Dwa światy. zagadnienie identyfikacji narodowej andrzeja szeptyckiego w latach 1865-1914 (Magdalena Nowak)

Celem pracy było zbadanie i ukazanie zagadnienia identyfikacji narodowej wybitnej jednostki z pogranicza polsko-rusko/ukraińskiego, Romana Aleksandra Szeptyckiego, występującego z reguły na kartach prac historycznych pod swym zakonnym imieniem Andrzej.

Za cezurę początkową przyjęto datę jego urodzin, a więc rok 1865. Cezurą końcową pracy jest początek I wojny światowej, a skrupulatnie internowanie metropolity poprzez władze carskie 18 września 1914 r. Analiza dotyczy więc okresu, w którym silne były jeszcze powiązania i reguły starego świata, a równocześnie w którym narastały nacjonalizmy, żeby w pełni nabrać kształtu dopiero w czasie dużej wojny i po jej zakończeniu.

W tym właśnie czasie nadal jeszcze możliwe było zachowanie więzi z kilkoma obszarami narodowymi. Monografia opowiada o tym, jak Szeptycki poruszał się pomiędzy dwoma światami polskim i ruskim/ukraińskim.

prezentuje ona w jaki sposób wyrósł on z polskiego środowiska, opowiedział się w 1885 jako Rusin, by jednak w dalszych latach zachować podwójne polskie i ruskie/ukraińskie więzi. W pierwszym dziesięcioleciu XX w.

metropolita napisał w jednym z listów, że czuje się i Polakiem i Rusinem, lecz bardziej Rusinem. Dokonana w pracy analiza została przeprowadzona na podstawie bogatego materiału źródłowego: dokumentów archiwalnych, korespondencji, pamiętników i wspomnień, prasy oraz innych źródeł drukowanych.

W monografii uwzględniono dotychczasowy dorobek historiografii, najczęściej polskiej i ukraińskiej. Zagadnienie zostało ukazane na szerokim tle przemian społeczno-politycznych oraz kulturowych przełomu XIX i XX w.