Fizjoterapia w ortopedii (Wydawnictwo Lekarskie PZWL)

Tytuł Fizjoterapia w ortopedii Autor Dariusz Białoszewski Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-5098-1 Rok wydania 2014 Warszawa Wydanie 1 liczba stron 338 Format mobi, epub Spis treści Wykaz autorów V Wykaz skrótów XIII Wstęp – Dariusz Białoszewski XV CZĘŚĆ OGÓLNA 1 1. Zasady stosowania metod fizjoterapii w ortopedii i traumatologii narządu ruchu – Dariusz Białoszewski, Magdalena Czajkowska, Izabela Korabiewska, Anna Mosiołek, Edyta Smolis-Bąk 3 1.1. Fizykoterapia 3 1.2. Kinezyterapia 6 1.2.1. Zastosowanie kinezyterapii w leczeniu pacjentów ze schorzeniami narządu ruchu 6 1.2.2. Specyfika kinezyterapii po zabiegach chirurgicznych 8 1.3. Masaż 9 1.4. Terapia manualna 11 1.5. Metody specjalne 14 1.6. Metody relaksacyjne i arteterapia 15 1.7. Optymalizacja fizjoterapii – fizjoterapia skojarzona (FS) (fusion physiotherapy, FP) 16 Pytania sprawdzające 17 Piśmiennictwo 18 2. Podstawowe zasady celowanego nowoczesnania fizjoterapeutycznego w wybranych zmianach patologicznych narządu ruchu – Dariusz Białoszewski, Magdalena Czajkowska, Anna Słupik, Izabela Korabiewska, Anna Mosiołek 21 2.1. Stłuczenia i krwiaki tkanek miękkich 21 2.2. Rany 23 2.3. Obrzęki pourazowe 24 2.4. Wysięki, przesięki i krwiaki śródstawowe 25 2.5. Skręcenia 25 2.6. Zwichnięcia 27 2.7. Złamania 28 2.8. Przykurcze stawów 29 2.9. Przykurcze mięśni (skrócenie mięśni albo przykurcz z nadmiernego napięcia) 30 2.10. Zaniki mięśni z nieczynności 31 2.11. Dysfunkcje powięzi 32 2.12. Dysfunkcje kaletek maziowych 32 2.13. Dysfunkcje ścięgien 33 2.14. Wybrane powikłania poprzeciążeniowe, pourazowe i jatrogenne 34 2.14.1. Wtórne dysfunkcje nerwów obwodowych – usidlenia i zespoły cieśni 34 2.14.2. Zespoły algodystroficzne (zespół Sudecka) 35 2.14.3. Odleżyny 35 2.14.4. Stany septyczne tkanek miękkich/septyczne zapalenia stawów 36 2.14.5. Artrofibroza 37 2.14.6. Zakrzepica żylna 37 2.14.7. Obrzęki limfatyczne 38 Pytania sprawdzające 39 Piśmiennictwo 39 3. Wybrane aspekty fizjoterapii narządu ruchu u pacjentów z wywiadem onkologicznym – Piotr Majcher, Rafał Sapuła 41 3.1. Uwagi ogólne dotyczące fizjoterapii narządu ruchu u pacjentów z wywiadem onkologicznym 41 3.2. Fizjoterapia pacjenta z wywiadem onkologicznym w okresie okołooperacyjnym43 3.3. Leczenie ambulatoryjne 45 3.4. Leczenie uzdrowiskowe 47 Pytania sprawdzające 48 Piśmiennictwo 49 4. Zasady wykorzystywania ortez w fizjoterapii – Grzegorz Benke 50 4.1. Ortezy rozciągliwe 51 4.2. Ortezy kończyn dolnych 52 4.3. Ortezy kończyn górnych 54 4.4. Ortezy tułowia 56 Pytania sprawdzające 57 Piśmiennictwo 57 5. Zasady używania i przydatność dynamicznego plastrowania w leczeniu pacjentów z dysfunkcjami narządu ruchu – Zbigniew Śliwiński 59 5.1. Wybrane aspekty teoretyczne dynamicznego plastrowania – kinesiology tapingu 59 5.2. Testy przesiewowe użytkowane w kinesio tapingu w celu określenia dysfunkcji i tzw. Afektacji wybranych obszarów