Hematologia w gabinecie lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (PZWL)

Tytuł Hematologia w gabinecie Podtytuł Podstawowej Opieki Zdrowotnej Autorzy Anna Korycka-Wołowiec, Dariusz Wołowiec, Iwona Hus Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-5309-8 Rok wydania 2017 Warszawa Wydanie 1 liczba stron 402 Format mobi, epub Spis treści PRZEDMOWA Dariusz Wołowiec, Iwona Hus, Anna Korycka-Wołowiec XIX WPROWADZENIE Anna Korycka-Wołowiec, Ewelina Ziółkowska XXIII CZĘŚĆ PIERWSZA Interpretacja najczęstszych odchyleń od normy w badaniach hematologicznych i zasady innowacyjnania diagnostycznego w gabinecie lekarza POZ 1 ROZDZIAŁ 1. Pacjent z obniżonym stężeniem hemoglobiny w gabinecie lekarza POZ Anna Korycka -Wołowiec, Dariusz Wołowiec 3 Niedokrwistości mikrocytowe, hipochromiczne 6 Niedokrwistość makrocytowa, hiperchromiczna 7 Niedokrwistości normocytowe, normochromiczne 8 Pacjent z obniżonym stężeniem hemoglobiny w gabinecie lekarza POZ 9 ROZDZIAŁ 2. Pacjent z podwyższonym stężeniem hemoglobiny w gabinecie lekarza POZ Anna Korycka -Wołowiec, Dariusz Wołowiec 13 Pacjent z podwyższonym stężeniem hemoglobiny w gabinecie lekarza POZ 14 ROZDZIAŁ 3. Pacjent z nieprawidłową liczbą leukocytów w gabinecie lekarza POZ Iwona Urbanowicz, Anna Korycka -Wołowiec, Dariusz Wołowiec 17 Leukocytoza – najczęstsze przyczyny 18 Leukopenia – najczęstsze przyczyny i jej następstwa kliniczne 20 Pacjent z nieprawidłową liczbą leukocytów w gabinecie lekarza POZ 23 ROZDZIAŁ 4 Pacjent z nieprawidłową liczbą płytek krwi w gabinecie lekarza POZ Iwona Urbanowicz, Anna Korycka -Wołowiec, Dariusz Wołowiec 27 Małopłytkowość (trombocytopenia) – najczęstsze przyczyny, objawy kliniczne 27 Pacjent z obniżoną liczbą płytek krwi w gabinecie lekarza POZ 30 Małopłytkowość wymagająca diagnostyki hematologicznej 32 Pacjent z podwyższoną liczbą płytek krwi w gabinecie lekarza POZ 32 nowoczesnanie lekarza w POZ 33 Nadpłytkowość wymagająca diagnostyki hematologicznej 33 ROZDZIAŁ 5. Pacjent z pancytopenią albo cytopenią dwuukładową w gabinecie lekarza POZ Ewelina Ziółkowska, Anna Korycka -Wołowiec, Dariusz Wołowiec 35 Pacjent z pancytopenią w gabinecie lekarza POZ 36 ROZDZIAŁ 6. Pacjent z nieprawidłowymi wynikami badań przesiewowych układu krzepnięcia w gabinecie lekarza POZ Krzysztof Chojnowski, Jacek Treliński 39 Czas częściowej tromboplastyny po aktywacji (aPTT) 39 Czas protrombinowy (PT) 41 Czas trombinowy (TT) 41 Przyczyny przedłużonych czasów krzepnięcia 42 nowoczesnanie w przypadku przedłużonego aPTT i/albo PT 42 Przedłużenie aPTT, korzystny PT, korekcja po dodaniu dobrego osocza, nieobecność skazy krwotocznej 44 Przedłużenie aPTT, korzystny PT, korekcja po dodaniu poprawnego osocza, objawy skazy krwotocznej 44 Przedłużenie aPTT, korzystny PT, brak korekcji po dodaniu prawidłowego osocza, nieobecność skazy krwotocznej 45 Przedłużenie aPTT, dobry PT, brak korekcji po dodaniu korzystnego osocza, objawy skazy krwotocznej 45 Przedłużenie aPTT i PT, korekcja po dodaniu prawidłowego osocza z objawami skazy krwotocznej lub bez nich 45 Przedłużenie aPTT i PT, brak korekcji, objawy skazy krwotocznej 45 Przedłużenie PT, korzystny aPTT, korekcja po dodaniu dobrego osocza, ze skazą krwotoczną albo bez niej 45 ROZDZIAŁ 