Obrazki z moich lat chłopięcych (plus audiobook) (Kalisch Ludwig)

"Bilder aus meiner Knabenzeit [Obrazki z moich lat chłopięcych] wydane w 1872 roku to zbiór esejów autobiograficznych, w których Ludwig Kalisch prezentuje różne aspekty życia gminy żydowskiej w Lesznie – w owym czasie największej gminy żydowskiej w Wielkopolsce. Autor szczegółowo opisuje zwłaszcza żydowską edukację religijną, życie rodzinne i gospodarcze,także trendy emancypacyjne i akulturacyjne. Bilder… to jedno z najciekawszych świadectw tożsamościowych i politycznych przeobrażeń społeczności żydowskiej Wielkopolski w pierwszej połowie XIX wieku.
Prezentowany tekst pamiętnika Ludwiga Kalischa stanowi niebanalne źródło pozwalające wniknąć w kilka wyjątkowo atrakcyjnych dla współczesnych badań historycznych aspektów przeszłości.
Po pierwsze niewątpliwie będzie ciekawy dla badań lokalnych – południowej Wielkopolski oraz Leszna – sposobu kształcenia i przygotowania do narzucanych ówczesnym Żydom ról społecznych. Stanowi także niebanalną informację o żydowskim systemie edukacyjnym w ogóle oraz przyczynek do badań nad kulturą. W dodatku stanowi przykład niejakiej „globalizacji”, swoistego „kosmopolityzmu” ujednolicającego rozproszone grupy żydowskie pod różnorodnymi względami.
Wstęp został napisany niezwykle ciekawym językiem, w sposób lekki, ciekawy, a równocześnie w pełni fachowy. Sięgnięto w nim równocześnie do starszej jak i najnowszej literatury. Genialnie się go czyta i - co najważniejsze - jest on zwyczajnie wciągający. Podobnie ma się rzecz z samym tekstem pamiętnika, choć niekiedy wydaje się, iż aparat objaśniający wręcz „ubezwłasnowolnia” czytelnika swoją szczegółowością, jak gdyby zakładając brak u niego jakiejkolwiek wiedzy ogólnej.
Prezentowana publikacja składa się z dwóch części. Wielkiego wstępu (56 stron) zawierającego wszystkie informacje potrzebne dla zrozumienia stanowczego tekstu pamiętnika oraz wspomnianego tekstu pamiętnika, przetłumaczonego z pierwodruku. Niestety do tej pory nie natrafiono na zachowane rękopisy ani samego pamiętnika, ani innych prac L. Kalischa.
Wstęp został podzielony na dziewięć podrozdziałów, z których trzy pierwsze (Dzieciństwo i młodość, W Moguncji, a także Na emigracji) stanowią próbę nakreślenia biografii autora pamiętnika. Kolejne trzy podrozdziały omawiają sam pamiętnik, a także próbują umiejscowić go wśród innych dokonań memuarystyki żydowsko-niemieckiej początkowych dziesięcioleci XIX w. Ostanie zaś trzy fragmenty „Wstępu” (styl i gatunek, Nota edytorska i Bibliografia) przynoszą dane na temat zasad samej edycji, a także tworzyw koniecznych do jej dobrego przygotowania.
Treść pamiętnika podzielono, zgodnie z pierwotnym tekstem Ludwiga Kalischa, na jedenaście części (Mój pradziadek, Szkoła, Synagoga, Demonologia, Historia Golema, Odrodzenie, najróżniejsze osobistości, Kobiety, Zwyczaje i obchody, Przechadzka, Zakończenie). Całość zaopatrzona została w przypisy, w głównej mierze odnoszące się do słabiej znanych elementów kultury, religii i życia codziennego Żydów."