Ojcostwo w drugiej połowie xix i na poczatku xx w (Agata Barzycka-Paździor)

Książka porusza temat ojców i ojcostwa w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku w rodzinie galicyjskiej, z wyższych i średnich warstw społecznych, żyjącej przede wszystkim w mieście i miasteczku. Autorka podejmuje w niej problem roli i miejsca pana w życiu rodzinnym równocześnie w rozmiarze postulatywnym, jak i realiów życia prywatnego. Obok pytań o męskość, starokawalerstwo czy sposób wychowania chłopca, omówiono kwestię władzy ojcowskiej – w sensie legislacyjnymi i obyczajowym, z uwzględnieniem sprawy granic prywatności i prawa państwa do ingerowania w życie rodzinne. W oparciu o analizę pamiętników, wspomnień i listów książka pokazuje istniejące modele ojcostwa w kontekście m.in. Relacji rodzinnych, metod wychowawczych, stosunku do kary. Wieloaspektowo przybliża obszary wykonywania obowiązków ojcowskich, począwszy od przygotowań na przyjście dziecka na świat, edukację – w tym religijną i patriotyczną – aż do wkroczenia potomka w dorosłość, dekonstruując stereotypowe wyobrażenie o ówczesnym ojcostwie.

Dzieło […] nadzwyczajnie się posiada w „historii życia”, interesującej poznawczo i dynamicznie rozwijającej się subdyscyplinie nauk historycznych. […] prawidłowo się stało, iż nadszedł czas na poważne badania nad ojcostwem, męskością, męskim charakterem, rolą pana w wychowaniu dzieci jednocześnie religijnym jak i patriotycznym, na badania relacji pomiędzy mężem a żoną z kulturowej perspektywy. O tym wszystkim opowiada Barzycka w interesująco przeprowadzonej narracji.

z recenzji prof. Andrzeja Chwalby


Koniec XIX i początek XX stulecia to czas intensywnej modernizacji społecznej. Wiemy […] z analizy demografii historycznej, że wtedy początkuje się mniej więcej zjawisko transformacji demograficznej. O ile potrafimy opisać je liczbowo, o tyle brakuje nam studiów jakościowych. Ta książka wypełnia w sposób znaczny tę lukę.

z recenzji prof. Krzysztofa Zamorskiego

Agata Barzycka-Paździor – absolwentka Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, doktor nauk humanistycznych, stypendystka Funduszu im. Florentyny Kogutowskiej, od ponad dziesięciu lat redaktorka w krakowskim zakładzie Polskiego Słownika Biograficznego Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, na łamach którego opublikowała mnóstwo biogramów postaci z okresu XIX i XX wieku.