7. Pacjent z hipergammaglobulinemią w gabinecie lekarza POZ Krzysztof Jamroziak 47 Definicja i ogólna charakterystyka 47 Etiologia, epidemiologia i symptomatologia 49 Hipergammaglobulinemia monoklonalna 49 Hipergammaglobulinemia poliklonalna 50 innowacyjnanie lekarza w POZ 51 CZĘŚĆ DRUGA Diagnostyka różnicowa najczęstszych objawów przedmiotowych w chorobach krwi: przyczyny i wstępna diagnostyka w gabinecie lekarza POZ 53 ROZDZIAŁ 8. Diagnostyka różnicowa rozszerzenia węzłów absorpcyjnych Joanna Mańko, Iwona Hus 55 Podstawowe wiadomości o węzłach absorpcyjnych 55 zwiększenie węzłów chłonnych 55 Przyczyny zwiększenia węzłów chłonnych 56 postępowanie z pacjentem z limfadenopatią 56 Wywiad 56 Badanie fizykalne 58 ROZDZIAŁ 9. Diagnostyka różnicowa zwiększenia śledziony Ewa Lech -Marańda 65 Ocena rozszerzenia śledziony 65 Przyczyny splenomegalii 66 Choroby infekcyjne 66 Nadciśnienie wrotne 67 Choroby krwi 67 Kolagenozy 67 Inne rzadkie przyczyny splenomegalii 67 Następstwa rozszerzenia śledziony 68 Pacjent ze splenomegalią w gabinecie lekarza POZ 69 wskazania do splenektomii 69 ROZDZIAŁ 10. Diagnostyka różnicowa zaburzeń hemostazy płytkowo- -naczyniowej i osoczowej Andrzej Mital 71 Podstawy fizjologii hemostazy i definicje 71 Symptomatologia 72 Kiedy należy podejrzewać skazę krwotoczną? 72 Rozpoznanie 73 Pacjent z rozpoznaną skazą krwotoczną w gabinecie lekarza POZ 76 CZĘŚĆ TRZECIA Pacjent z chorobami hematologicznymi w gabinecie lekarza POZ 79 ROZDZIAŁ 11. Najczęstsze nienowotworowe choroby układu czerwonokrwinkowego 81 Niedokrwistości niedoborowe Anna Czyż, Magdalena Matuszak 81 Niedokrwistość z niedoboru żelaza 81 Niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 (kobalaminy) i kwasu foliowego 90 Niedokrwistości hemolityczne Beata Piątkowska -Jakubas 99 Definicja i ogólna charakterystyka 99 Podział niedokrwistości hemolitycznych 99 Hemoliza wewnątrznaczyniowa i zewnątrznaczyniowa 100 Kiedy należy podejrzewać chorobę? 103 Rozpoznanie niedokrwistości hemolitycznej w warunkach opieki specjalistycznej 103 Najczęstsze postacie niedokrwistości hemolitycznych 104 Wrodzone niedokrwistości hemolityczne 109 Mikroangiopatie zakrzepowo -zatorowe 112 Pacjent z niedokrwistością hemolityczną w gabinecie lekarza POZ 114 Niedokrwistość chorób przewlekłych Marek Hus, Aneta Szudy-Szczyrek 115 Definicja i ogólna charakterystyka 115 Symptomatologia 117 Kiedy należy podejrzewać chorobę? 117 Rozpoznanie niedokrwistości chorób przewlekłych w warunkach opieki specjalistycznej 117 Zasady leczenia niedokrwistości chorób przewlekłych 118 Pacjent z niedokrwistością chorób przewlekłych w gabinecie lekarza POZ 119 Kiedy pacjenta z niedokrwistością kierować na przetoczenia krwinek czerwonych? Piotr Radziwon 120 Definicja 120 Symptomatologia 120 Kiedy należy rozważać przetoczenie krwinek czerwonych? 120 Zasady innowacyjnania 121 ROZDZIAŁ 12. Najczęstsze nienowotworowe choroby płytek krwi: pierwotna małopłytkowość immunologiczna Maria Podolak -Dawidziak 125 Definicja i ogólna charakterystyka 125 Epidemiologia 125 Klasyfikacja 125 Symptomologia 126 Kiedy należy podejrzewać pierwotną małopłytkowość immunologiczną? 