ciała 63 5.2.1. Testy przesiewowe dla górnej części ciała 63 5.2.2. Testy przesiewowe dla dolnej części ciała 69 Pytania sprawdzające 76 Piśmiennictwo 76 6. Wybrane aspekty rehabilitacji chodu – Anna Słupik 78 6.1. Ocena chodu 78 6.2. Wybrane metody reedukacji chodu 79 6.3. Nauka chodu z wykorzystaniem pomocy ortopedycznych i przyrządów 80 6.4. Znaczenie doboru obuwia i wkładek w reedukacji chodu 81 Pytania sprawdzające 82 Piśmiennictwo 82 7. Zasady użytkowania leków dostępnych bez recepty w chorobach narządu ruchu – Paweł Krząścik 83 7.1. Efektywność (profil działania) 83 7.1.1. Leki przeciwbólowe 83 7.1.2. Leki przeciwzapalne (NLPZ) 84 7.1.3. Inne leki stosowane w chorobach narządu ruchu 86 7.2. Bezpieczeństwo wykorzystywania (działania niechciane i toksyczne) 86 Pytania sprawdzające 88 Piśmiennictwo 88 8. Wybrane psychologiczne aspekty ergonomiczne pracy fizjoterapeuty w leczeniu pacjentów z dysfunkcjami narządu ruchu – Krzysztof Owczarek 89 8.1. Wprowadzenie 89 8.1.1. Postawa pacjentów wobec choroby 90 8.1.2. Temperament – rodzaj układu nerwowego 91 8.1.3. Problematyka różnic indywidualnych 92 8.1.4. Podsumowanie 94 8.1.5. Wnioski 95 8.2. Asertywność 96 8.2.1. Zachowania agresywne 96 8.2.2. Zachowania bierne 97 8.2.3. Zachowania asertywne 99 8.2.4. Wybrane techniki asertywne 99 8.2.5. Asertywne krytykowanie i przyjmowanie ocen 100 8.2.6. Istota asertywnej komunikacji 102 8.3. Wybrane psychologiczne aspekty wzajemnej relacji fizjoterapeuta–pacjent 103 8.3.1. Dzieci 103 8.3.2. Osoby starsze 106 8.4. Pacjenci po urazie110 8.5. Podsumowanie 111 Pytania sprawdzające 111 Piśmiennictwo 111 9. Fizjoterapia a niepełnosprawność narządu ruchu – Jakub Grzegorz Adamczyk 113 9.1. Amputacje 114 9.2. Urazy i uszkodzenia rdzenia kręgowego 115 9.3. Choroby i urazy ośrodkowego układu nerwowego 118 9.4. Inne schorzenia narządu ruchu 118 Pytania sprawdzające 119 Piśmiennictwo 119 10. Wybrane aspekty współpracy fizjoterapeuty z zespołem terapeutycznym i rola edukacyjna fizjoterapeuty – Monika Lewandowska 120 10.1. Współpraca w zespole terapeutycznym 120 10.2. Rola edukacyjna fizjoterapeuty 122 10.2.1. Rola edukacyjna fizjoterapeuty skierowana na osobę pacjenta 122 10.2.2. Rola edukacyjna fizjoterapeuty skierowana na samego siebie 123 Pytania sprawdzające 123 Piśmiennictwo 124 CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA 125 11. Rozwojowe wady kręgosłupa i klatki piersiowej – Janusz Nowotny 127 11.1. Wady kręgosłupa 127 11.1.1. Postawa ciała 127 11.1.2. Nieprawidłowa postawa ciała 131 11.1.3. Wady postawy w płaszczyźnie strzałkowej 133 11.1.4. Boczne skrzywienia kręgosłupa 133 11.1.5. Diagnostyka wad postawy 137 11.1.6. Innowacyjnanie korekcyjne 139 11.2. Wady klatki piersiowej 142 11.2.1. Klatka piersiowa lejkowata 145 11.2.2. Inne wady klatki piersiowej 146 Pytania sprawdzające 147 Piśmiennictwo 147 12. Kręgosłup – Jerzy Edward Kiwerski, Katarzyna Czerniewska 149 12.1. Charakterystyka czynnościowa 149 