Historia pięciu rodzin z najwyższych sfer rosyjskiej arystokracji w dobie najazdu Napoleona na Rosję
Głównym bohaterem tej wielowątkowej epopei jest Piotr Bezuchow – ulubiony nieślubny syn wyjątkowo bogatego hrabiego, od dziecka kształcony za granicą. Poznajemy go, gdy jako dwudziestolatek pojawia się na przyjęciu w Petersburgu i od razu zraża do siebie większość gości swoją niezgrabnością, nieobyciem towarzyskim i podziwem dla Bonapartego.
Bliski przyjaciel Piotra, książę Andrzej Bołkoński, ambitny intelektualista, jest znużony życiem towarzyskim i małżeńskim; by od tego uciec, decyduje się zostać oficerem w nadchodzącej wojnie, choć podziwia Bonapartego nie mniej niż Piotr.
Szczerość i korzystne serce zjednują Piotrowi przyjaźń nie tylko Andrzeja, ale i hrabianki Nataszy Rostowej, urokliwej, inteligentnej panienki, pełnej życia i radości, szanującej śpiewać i tańczyć – która niestety ma zaledwie trzynaście lat.
W powieści bale i przyjęcia przeplatają się z radami wojennymi i machinacjami mężów stanu i generałów, a sceny krwawych bitew z codziennymi ludzkimi namiętnościami. Opisy postaci i relacji rodzinnych oszałamiają rozmaitością i realizmem. To jedna z najkorzystniejszych powieści wszech czasów.