126 Rozpoznanie pierwotnej małopłytkowości immunologicznej w warunkach opieki specjalistycznej 126 Ogólne zasady leczenia 127 Zasady leczenia pierwotnej małopłytkowości immunologicznej 128 Leczenie pierwszego wyboru (pierwszej linii) 128 Leczenie drugiego wyboru (drugiej linii) 129 Pierwotna małopłytkowość immunologiczna u kobiet w ciąży 130 postępowanie w przypadkach stanów nagłych w pierwotnej małopłytkowości immunologicznej 131 Pacjent z pierwotną małopłytkowością immunologiczną w gabinecie lekarza POZ 131 ROZDZIAŁ 13. Aplazja szpiku kostnego Kazimierz Kuliczkowski 133 Definicja i ogólna charakterystyka 133 Symptomatologia 136 Kiedy należy podejrzewać aplazję szpiku kostnego? 136 Rozpoznanie aplazji szpiku kostnego w warunkach opieki specjalistycznej 137 Ogólne zasady leczenia aplazji szpiku kostnego 137 Pacjent z aplazją szpiku kostnego w gabinecie lekarza POZ 137 Wybiórcza aplazja układu czerwonokrwinkowego 138 Symptomatologia 139 Kiedy należy podejrzewać wybiórczą aplazję układu czerwonokrwinkowego? 139 Rozpoznanie wybiórczej aplazji czerwonokrwinkowej w warunkach opieki specjalistycznej 139 Leczenie wybiórczej aplazji układu czerwonokrwinkowego 139 Pacjent z wybiórczą aplazją układu czerwonokrwinkowego w gabinecie lekarza POZ 140 ROZDZIAŁ 14. Najczęstsze choroby nowotworowe układu krwiotwórczego 141 Wiadomości ogólne, zasady klasyfikacji i rozpoznania Dariusz Wołowiec 141 Ostre białaczki szpikowe Agnieszka Wierzbowska 145 Definicja i ogólna charakterystyka 145 Symptomatologia 146 Kiedy należy podejrzewać chorobę? 148 Rozpoznanie ostrej białaczki szpikowej w warunkach opieki specjalistycznej 149 Zasady leczenia ostrej białaczki szpikowej 149 Ostra białaczka promielocytowa 151 Pacjent z ostrą białaczką szpikową w gabinecie lekarza POZ 152 Przewlekła białaczka szpikowa Joanna Góra-Tybor 153 Definicja i ogólna charakterystyka 153 Symptomatologia 154 Kiedy należy podejrzewać chorobę? 156 Zasady leczenia i oceny jego wyników 156 Rokowanie 158 Pacjent z przewlekłą białaczką szpikową w gabinecie lekarza POZ 158 Przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne Maria Bieniaszewska, Andrzej Hellmann 159 Nadpłytkowość samoistna 160 Czerwienica prawdziwa 166 Pierwotne włóknienie szpiku (mielofibroza) 170 Zespoły mielodysplastyczne Jadwiga Dwilewicz -Trojaczek 174 Definicja i ogólna charakterystyka 174 Symptomatologia 175 Kiedy należy podejrzewać chorobę? 175 Rozpoznanie 176 Rokowanie 179 Metody leczenia i ocena jego wyników 179 Leczenie chorych z grupy wyższego ryzyka 180 Pacjent z rozpoznanym zespołem mielodysplastycznym w gabinecie lekarza POZ 181 ROZDZIAŁ 15. Najczęstsze choroby nowotworowe układu chłonnego 183 Wiadomości ogólne, zasady klasyfikacji i rozpoznania Dariusz Wołowiec 183 Chłoniak Hodgkina Iwona Hus, Joanna Mańko 186 Definicja i ogólna charakterystyka 186 Postaci histologiczne chłoniaka Hodgkina 186 Symptomatologia 187 Kiedy należy podejrzewać chorobę? 188 Rozpoznanie chłoniaka Hodgkina w warunkach opieki specjalistycznej 188 Rokowanie 189 Ogólne zasady leczenia chłoniaka Hodgkina 189 Powikłania leczenia chłoniaka Hodgkina 191 Chory na chłoniaka Hodgkina w gabinecie lekarza POZ 192 Chłoniaki nie-Hodgkina indolentne Piotr Smolewski 192 Definicja i ogólna charakterystyka 192 Symptomatologia 193 Kiedy należy podejrzewać chorobę? 