12.2. Wybrane sposoby funkcjonalnej oceny kręgosłupa 150 12.3. Zespoły przeciążeniowe 153 12.4. Najczęstsze choroby kręgosłupa 156 12.4.1. Zmiany przeciążeniowo-zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego 157 12.4.2. Zmiany przeciążeniowo-zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego 161 12.4.3. Kręgozmyk 163 12.4.4. Choroba Scheuermanna 164 12.5. Urazowe uszkodzenia kręgosłupa 166 12.5.1. Rehabilitacja pacjentów po urazie rdzenia szyjnego 170 12.5.2. Rehabilitacja pacjentów po urazach niższego segmentu rdzenia kręgowego 171 12.6. Specyfika leczenia fizjoterapeutycznego pacjentów w wieku podeszłym z osteoporozą 173 Pytania sprawdzające 178 Piśmiennictwo 178 13. Obręcz barkowa i staw ramienny – Leszek Romanowski, Ewa Lisiewicz-Bręborowicz 180 13.1. Zespół ciasnoty podbarkowej, uszkodzenie pierścienia rotatorów 180 13.1.1. Anatomia, patofizjologia, rozpoznanie 180 13.1.2. Leczenie zachowawcze 182 13.1.3. Leczenie operacyjne 186 13.2. Bark zamrożony 190 13.2.1. Patofizjologia, rozpoznanie 190 13.2.2. Leczenie zachowawcze 191 13.2.3. Leczenie operacyjne 191 13.2.4. Innowacyjnanie pooperacyjne 191 13.3. Zwichnięcie i niestabilność stawu ramiennego 192 13.3.1. Anatomia, patofizjologia, rozpoznanie 192 13.3.2. Leczenie zachowawcze 193 13.3.3. Leczenie operacyjne 194 13.3.4. Postępowanie pooperacyjne 195 13.4. Endoprotezoplastyka stawu ramiennego 196 13.4.1. Anatomia, wyodrębnionia, typy endoprotez, powikłania 196 Pytania sprawdzające 197 Piśmiennictwo 198 14. Ramię i staw łokciowy – Stanisław Pomianowski, Szymon Pietruszka 199 14.1. Wstęp 199 14.2. Zespoły przeciążeniowe 201 14.2.1. Łokieć tenisisty a zespół bólowy przedziału bocznego stawu łokciowego 201 14.2.2. Łokiec golfisty 203 14.3. Choroby okolicy stawu łokciowego 205 14.3.1. Zespół Kiloha–Nevina 205 14.3.2. Zespół mięśnia nawrotnego obłego 206 14.3.3. Górny zespół cieśni nerwu łokciowego 207 14.4. Obrażenia ramienia i okolicy stawu łokciowego 208 14.4.1. Złamanie trzonu kości ramiennej + zespół cieśni nerwu promieniowego 208 14.4.2. Zwichnięcia stawu łokciowego 210 14.5. Złamanie dalszego końca kości ramiennej 211 14.6. Złamanie bliższego końca kości łokciowej 211 14.7. Złamanie bliższego końca kości promieniowej 212 14.8. Specyfika leczenia przykurczów pourazowych stawu łokciowego 213 Pytania sprawdzające 217 Piśmiennictwo 217 15. Przedramię i ręka – Leszek Romanowski, Ewa Lisiewicz-Bręborowicz 218 15.1. Neuropatie uciskowe nerwu łokciowego 218 15.2. Neuropatie uciskowe nerwu pośrodkowego 219 15.3. Neuropatie uciskowe nerwu promieniowego 220 15.4. Rola fizjoterapii w leczeniu neuropatii w obrębie przedramienia i ręki 220 15.5. Uszkodzenia ścięgien w obrębie przedramienia i ręki 223 15.5.1. Uszkodzenie ścięgien prostowników palców 223 15.5.2. Uszkodzenie ścięgien zginaczy nadgarstka i palców 224 15.5.3. Fizjoterapia w uszkodzeniach ścięgien w obrębie przedramienia i ręki 225 15.5.4. Tenoliza ścięgna 227 15.6. Złamania w obrębie