Leczenie bólu (Wydawnictwo Lekarskie PZWL)

Tytuł Leczenie bólu Autorzy Łukasz Wordliczek, Jan Dobrogowski Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-5414-9 Rok wydania 2017 Warszawa Wydanie 3 ilość stron 634 Format epub, mobi Spis treści Wykaz ważniejszych skrótów XVII 1. Mechanizmy powstawania bólu – Jerzy Wordliczek, Jan Dobrogowski 1 1.1. Wprowadzenie 1 1.2. Patomechanizm bólu przewlekłego 16 2. Metody leczenia bólu 30 2.1. Farmakoterapia 30 2.1.1. Farmakogenetyka w leczeniu bólu – Jarosław Woroń, Renata Zajączkowska 30 2.1.2. Nieopioidowe leki przeciwbólowe – Jerzy Wordliczek, Jarosław Woroń, Jan Dobrogowski 36 2.1.3. Opioidowe leki przeciwbólowe – Jan Dobrogowski, Renata Zajączkowska, Jarosław Woroń, Jerzy Wordliczek, Magdalena Kocot -Kępska 54 2.1.4. Wykorzystanie leków opioidowych w leczeniu bólu pochodzenia nienowotworowego oraz silnych leków opioidowych u pacjentów z bólem przewlekłym pochodzenia nienowotworowego (BPNN) – Jan Dobrogowski, Jerzy Wordliczek, Andrzej Szczudlik, Renata Zajączkowska, Anna Przeklasa -Muszyńska, Joanna Jakowicka -Wordliczek, Magdalena Kocot -Kępska, Małgorzata Malec -Milewska 84 2.1.5. Koanalgetyki (adjuwanty) – Anna Przeklasa -Muszyńska, Jerzy Wordliczek, Magdalena Kocot -Kępska, Jan Dobrogowski 94 2.1.6. Przezskórne i powierzchniowe podawanie leków w terapii bólu – Małgorzata Malec -Milewska, Joanna Jakowicka -Wordliczek 110 2.1.7. Niekorzystne interakcje leków stosowanych w farmakoterapii bólu – Jarosław Woroń, Joanna Jakowicka -Wordliczek, Jerzy Wordliczek 123 2.2. Interwencyjne metody leczenia bólu 135 2.2.1. Blokady układu nerwowego (diagnostyczne, prognostyczne i lecznicze) – Jan Dobrogowski, Jerzy Wordliczek, Magdalena Kocot -Kępska, Anna Przeklasa -Muszyńska 135 2.2.2. Zastosowanie opioidów i leków nieopioidowych w blokadach układu nerwowego – Jerzy Wordliczek, Jan Dobrogowski, Anna Przeklasa -Muszyńska 155 2.2.3. Blokady neurolityczne i inne zabiegi neurodestrukcyjne – Jan Dobrogowski, Małgorzata Malec -Milewska, Andrzej Król, Ewelina Grzywna, Marek Moskała 178 2.2.4. Zastosowanie ultrasonografi i w leczeniu bólu – Luay Al-Qadi, Radosław Marciniak, Hanna Misiołek 197 2.3. Neuromodulacja w leczeniu bólu 228 2.3.1. Przezskórna elektrostymulacja nerwów (TENS) – Jerzy Wordliczek 228 2.3.2. Przezczaszkowa stymulacja prądowa (tDCS) – Anna Przeklasa -Muszyńska, Jan Dobrogowski 238 2.3.3. Wibracja – Jerzy Wordliczek, Jan Dobrogowski 241 2.3.4. Akupunktura – Magdalena Kocot -Kępska, Jan Dobrogowski 243 2.3.5. Inwazyjna stymulacja nerwów obwodowych i splotów nerwowych – Teodor Goroszeniuk 246 2.3.6. Neuromodulacja/ablacja pulsacyjna (P-RF) – Andrzej Król 253 2.3.7. Inwazyjna neuromodulacja ośrodkowa w leczeniu bólu – Witold Libionka, Wojciech Kloc 255 2.4. Niefarmakologiczne metody leczenia bólu 265 2.4.1. Psychologiczne metody leczenia bólu – Marta