Zespół stalina.niebezpieczne lata (Sheila Fitzpatrick)

Żaden dyktator nie działa sam. Sam nie rządził choćby Stalin. Od lat dwudziestych do jego śmierci towarzyszył mu zespół doradców, którego skład prawie się nie zmieniał, jednak jego członkowie nie mogli czuć się bezpieczni, widząc, jak ofiarami czystek padają krewni i zaufani podwładni dyktatora.

Strach towarzyszył im bezustannie, a terror mógł wymknąć się spod kontroli. Sheila Fitzpatrick przedstawia postaci dobrze znane i te, o których dziś niewielu już pamięta. Ławrientij Beria, szef NKWD, który niedługo po śmierci Stalina został oskarżony przez resztę kręgu zaufanych o szpiegostwo i wkrótce rozstrzelany.

Wiaczesław Mołotow, który – mimo iż jego żona została aresztowana i wydalona z Rosji – nigdy nie przestał być lojalny wobec partii i jej przywódcy. Grigorij Ordżonikidze, który zajmował się przemysłem ZSRR, Andriej Andriejew, który podróżując do miejsc zsyłek, słuchał Beethovena na przenośnym gramofonie, i Nikita Chruszczow, który po śmierci Stalina nie tylko zajął jego miejsce, ale też odciął się od niego znanym referatem wygłoszonym na XX Zjeździe KPZR.

Portrety współpracowników Stalina noszono w pochodach pierwszomajowych obok jego portretu, a nazwiskami nazywano miasta, fabryki, kołchozy i instytucje kultury w całym kraju. Ale potem przyszła destalinizacja, jeszcze później – pierestrojka.

Miasto Mołotow znów stało się Permem, Woroszyłowgrad Ługańskiem, a Żdanow Mariupolem. Kujbyszew, który w trakcie II wojny światowej pełnił funkcję tymczasowej stolicy, wrócił do nazwy Samara. W atlasach zostali tylko Kalinin i Kirow, zapewne przez przeoczenie.

Kirow zachował miasto i obwód kirowski. Kalinin stracił wszakże Twer na zachodzie kraju, ale zachował Kaliningrad. Nazwiska Stalina nie da się wymazać z pamięci, lecz jego towarzyszy następne pokolenia nie będą już pewnie pamiętać.

„Tylko Fitzpatrick mogła tak nadzwyczajnie zespolić naukę z porywającą opowieścią. Autorka nadzwyczajnie demonstruje najbliższe środowisko Stalina i przedstawia niezwykłą siłę zakulisowych machinacji.” Lara Cook, „Times Higher Education” „Książka Fitzpatrick to zupełnie świeże spojrzenie na grupę doradców Stalina, którzy poprzez ponad trzydzieści lat otaczali i wspierali dyktatora.” „Library Journal” „„Zespół Stalina” nie jest zbiorem suchych faktów – to kapitalna opowieść o typowo straszliwych, ale czasem zaskakująco zabawnych kulisach pracy i życia najbliższych doradców Stalina.” David Aaronovitch, „The Times” „interesująca, przystępnie napisana i istotnie wartościowa książka opowiadająca o grupie najbliższych współpracowników Stalina, którzy na co dzień wspierali dyktatora.

Fitzpatrick rzuca także świeże światło na samego wodza – jego poczucie tożsamości, światopogląd, polityczny "modus operandi" i nieustannie knute intrygi.” D. J. Dunn, „Choice” „Dziwnie jest pisać o książce dotyczącej Stalina, że jej lektura to czysta przyjemność, lecz taka właśnie jest praca Sheili Fitzpatrick.

Barwna, bezpośrednia, demonstrująca złożoność mechanizmów działania sowieckiej dyktatury.” Robert Legvold, „Foreign Affairs” „Powstało już dużo książek dotyczących Stalina i jego popleczników, lecz dopiero Zespół Stalina Sheili Fitzpatrick rzuca nowe światło na najważniejszych współpracowników dyktatora, bez których nie byłby w stanie tak długo utrzymać władzy.” Rachel Polonsky, „Times Literary Supplement” Tytuł Zespół stalina niebezpieczne lata radzieckiej polityki Autor Sheila Fitzpatrick Wydawnictwo Czarne EAN 9788380494756 ISBN 9788380494756 Kategoria Historia\Historia Powszechna kolekcja Historia liczba stron 416 Format 16x23.8x3.5 cm Rok wydania 2017 Oprawa Twarda Wydanie 1 Waga 0.612 kg