Generał roman szymański (IPN)

Bohater książki generał brygady Roman Władysław Szymański (1895-1974) należał do najwybitniejszych polskich żołnierzy i dowódców XX w. W dziejach Wojska Polskiego był jedynym oficerem, który nie tylko przeszedł na froncie poprzez wszystkie szczeble dowodzenia: od dowódcy drużyny, plutonu i kompanii (w trakcie I wojny światowej w Legionach Polskich), batalionu (w wojnie z bolszewicką Rosją w 1920 r.), pułku (w kampanii polskiej 1939 r.), po brygadę i zgrupowanie odpowiadające sile dywizji piechoty (w kampanii włoskiej 1944 r.), ale także pełnił odpowiedzialne funkcje w sztabach i szkolnictwie wojskowym najróżniejszych szczebli, czego zwieńczeniem było stanowisko komendanta Wyższej Szkoły Wojennej w obfitej Brytanii w latach 1944-1946.

mnóstwo lat po wojnie został na emigracji szefem Sztabu Głównego i zastępcą Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (choć bez wojska), a także kanclerzem kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari w Londynie. Mimo to postać gen.

Szymańskiego znana była dotąd nielicznej grupie historyków zajmujących się dziejami Legionów Polskich, armii II Rzeczypospolitej, Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie i drugiej obszernej emigracji. Przedstawiona praca jest pierwszą w literaturze naukowej pełną biografią gen.

Romana Szymańskiego, a przy tym pracą o charakterze pretekstowym, w której autor, prowadząc czytelnika przez meandry życia bohatera i jego rodziny, chciał ukazać historię walki Polaków o wolną ojczyznę w ciągu niemal siedmiu dekad XX w.

Realizując ten zamiar, autor przeprowadził szerokie poszukiwania tworzyw źródłowych w licznych archiwach i bibliotekach w Polsce i za granicą. Z ważniejszych placówek krajowych wymienić trzeba Archiwum Akt Nowych, Bibliotekę Narodową w Warszawie, Bibliotekę Zakładu Narodowego im.

Ossolińskich we Wrocławiu, Centralne Archiwum Wojskowe Wojskowego Biura Historycznego w Rembertowie. Za granicą kwerendę przeprowadzono w archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku i typowo w polskich placówkach londyńskich: archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum im.

gen. Sikorskiego, Instytutu Józefa Piłsudskiego, Studium Polski Podziemnej i Biblioteki Polskiej oraz w zbiorach brytyjskich znajdujących się w Brytyjskim Archiwum Narodowym i archiwum Ministerstwa Obrony obfitej Brytanii.

Nie do przecenienia okazały się również wykorzystane w pracy zbiory rodzinne i wywiady przeprowadzone z synem gen. Szymańskiego w pokaźnej Brytanii. Publikacja zawiera kilkaset fotografii, skanów dokumentów i zdjęć artefaktów zarówno ilustrujących koleje losu jej bohatera, jak i przedstawiających towarzyszy broni Szymańskiego, a także osoby, z którymi zetknął się w trakcie swego życia.