Kołłątaj, Anna Marków, Jan Dobrogowski 265 2.4.2. Fizykalne metody leczenia bólu – Jerzy Wordliczek, Jan Dobrogowski, Julita Istrati 280 2.4.3. Leczenie manualne zespołów bólowych kręgosłupa – Jan Dobrogowski, Jerzy Wordliczek 290 3. Kliniczna ocena chorego z bólem – Jan Dobrogowski, Anna Przeklasa -Muszyńska, Marta Kołłątaj 301 3.1. Taksonomia i klasyfi kacja bólu 303 3.2. Wywiad 305 3.3. Lokalizacja bólu (rysunek bólu) 306 3.4. Ocena nasilenia bólu – skale bólowe 307 3.5. Charakterystyka bólu – kwestionariusze i inne narzędzia oceny 309 3.6. Kliniczna ocena chorego z bólem neuropatycznym 322 3.7. Kliniczna ocena chorego z bólem pooperacyjnym 325 4. Innowacyjnanie terapeutyczne w wybranych zespołach bólu ostrego 329 4.1. Uśmierzanie bólu pooperacyjnego – Jerzy Wordliczek, Hanna Misiołek, Renata Zajączkowska, Jan Dobrogowski 329 4.1.1. Metody uśmierzania bólu pooperacyjnego 330 4.1.2. Szczegółowe zalecenia progresywnania przeciwbólowego 345 4.2. Postępowanie przeciwbólowe u pacjentów po urazie – Renata Zajączkowska, Jerzy Wordliczek 351 4.2.1. Okresy bólu po urazie 352 4.2.2. Neuropatyczny ból pourazowy 364 4.3. Analgosedacja w OIT – Jerzy Wordliczek, Joanna Jakowicka -Wordliczek, Anna Wrzosek, Jarosław Woroń 366 5. Nowoczesnanie terapeutyczne w wybranych zespołach bólu przewlekłego 379 5.1. Epidemiologia bólu przewlekłego – Magdalena Kocot -Kępska, Jan Dobrogowski 379 5.2. Bóle twarzy – Jan Dobrogowski, Anna Przeklasa -Muszyńska, Jerzy Wordliczek 383 5.2.1. Neuralgie nerwów czaszkowych 384 5.2.2. Zespół piekących ust 394 5.2.3. Przewlekły idiopatyczny ból twarzy (PIBT)/przetrwały ból twarzy/nietypowy ból twarzy 394 5.2.4. Zespół bólowo-dysfunkcyjny stawu skroniowo-żuchwowego 397 5.2.5. Zespół więzadła rylcowo-gnykowego (zespół Eagle’a) 399 5.3. Bóle głowy – Adam Stępień 401 5.3.1. Migrena i jej leczenie 402 5.3.2. Leczenie napięciowego bólu głowy 415 5.3.3. Trójdzielno-autonomiczne bóle głowy 416 5.4. Inne zespoły bólowe w zakresie głowy i szyi – Jerzy Wordliczek, Jan Dobrogowski 421 5.4.1. Zespół szyjny górny (szyjnopochodny ból głowy, migrena szyjna) 421 5.4.2. Bolesne zapalenie olbrzymiokomórkowe tętnicy skroniowej 422 5.4.3. Neuralgia nerwu potylicznego obszerniejszego 423 5.4.4. Polekowe bóle głowy (polekowe bóle głowy „z odbicia")423 5.4.5. Pourazowe bóle głowy 424 5.5. Ból jamy ustnej i twarzy a bóle zębów. Diagnostyka różnicowa zespołów bólowych zębopochodnych i niezębopochodnych – Błażej Szczerbaniewicz 426 5.5.1. Ból jamy ustnej i twarzy 426 5.5.2. Diagnostyka różnicowa bólu zęba ze struktur pochodzących/powiązanych z samym zębem (zębopochodnego) z bólem zęba ze struktur anatomicznie z nim niepowiązanych (niezębopochodnym) 437 5.6. Neuropatyczne zespoły bólowe – odrębności terapii opartej na EBM – Jan Dobrogowski, Renata Zajączkowska, Jerzy Wordliczek, Andrzej Szczudlik, Małgorzata Malec -Milewska, Magdalena Kocot -Kępska 446 5.6.1. Półpasiec i neuralgia popółpaścowa 449 5.6.2. Bolesna neuropatia cukrzycowa 458 5.6.3. Neuropatie obwodowe 463 5.6.4. Ból po amputacji 464 5.6.5. Ból ośrodkowy 472 5.7. Przetrwały ból pooperacyjny i pourazowy – Renata Zajączkowska, Jerzy Wordliczek 479 5.7.1. Wstęp 479 5.7.2. Epidemiologia 479 5.7.3. Czynniki ryzyka 480 5.7.4. Charakterystyka 484 5.7.5. Leczenie 484 5.7.6. Wybrane zespoły przetrwałego bólu pooperacyjnego 486 5.8. Zespoły bólowe narządu ruchu – Jan Dobrogowski, Jerzy Wordliczek, Julita Istrati, Artur Gądek 490 5.8.1. Choroba zwyrodnieniowa stawów 490 5.8.2. Fibromialgia 497 5.8.3. Osteoporoza 498 5.8.4. Zespoły bólowe kończyn górnych 499 5.8.5. Zespoły bólowe kończyn dolnych 503 5.9. Bóle kręgosłupa – Jan Dobrogowski, Jerzy Wordliczek, Julita Istrati 506 5.9.1. Schemat badania chorych z bólami kręgosłupa 507 5.9.2. Zespoły bólowe kręgosłupa szyjnego 510 5.9.3. Bóle kręgosłupa piersiowego i klatki piersiowej 512 5.9.4. Zespoły bólowe kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego 513 5.9.5. Ból kości ogonowej 519 5.10. Użyteczne zespoły bólowe – Magdalena Kocot -Kępska, Jan Dobrogowski, Anna Przeklasa -Muszyńska 521 5.10.1. Fibromialgia (FM) 522 5.10.2. Zespół jelita drażliwego (IBS) 529 5.10.3. Niekardiogenne bóle w klatce piersiowej (NCCP) 535 5.11. Bóle miednicy mniejszej i krocza u pań – Joanna Jakowicka-Wordliczek 540 5.11.1. Bolesne miesiączkowanie 540 5.11.2. Endometrioza 542 5.11.3. Wulwodynia 547 5.11.4. Śródmiąższowe zapalenie pęcherza (zespół bolesnego pęcherza) 551 5.12. Bóle miednicy mniejszej i krocza u mężczyzn – Marek Suchorzewski 556 5.12.1. Epidemiologia 557 5.12.2. Taksonomia 557 5.12.3. Patomechanizm 558 5.12.4. Badania etiopatogenetyczne w zakresie zespołu bólu miednicy 560 5.12.5. Czynniki ryzyka 560 5.12.6. Objawy 561 5.12.7. Wywiad, badanie fi zykalne i badania diagnostyczne 561 5.12.8. Rozpoznanie 562 5.12.9. Kliniczny podział przewlekłych zespołów bólowych miednicy i krocza (wg taksonomii IASP) 562 5.12.10. Leczenie przewlekłego bólu miednicy u panów 566 5.13. Leczenie bólu u dzieci – Krzysztof Kobylarz, Iwona Szlachta -Jezioro 573 5.13.1. Leczenie bólu ostrego u dzieci 574 5.13.2. Leczenie bólu przewlekłego u dzieci 589 5.14. Leczenie bólu u chorych w wieku podeszłym – JerzyWordliczek, Anna Przeklasa -Muszyńska, Jan Dobrogowski, Tomasz Grodzicki 602 5.14.1. Epidemiologia bólu 603 5.14.2. Umiejscowienie bólu u osób w wieku podeszłym 603 5.14.3. Płeć i odczuwanie bólu 604 5.14.4. Związane z wiekiem zmiany w układzie nocyceptywnym 604 5.14.5. Wpływ czynników psychologicznych na percepcję bólu w wieku podeszłym 605 5.14.6. Zależne od wieku różnice w odczuwaniu i odbiorze bólu 606 5.14.7. Ocena bólu u pacjentów w wieku podeszłym 607 5.14.8. Leczenie bólu u pacjentów w wieku podeszłym 608 5.15. Leczenie bólu