Betonia (Beata Chomątowska)

Z fotografiami Krzysztofa Skłodowskiego

Zgrabne czteropiętrowce i przytłaczające drapacze chmur. W minimalnych koloniach albo stojące samotnie. Otoczone zielenią albo bezkompromisowym betonem. Osiedla bloków – choć wydaje nam się,poprawnie je znamy, kryją sporo tajemnic i zaskakujących historii.

A są wszędzie – od metropolii po najmniejsze miejscowości. Tak liczne, iż trudno je zignorować, lecz zarazem tak należycie wtopione w krajobraz współczesnych miast, iż na co dzień prawie ich nie widać. Pospolite, a jednak prowokujące, nieraz znienawidzone, obrastające mitami. W blokach i na blokowych osiedlach mieszka dziś co najmniej dwanaście milionów Polaków. To doświadczenie uniwersalne, wspólne lokatorom betonowej krainy Krakowa, Radomia, Berlina, Londynu i podparyskich przedmieść – choć każdy ma o nim własną opowieść.

Beata Chomątowska przygląda się blokom bez uprzedzeń, z ciekawością reportera i dociekliwością badacza. „Betonia” nie jest jednak sentymentalną podróżą poprzez polskie, niemieckie i brytyjskie osiedla. To opowieść o idei masowego budownictwa, świetlanych szklanych domach przemienionych to w slumsy, to w ekskluzywne apartamentowce, a zwykle brawurowa próba ukazania bloków takich, jakie są naprawdę – niewielkich światów, które wywarły ogromny wpływ na historię współczesnej architektury.