przedramienia i ręki 228 15.6.1 Złamania dalszego końca kości promieniowej 228 15.6.2. Fizjoterapia w leczeniu złamań w obrębie przedramienia i ręki 229 Pytania sprawdzające 231 Piśmiennictwo 232 16. Obręcz biodrowa, staw biodrowy i udo – Jarosław Czubak, Agnieszka Stępień 233 16.1. Charakterystyka czynnościowa stawu biodrowego 233 16.2. Wybrane aspekty oceny ergonomicznej 235 16.3. Wady rozwojowe stawu biodrowego 236 16.3.1. Rozwojowe przykurcze mięśni okolicy stawu biodrowego 236 16.4. Biodro koślawe, szpotawe i dysplastyczne 242 16.4.1. Biodro koślawe 242 16.4.2. Biodro szpotawe 243 16.4.3. Biodro dysplastyczne 244 16.5. Zespoły przeciążeniowe miednicy i okolicy stawu biodrowego 248 16.5.1. Entezopatie obręczy miednicznej i stawu biodrowego 248 16.5.2. Zapalenia przeciążeniowe kaletek maziowych okolicy stawu biodrowego 249 16.6. Choroby stawu biodrowego 251 16.6.1. Choroba Legga–Calvégo–Perthesa 251 16.6.2. Konflikt udowo-panewkowy 254 16.6.3. Choroba zwyrodnieniowa stawów z umiejscowieniem w stawie biodrowym – koksartroza 257 16.7. Obrażenia miednicy i stawu biodrowego 262 16.7.1. Uszkodzenia obrąbka stawu biodrowego 262 16.7.2. Złamania kości krzyżowej i miednicy 262 16.7.3. Złamanie bliższego końca kości udowej 264 16.7.4. Złamania trzonu kości udowej 266 Pytania sprawdzające 268 Piśmiennictwo 268 17. Staw kolanowy – Artur Stolarczyk, Magda Kamińska 270 17.1. Diagnostyka dysfunkcji stawu kolanowego 270 17.1.1. Badanie podmiotowe 270 17.1.2. Badanie przedmiotowe 270 17.1.3. Diagnostyka obrazowa – wyszczególnionia 271 17.1.4. Ocena ergonomiczna aktywności codziennej i sportowej 272 17.2. Wady rozwojowe i choroby wieku dziecięcego 273 17.2.1. Kolano koślawe i szpotawe 273 17.2.2. Kolano tyłowygięte 274 17.2.3. Choroba Osgooda–Schlattera 275 17.3. Obrażenia stawu kolanowego 276 17.3.1. Złamania 276 17.3.2. Uszkodzenia więzadłowe 277 17.3.3. Uszkodzenia łąkotek 288 17.3.4. Uszkodzenia chrząstki 290 17.3.5. Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego 290 Pytania sprawdzające 292 Piśmiennictwo 292 18. Podudzie i stopa – Jarosław Czubak, Agnieszka Stępień 294 18.1. Charakterystyka czynnościowa 294 18.2. Wybrane sposoby oceny użytecznej 295 18.3. Dziecięce wady rozwojowe 297 18.3.1. Stopa dziecięca płaska i płasko-koślawa 297 18.4. Stopa płaska statyczna u dorosłych 300 18.4.1. Badanie przedmiotowe 300 18.4.2. Leczenie 301 18.5. Stopa poprzecznie płaska 301 18.5.1. Leczenie 302 18.6. Paluch koślawy 302 18.6.1. Badania obrazowe303 18.6.2. Leczenie 305 18.7. Zespoły przeciążeniowe 306 18.7.1. Przewlekłe zespoły przeciążeniowe ścięgna piętowego – achillodynia 306 18.7.2. Zespół kanału stępu 307 18.7.3. Zespół przeciążeniowy rozcięgna podeszwowego – tzw. Ostroga piętowa 309 18.8. Choroby stopy 311 18.8.1. Choroba Haglunda–Severa 311 18.8.2. Paluch sztywny 312 18.9. Obrażenia podudzia i stopy 313 18.9.1. Skręcenia stawu skokowo-goleniowego 313 Pytania sprawdzające 316 Piśmiennictwo 316 Skorowidz 319