SZABLA HUSARSKA WZ 1750 BEZ POCHWY NA TABLO VIVAT HUSSARIA
Producent: Płatnerze (WZ 1750)
dane techniczne:
Długość: 91 cm
Waga: 1,2 kg
Szabla husarska to nazwa szabli wykorzystywanych przez jazdę polską (w tym poprzez husarię) w XVII i XVIII-wiecznej Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Jej pierwowzorem była szabla węgiersko – polska, powszechna w Polsce w XVI wieku.
Polska szabla husarska łączyła w sobie najlepsze atrybuty broni zachodnich i wschodnich. Standardowa, lekko zakrzywiona, długa głownia doszlifowana została tzw. Piórem – ostrzem obustronnym. Rękojeść była stosunkowo ciężka, o niemal całkowicie zamkniętym kabłąku. Jej masa pozwalała na ulepszoną kontrolę nad szablą. Rozbudowany jelec chronił dłoń przed szablą przeciwnika i zapewniał szabli dłuższą żywotność poprzez wzmocnienie jej w miejscu łączenia rękojeści z głownią. Znajdujący się po jego środku paluch, osłaniał kciuk i umożliwiał prędkie wycofanie broni po nieudanym ataku.
Prezentowany model jest wierną repliką szabli husarskiej. Wytwarzany z najwyższej jakości stali toledańskiej.
Na jednej stronie ostrza wygrawerowany jest napis: „VIVAT HUSSARIA". Druga strona ostrza jest gładka,dostosowana do grawerunku.
Długość tabla: 110 cm
Wysokość tabla: 20 cm
Waga tabla: 2 kg
Rys historyczny:
Historia szabli w wojsku polskim sięga drugiej połowy XV wieku. Trafiła ona do Polski za pośrednictwem Węgier, utrzymujących kontakty z Turkami.
Początkowo była wyłącznie bronią lekkozbrojnej jazdy i piechoty,choćby rycerstwo, posługujące się w trakcie bitew mieczem, chętnie korzystało z szabli w czasie podróży, polowań i rozmaitych świąt. Służyła im głównie tam, gdzie występowali bez zbroi, a chcieli posiadać przy boku produktywną broń.
Do początku XVI wieku szabla zyskała w Polsce olbrzymią popularność. Już w 1503 roku na ulicach Krakowa mawiano, iż nikt nie chciał kupować mieczy, wszyscy woleli szablę.
Tak szybka kariera szabli związana była z najazdami rabunkowymi Tatarów Krymskich na ziemie Rzeczypospolitej. Kawaleria tatarska, uzbrojona w łuki i niekiedy także szable była na ogół wyjątkowo przenośna i nieuchwytna. Atakowali w niewielkich grupach nazywanych besz-basz (pięć głów). Adoptowanie szabli do uzbrojenia polskiej jazdy było militarną koniecznością tamtych niespokojnych czasów. Najazdy Chanatu Krymskiego na Rzeczpospolitą były wyjątkowo częste w latach 1474-1534, a także w latach 1605-1633. Najazdy te, liczne wojny z Rosją i przymierze wojskowe Tatarów z Kozakami (1648-1654) wymusiły zmiany w polskim wojsku, które wykraczały poza modernizację uzbrojenia. Po reformach sejmu w 1562 r. Stałe wojsko zaciężne, zwane obroną potoczną zastąpione zostało przez wojsko kwarciane, utrzymywane z ¼ dochodów króla.
dodatkowo na początku XVI stulecia wypracowano nowy szyk bojowy jazdy zwany starym urządzeniem polskim. Dwa silne hufce (czelny i walny) ustawione jeden za drugim wspomagane były na flankach przez trzy linie mniejszych hufczyków – posiłkowe, czarne i stracenia. W drugiej połowie XVI wieku włączono do szyku oddziały piechoty i artylerii.
Husaria będąca początkowo lekkozbrojną jazdą w połowie XVI wieku przejęła rolę kopijników. Uzbrojeni w kopie (tylko towarzysze), szable, napierśniki i napleczniki, a także hełmy (nieraz kapaliny), husarze stanowili trzon polskiej armii. Od lat 30. XVII wieku liczebność husarii była stopniowo ograniczana ze względu na wysokie koszty utrzymania. Zrezygnowano z napleczników na rzecz lamparcich i tygrysich skór. Zaczęto używać pistoletów. W latach 90. XVII wieku, pod koniec wojen z Turcją, zamiast kopii towarzysze uzbrajani byli w muszkiety.
Husaria przesądziła o ładnych wygranych w takich bitwach jak: bitwa pod Curtea de Arges (1600), bitwa pod Kircholmem (1605), bitwa pod Kłuszynem (1610), bitwa pod Chocimiem (1621) czy bitwa pod Wiedniem (1683). Przetrwała do połowy XVIII wieku.