Utrwalacze władzy ludowej. kadry powiatowego aparatu bezpieczeństwa w lubinie w latach 1945-1975 (IPN)

Monografia demonstruje sylwetki funkcjonariuszy Urzędu i Służby Bezpieczeństwa w powiecie lubińskim do 1975 r. Dziesięciolecia funkcjonowania państwa o charakterze autorytarnym doprowadziły do sytuacji, w której niezbędne jest odtwarzanie realiów Polski po II wojnie światowej nie tylko w zakresie kronikarskiej z natury rekonstrukcji faktów, ale także refleksji nad dynamiką procesów modelujących ówczesne społeczeństwo.

Wśród wielu powodów, dla których zadajemy pytanie jak było, jednym z ważniejszych pozostaje chęć unikania błędów, uczenia odpowiedzialności za wspólnotę, poszukiwania źródeł jej tożsamości. Traktując aparat bezpieczeństwa PRL jako narzędzie represji, kontroli oraz źródło danych nie możemy zapominać o zjawisku budowania kapitału społecznego, kulturowego i politycznego jej funkcjonariuszy.

Służby specjalne nie zniknęły wraz z upadkiem komunizmu, ludzie w nich zatrudnieni podlegali wtórnej socjalizacji, zyskując wiedzę, umiejętności modelujące z pewnością unikalną mentalność, niejednokrotnie obcą pozostałym członkom wspólnoty.

Warto stawiać pytania o pochodzenie i przebieg służby funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa, w tym wypadku z powiatu lubińskiego, szukając odpowiedzi na pytania o motywacje związane z podjęciem zatrudnienia, przyczynami zaangażowania i lojalności wobec komunistycznego aparatu represji.