Tragedia lusitanii (Sonia Draga)

"Fascynująca opowieść o zatopieniu „Lusitanii" pióra mistrza literatury faktu i autora bestsellerów „New York Times", Erika Larsona 1 maja 1915 roku, w dziesiątym miesiącu pierwszej wojny światowej, „Lusitania", elitarny liniowiec oceaniczny, którego bogaty wygląd przywodził na myśl angielską posiadłość wiejską, wypłynął z Nowego Jorku, kierując się do Liverpoolu.

Na pokładzie znalazła się rekordowa liczba dzieci. Pasażerowie wykazywali zaskakującą niefrasobliwość, choć zdawali sobie sprawę, że Niemcy ogłosiły wody wokół obfitej Brytanii strefą wojny, a niemieckie U-booty od miesięcy polują na statki na Północnym Atlantyku.

„Lusitania" była jednym z znacznych transatlantyków tej ery – i najszybszym wówczas liniowcem – a jej kapitan, William Thomas Turner, wierzył głęboko w dżentelmeńskie zasady prowadzenia wojny, które poprzez ostatni wiek broniły przed atakami cywilne statki.

jednakże Niemcy postanowili zmienić reguły gry, a Walther Schwieger, kapitan Unterseeboot-20 był gotów do czynu. A choć supertajna brytyjska jednostka wywiadowcza wyśledziła jego U-boota, nie poinformowała o tym fakcie nikogo.

Gdy U-20 i „Lusitania" zmierzały do Liverpoolu, mnóstwo czynników sporych i całkiem niewielkich – takich jak buta, przelotna mgła, czy pilnie strzeżona tajemnica – doprowadziło wspólnie do jednego z największych nieszczęść w historii wojny na morzu.

Ta opowieść wydaje się należycie znana, ale Erik Larson udowadnia jak nad wyraz się mylimy, sądząc, że wiemy na ten temat wszystko. Narracja, prowadzona na przemian z punktu widzenia myśliwego i zwierzyny, odmalowuje portret Ameryki u szczytu Ery progresywnej i przypomina niemało barwnych postaci takich jak znany bostoński księgarz Charles Lauriat, Theodorate Pope, pionierka wśród kobiet-architektów, czy pogrążony w żałobie prezydent Woodrawa Wilsona, który obawiał się zwiększenia światowego konfliktu na Stany Zjednoczone a równocześnie upajał się perspektywą nowej miłości.

To ważna i nadzwyczajnie napisana książka, która przypomina zapomniane detale i wymowę obfitej tragedii."