Książka Hayden White w Polsce: fakty, krytyka, recepcja przynosi czytelnikowi o sporo więcej, swoim tytułem zapowiada. Zapowiada zaś na ogół monografizujące ujęcie osobistych, ideowych, po części instytucjonalnych kontaktów oraz oddziaływań jednej z najwybitniejszych i najistotniej wpływowych osobowości naukowych w światowej humanistyce II połowy XX wieku z polskimi uczonymi – równocześnie personalnych (co rzadkie), jak intelektualnych (recepcyjno-krytycznych) z polską myślą humanistyczną.
A iż nie da się wyizolować jednego lokalnego kontekstu z całości oddziaływań myśli uczonego w polu badań humanistycznych, uzyskujemy także – w kolekcji studiów przypadku – próbę monografii całości tego zagadnienia.
Zredagowany poprzez Ewę Domańską, Edwarda Skibińskiego i Pawła Stróżyka tom to nie apologetyczny pomnik postawiony pokaźnemu (meta)historykowi, lecz raczej – aby posłużyć się określeniem Foucaulta – „książka-doświadczenie”, która czyni nam bliskim i zrozumiałym doświadczenie i myśl mądrego, nader oryginalnie i samodzielnie myślącego uczonego, posiadającego na dodatek i tę mnóstwo wartą a bardzo rzadką zdolność: wytrącania siebie, uczniów, słuchaczy z kolein stereotypowych przeświadczeń.
Książka pozwala także uświadomić sobie, iż Hayden White to potrzebny i dziś obfity humanista-uczony, który nie wymusza respektu swoim pomnikowym autorytetem, ale przyciąga do siebie kolejne pokolenia badaczy, bo jak prawdziwy mistrz pomaga myśleć, i to myśleć samodzielnie.
prof. Dr hab. Ryszard Nycz