Autor książki rozważa funkcje, jakie pełnią koncepcje „tego, co boskie" w obrębie teorii filozoficznej. Prezentuje wyjaśnienie hasła bóg filozofów. W zaprezentowanym schemacie interpretacyjnym nazywa ono niepełniący funkcji religijnych „wariant" koncepcji boskości, podporządkowany poszukiwaniom teoretycznym.
Dążenie do zdobycia orientacji w świecie przy pomocy teorii objaśniającej porządek rzeczywistości łączy się z tendencją do wprowadzania – obok innych kategorii podstawowych – odmiennych od religijnych formuł boskości.
Pojawiły się one już w myśli presokratyków. Abstrakcyjne i metaforyczne koncepcje boskości Platona, Arystotelesa i Plotyna różniły się od religijnych, antropomorficznych, konwencjonalnych wyobrażeń świata grecko-rzymskiego.
W późnym antyku i przeciętniewieczu, po przekroczeniu progu epokowego, teologiczne, religijne koncepcje „tego, co boskie" zdominowały starożytne formuły filozoficzne. Podporządkowane wizji judaizmu, chrześcijaństwa i islamu, występują w metaforyce połączonej z religijnymi przedstawieniami Boga.
W myśli nowożytnej, w wyniku „rewolucji kopernikańskiej", gdy wraz z odkryciami naukowymi pojawiła się mechanicystyczna wizja natury, a zarazem nasiliły się obszerny religijne wewnątrz chrześcijaństwa, doszło do wyraźnego wyodrębnienia się zróżnicowanych koncepcji określanych mianem boga filozofów.
Formuły boskości deklaratywnie odrębne od religijnych pojawiły się wówczas w licznych teoriach filozoficznych i naukowych. Wzorcową przedstawił Spinoza w postaci koncepcji Deus sive Natura. Metaforyczne, odmienne od religijnych ujęcia boskości wraz ze zmiana mi epokowymi pełniły swoją podstawową funkcję, zapewniając – zależnie od potrzeb teorii – ład kosmosu, natury bądź historii przedstawiony w rozważaniach filozoficznych.
Ich dzieje rzucają światło na myśl europejską i jej przemiany. Tematy poruszone w książce: – funkcje koncepcji boskości w obrębie teorii filozoficznej i naukowej, – antropologiczne podstawy poszukiwań filozoficznych, – przyczyny pojawienia się boga filozofów w XVII wieku, – progi epokowe i konsekwencje zmiany obrazu świata, – teoria recepcji i teoria „zmiany obsady miejsc", – tendencja do formułowania koncepcji boskości odmiennych od wyobrażeń religijnych, – semantyka historyczna i metaforologia, – filozoficzne metafory „tego, co boskie", ich uwarunkowania epokowe i teoretyczne, – metaforyczne i historyczne założenia teorii orientującej, – postępowe supozycje idei „tego, co boskie", – funkcja koncepcji boskości a metoda filozoficzna, – obrazy świata i naukowe modele świata, – bóg bez religii.
Stefan Klemczak ukończył studia filozoficzne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Studiował także na Uniwersytecie Bolońskim, w Rzymie, w Perugii i w Krakowie na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po obronie doktoratu na KUL poświęconego Commedii Dantego rozpoczął pracę w Instytucie Religioznawstwa UJ.
W Zakładzie Filozofii Religii prowadzi zajęcia między innymi z historii filozofii, antropologii filozoficznej, filozofii kultury, metodologii nauk humanistycznych, filozofii mitu, historii nowożytnego konfliktu nauki i religii oraz lektury dzieł Dantego.
Tytuł Deus ex metaphora Bóg filozofów i jego funkcje Autor Stefan Klemczak Wydawnictwo Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego EAN 9788323346449 ISBN 9788323346449 Kategoria Nauki humanistyczne\Filozofia liczba stron 468 Format 15.8x23.5x2.3 cm Rok wydania 2019 Oprawa Miękka ze skrzydełkami Wydanie 1 Waga 0.726 kg