u pacjentów z progresywną niewydolnością narządową – Renata Zajączkowska, Jarosław Woroń, Małgorzata Krajnik, Piotr Sobański, Jerzy Wordliczek 618 5.15.1. Leczenie bólu u pacjentów z nowoczesną niewydolnością serca 618 5.15.2. Leczenie bólu u pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc 625 5.15.3. Leczenie bólu u pacjentów z niewydolnością nerek 629 5.15.4. Leczenie bólu u pacjentów z niewydolnością wątroby 635 6. Ból u chorych na nowotwór 641 6.1. Mechanizmy powstawania bólu u chorego na nowotwór – Jerzy Wordliczek, Renata Zajączkowska 641 6.1.1. Ból nocyceptorowy – somatyczny u pacjenta z chorobą nowotworową 643 6.1.2. Ból nocyceptorowy – trzewny u pacjentów z chorobą nowotworową 646 6.1.3. Ból neuropatyczny u chorego na nowotwór 647 6.1.4. Ostre zespoły bólowe 658 6.1.5. Ból niebezpośrednio związany z chorobą nowotworową albo jej leczeniem 659 6.1.6. Ból niezwiązany z samym nowotworem i jego leczeniem 659 6.2. Standardy leczenia bólu u chorych na nowotwory – Wojciech Leppert, Małgorzata Krajnik, Jan Dobrogowski, Jerzy Wordliczek 661 6.2.1. Podstawowe zasady progresywnania przeciwbólowego u chorych na nowotwory 662 6.3. Skomplikowane sytuacje w opiece paliatywnej – Małgorzata Krajnik, Wojciech Leppert 673 6.3.1. Zasady leczenia objawowego 674 6.3.2. Umieranie 689 7. Rzadziej występujące zespoły bólowe 694 7.1. Ból w boreliozie z Lyme – ze szczególnym uwzględnieniem neuroboreliozy – Małgorzata Malec -Milewska, Ewa Marcinkowska 694 7.2. Ból w przebiegu sarkoidozy – Magdalena Dorazil, Jarosław Woroń, Jerzy Wordliczek 703 7.3. Ból w chorobie Parkinsona – Krzysztof Brzeziński 709 7.4. Zespół łopatkowo-żebrowy – Marek Suchorzewski 714 7.5. Zespół otworu górnego klatki piersiowej (TOS) – Wojciech Serednicki, Grzegorz Jagła, Ewa Zasada, Jerzy Wordliczek 717 7.6. Genetycznie uwarunkowane zespoły spowodowane mutacjami genów – Magdalena Kocot -Kępska, Renata Zajączkowska, Jan Dobrogowski 729 7.6.1. Erytromelalgia (PE) 731 7.6.2. Zespół napadowego bólu arcytrudnego (PEPD) 735 7.6.3. Zespół wrodzonej niewrażliwości na ból (CIP) 739 7.7. Leczenie bólu w zespole Guillaina–Barrégo – Iwona Filipczak-Bryniarska, Jarosław Woroń 741 7.8. Zespół niespokojnych nóg (RLS) – Renata Zajączkowska 750 7.9. Ból u chorych na stwardnienie rozsiane – Małgorzata Malec -Milewska, Anna Przeklasa -Muszyńska 756 7.10. Ból odbytu i odbytnicy – Agnieszka Sękowska, Małgorzata Malec-Milewska 766 7.11. Zespół piekących ust (BMS) – Agnieszka Sękowska, Małgorzata Malec -Milewska 774 7.12. Zespół wieloobjawowego bólu miejscowego (CRPS). Zaburzenia motoryczne w CRPS – dystonia – Anna Przeklasa -Muszyńska, Magdalena Kocot -Kępska, Jan Dobrogowski 781 7.13. Neuropatia cienkich włókien (SFN) – Magdalena Kocot -Kępska 792 7.14. Zespół bólowy po nieskutecznych operacjach kręgosłupa (FBSS) – Julita Istrati 799 Aneks 809 Skorowidz 823