194 Zasady rozpoznania choroby w warunkach opieki specjalistycznej 194 Ogólne zasady leczenia indolentnych chłoniaków nie -Hodgkina 195 najczęściej występujące typy indolentnych chłoniaków nie -Hodgkina 195 Pacjent z chłoniakiem indolentnym w gabinecie lekarza POZ 199 Chłoniaki agresywne i wysoce zadziorne Jan Walewski 199 Definicja i ogólna charakterystyka 199 Symptomatologia 200 Kiedy należy podejrzewać chorobę? 202 Rozpoznanie 203 Zasady leczenia i oceny jego wyników 207 w głównej mierze występujące typy chłoniaków zadziornych 207 Rokowanie 211 Pacjent z rozpoznaniem chłoniaka zadziornego w gabinecie lekarza POZ 211 Przewlekła białaczka limfocytowa i białaczka włochatokomórkowa Dariusz Wołowiec 213 Definicja i ogólna charakterystyka 213 Symptomatologia 213 Kiedy należy podejrzewać chorobę? 214 Rozpoznanie PBL w warunkach opieki specjalistycznej 215 Zasady leczenia 216 Najważniejsze powikłania i ich leczenie 218 Pacjent z przewlekłą białaczką limfocytową w gabinecie lekarza POZ 221 przeważnie występujące typy przewlekłej białaczki limfocytowej 222 Makroglobulinemia Waldenströma/chłoniak limfoplazmocytowy Ewa Lech-Marańda 225 Definicja i ogólna charakterystyka 225 Symptomatologia 226 Kiedy należy podejrzewać chorobę? 226 Rozpoznanie 227 Klasyfikacja makroglobulinemii Waldenströma i chorób związanych z obecnością białka monoklonalnego IgM 228 Zasady leczenia makroglobulinemii Waldenströma 229 Rokowanie 230 Pacjent z makroglobulinemią Waldenströma w gabinecie lekarza POZ 230 Szpiczak plazmocytowy i inne gammapatie monoklonalne Lidia Usnarska-Zubkiewicz 232 Definicja i ogólna charakterystyka 232 Podział gammapatii monoklonalnych i kryteria diagnostyczne 232 Chłoniaki pierwotne skórne Ewa Robak 247 Definicja i ogólna charakterystyka 247 Pierwotnie skórne chłoniaki T-komórkowe 251 Pierwotnie skórne choroby limfoproliferacyjne CD30+ 255 Pierwotnie skórne chłoniaki B-komórkowe 259 Kiedy należy podejrzewać chorobę? 262 Rozpoznanie chłoniaków pierwotnie skórnych 262 Zasady leczenia chłoniaków pierwotnie skórnych 262 Pacjent z chłoniakiem pierwotnie skórnym w gabinecie lekarza POZ 263 ROZDZIAŁ 16. Najczęstsze wrodzone zaburzenia hemostazy osoczowej Jerzy Windyga 265 Choroba von Willebranda 265 Definicja i ogólna charakterystyka 265 Symptomatologia 266 Kiedy należy podejrzewać chorobę? 266 Badania do wykonania w gabinecie lekarza POZ 266 Rozpoznanie choroby von Willebranda w warunkach opieki specjalistycznej 267 Zasady leczenia i oceny jego wyników 267 Rokowanie 270 Pacjent z rozpoznaną chorobą von Willebranda w gabinecie lekarza POZ 270 Hemofilia A i B 272 Definicja i ogólna charakterystyka 272 Symptomatologia 273 Kiedy należy podejrzewać chorobę? 273 Badania do wykonania w gabinecie lekarza POZ 274 Rozpoznanie hemofilii A i B w warunkach opieki specjalistycznej 275 Zasady leczenia i oceny jego wyników 275 Rokowanie 277 Pacjent z rozpoznaną hemofilią w gabinecie lekarza POZ 278 ROZDZIAŁ 17. Trombofilie Katarzyna Kapelko-Słowik, Donata Urbaniak-Kujda 281 Definicja i ogólna charakterystyka 281 Trombofilia wrodzona 281 Symptomatologia 282 Kiedy należy podejrzewać chorobę? 