Biologiczne podłoże uszkodzeń popromiennych- Andrzej Wójcik, Irena Szumiel 37 Uszkodzenia DNA i ich naprawa 37 Popromienna śmierć komórki 39 Śmierć interfazalna 40 Śmierć mitotyczna 41 Zależność dawka–efekt dla śmierci komórki 42 Skutki deterministyczne i stochastyczne 45 Wczesne i późne skutki deterministyczne 47 Ostry zespół popromienny i zespół skórny 48 Ostry zespół popromienny (ARS) 48 Zespół skórny (CRS) 49 3.Zespół szpiku kostnego – Zygmunt Pojda 52 Struktura i funkcja układu krwiotwórczego 52 Komórki macierzyste 55 Komórki ukierunkowane (prekursorowe) 56 Komórki dojrzałe 56 Komórki podścieliska krwiotwórczego 57 Promieniowrażliwość komórek krwiotwórczych 58 Kliniczna manifestacja zespołu szpikowego ostrej choroby popromiennej 59 Szpik jako „narząd krytyczny" 60 Leczenie zespołu szpikowego ostrej choroby popromiennej 61 Endogenna odnowa szpiku z przetrwałych napromienienie komórek macierzystych 62 Przeszczepy krwiotwórcze 63 Banki komórek macierzystych jako źródło przeszczepianego materiału 65 Podsumowanie 65 4.Zespół żołądkowo-jelitowy ostrej choroby popromiennej –Andrzej Wieczorek, Stanisław Góźdź 67 Wprowadzenie 67 Patofizjologia zespołu żołądkowo-jelitowego (GIS) 68 Przebieg i objawy kliniczne zespołu żołądkowo-jelitowego 70 Leczenie zespołu żołądkowo-jelitowego 72 5.Zmiany popromienne skóry i ich leczenie –Andrzej Kułakowski, Andrzej Wieczorek, Stanisław Góźdź 79 Wprowadzenie 79 Mechanizmy uszkodzeń popromiennych skóry 80 Przebieg i objawy kliniczne popromiennego uszkodzenia skóry 81 Leczenie popromiennych uszkodzeń skóry 85 Leczenie ogólne 85 Leczenie miejscowe 85 6.Podstawowe zasady ochrony radiologicznej –Maria Anna Staniszewska 91 Realizacja zasad ochrony radiologicznej w odniesieniu do ekspozycji zawodowej i środowiskowej 92 Realizacja zasad ochrony radiologicznej w odniesieniu do ekspozycji medycznej 94 Diagnostyka rentgenowska 97 Radiologia interwencyjna 100 Tomografia komputerowa (TK) 103 Medycyna nuklearna 105 7.Dozymetria biologiczna w ocenie dawki pochłoniętej –Andrzej Wójcik, Wacław Stachowicz, Jacek M Michalik 110 Wprowadzenie 110 Cytogenetyczne metody oceny dawki w limfocytach krwi obwodowej 111 Aberracje chromosomowe niestabilne i stabilne 111 Szybka dozymetria w warunkach masowego narażenia (test „triage") 119 Elektronowy rezonans paramagnetyczny (EPR) w próbkach kości albo szkliwie zęba 119 Zasada spektroskopii EPR 119 Zasada pomiaru sygnału EPR i ocena dawki promieniowania 120 zalety i ograniczenia metody EPR i zakres czułości 122 8. Ważniejsze wypadki radiacyjne i płynące z nich wnioski –Andrzej Wójcik, Marek. K. Janiak 126 Wprowadzenie 126 Główne przyczyny wypadków 129 Radiografia przemysłowa 129 Stacje sterylizacji radiacyjnej 130 Radioterapia 132 Zgubione źródła promieniowania 133 Przekroczenie masy krytycznej uranu lub plutonu 133 Wnioski płynące z analizy wypadków radiacyjnych 135 9.Zagrożenia bronią jądrową i radiologiczną –Marek. K. Janiak, Zbigniew Jaworowski 137 Wprowadzenie 137 Detonacja ładunku nuklearnego 138 Skutki wykorzystania broni jądrowej 140 zastosowanie broni radiologicznej 142 Atak na instalację lub składowisko wypalonego paliwa jądrowego 143 Ryzyko zdrowotne związane z terroryzmem radiologicznym i nuklearnym 145 Medyczne nowoczesnanie ratownicze i lecznicze 146 Sposoby zapobiegania terroryzmowi radiologicznemu i nuklearnemu 148 Podsumowanie 151 10.Profilaktyka i leczenie zaburzeń zdrowotnych u ofiar zdarzeń radiacyjnych – Marek. K. Janiak 155 Przygotowanie personelu ratowniczego 155 postępowanie z ofiarami zdarzeń radiacyjnych 157 11.Zaburzenia psychiczne i pomoc ofiarom zdarzeń radiacyjnych – Olaf E Truszczyński, Marek. K. Janiak 168 Zaburzenia psychiczne o charakterze ostrym i przewlekłym 169 Czynniki wpływające na intensywność reakcji psychicznych wywołanych poprzez zdarzenia radiacyjne 172 Przeciwdziałanie i leczenie zaburzeń psychicznych 173 Skorowidz 176