Badania terenowe nad ukraińskim seksem (Agora)

Jedna z najgłośniejszych powieści ostatnich dekad uznana za manifest feminizmu i wiwisekcję postkomunistycznej Ukrainy. Wydana po raz pierwszy w 1996 roku powieść, którą sama Oksana Zabużko określiła mianem psychoanalizy narodowej błyskawicznie stała się ukraińskim bestsellerem i zyskała międzynarodowy rozgłos.

Jej bohaterka, poetka i wykładowczyni, z dystansu amerykańskiego uniwersytetu przygląda się swojej poturbowanej poprzez historię ojczyźnie, Ukrainie, lecz i sobie samej, uwikłanej w nieprzystępną relację, przeszłość i własne ograniczenia.

W hybrydycznej narracji Zabużko prezentuje jak lata totalitaryzmu odcisnęły piętno na intymnych relacjach, skazując je na bylejakość i stereotypowość ról. Drapieżnym, gęstym od emocji językiem o walce jaką jej bohaterka musi stoczyć żeby zawalczyć o siebie oraz pracy, jaką musi wykonać jej zdegradowany mentalnie i kulturowo kraj.

Badania terenowe nad ukraińskim seksem budzące liczne kontrowersje w chwili wydania z upływem czasu stały się współczesną klasyką i zapoczątkowały falę nowej literatury pisarek, zwanych „córkami Zabużko".

Do dziś są najchętniej przekładaną, ukraińską powieścią prowokującą do dyskusji o ukraińskich kompleksach i sytuacji kobiet w postsowieckich społeczeństwie.