282 Rozpoznanie trombofilii 283 progresywnanie terapeutyczne 283 Rokowanie 284 Trombofilia nabyta 284 Zespół antyfosfolipidowy 284 Pacjent z trombofilią w gabinecie lekarza POZ 286 CZĘŚĆ CZWARTA Wybrane problemy terapeutyczne dotyczące pacjentów z chorobami hematologicznymi 287 ROZDZIAŁ 18. Pacjent po splenektomii w gabinecie lekarza POZ Tomasz Wróbel 289 Szczepienia ochronne 290 ROZDZIAŁ 19. Pacjent po przeszczepieniu komórek krwiotwórczych w gabinecie lekarza POZ Lidia Gil 293 wyróznionia do transplantacji macierzystych komórek krwiotwórczych 294 Ogólne zasady kwalifikacji i przeprowadzania transplantacji komórek krwiotwórczych 295 Transplantacja autologicznych komórek krwiotwórczych 296 Transplantacja allogenicznych komórek krwiotwórczych 298 Powikłania i niepowodzenia po transplantacji macierzystych komórek krwiotwórczych 300 Powikłania infekcyjne 300 Choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi 304 Wtórne nowotwory 306 Powikłania narządowe odległe 306 ROZDZIAŁ 20. Szczepienia u pacjentów z chorobami krwi Jacek Roliński 311 ROZDZIAŁ 21. Pacjent uzyskujący leczenie przeciwzakrzepowe w gabinecie lekarza POZ Krystyna Zawilska, Anetta Undas 315 Leki hamujące hemostazę osoczową i płytkową 315 Leki hamujące hemostazę osoczową – działają poprzez hamowanie powstawania albo aktywności trombiny 315 Leki hamujące hemostazę płytkową 321 Najważniejsze wyszczególnionia do leczenia przeciwpłytkowego i przeciwkrzepliwego 324 wyróznionia do stosowania leków przeciwpłytkowych 324 wyróznionia do wykorzystywania leków przeciwkrzepliwych 328 Prowadzenie leczenia przeciwzakrzepowego przez lekarza w POZ 340 Leczenie przeciwkrzepliwe żylnej choroby zakrzepowo -zatorowej 340 Leczenie przeciwkrzepliwe zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych 342 praktyczne aspekty używania antagonistów witaminy K 342 używanie bezpośrednich doustnych antykoagulantów 344 Leki przeciwkrzepliwe u kobiet w ciąży 345 Leczenie przeciwkrzepliwe w migotaniu przedsionków 346 najmocniejsze powikłania leczenia przeciwzakrzepowego 348 Krwawienia 348 Powikłania niezwiązane z krwawieniem 354 Nawrót ŻChZZ podczas leczenia przeciwkrzepliwego 355 Zabiegi inwazyjne u chorych z zaburzeniami hemostazy 355 Zabiegi inwazyjne u leczonych lekami przeciwpłytkowymi 356 Zabiegi inwazyjne u leczonych antagonistami witaminy K 358 Zabiegi inwazyjne u leczonych bezpośrednimi doustnymi antykoagulantami 360 ROZDZIAŁ 22. Rola lekarza w POZ w leczeniu działań niepożądanych leczenia przeciwnowotworowego Ewa Kalinka-Warzocha 363 Najczęstsze powikłania hematologiczne 363 Neutropenia 364 Niedokrwistość 364 Małopłytkowość 364 Najczęstsze powikłania metaboliczne 365 Zespół lizy guza 365 Hiperkalcemia 366 Najczęstsze powikłania narządowe 367 przewód pokarmowy 367 Powikłania wątrobowe 372 Powikłania kardiologiczne 374 Powikłania płucne 374 Powikłania ze strony układu nerwowego 375 ROZDZIAŁ 23. Najważniejsze problemy hematologiczne w ciąży i ich leczenie poprzez lekarza w POZ Bożena Sokołowska 377 Fizjologiczne zmiany hematologiczne w ciąży 377 Fizjologiczna niedokrwistość z rozcieńczenia 377 Łagodna leukocytoza neutrofilowa 377 Łagodna małopłytkowość 378 Wzrost stężenia czynników krzepnięcia 378 Spadek aktywności fibrynolizy 378 Patologiczne zmiany hematologiczne w ciąży 379 Niedokrwistość ciężarnych 379 Małopłytkowość w ciąży 381 Nowotwory hematologiczne w ciąży 383 PIŚMIENNICTWO 387 SKOROWIDZ 397