Szkoła główna warszawska (1862-1869) (Bąbiak Grzegorz)

Tom tworzyw do historii Szkoły Głównej Warszawskiej jest pierwszym, jaki podejmuje próbę całościowego zebrania najważniejszych źródeł do jej dziejów. Znalazły się w nim tak materiały dotąd niepublikowane, jak i wydane w epoce, a rozproszone w postaci druków ulotnych i artykułów prasowych.

Całość uzupełnia bogaty materiał ikonograficzny, niekiedy publikowany po raz pierwszy, ukazujący ryciny z epoki, jak i dzisiejsze zdjęcia miejsc związanych ze szkołą, w tym także odnalezionych na cmentarzach różnorodnych wyznań groby profesorów i uczniów Szkoły Głównej.

Tom został podzielony na kilkanaście rozdziałów, porządkujących przekazy pod względem tematycznym i chronologicznym. W pierwszej części,,Powołanie Szkoły Głównej" znalazły się: regulamin studiów, relacje z otwarcia placówki i przemówienia wówczas wygłoszone poprzez rektora Mianowskiego oraz Kazimierza Krzywickiego.

Uzupełnia ją relacja Józefa Ignacego Kraszewskiego, jaką zamieścił w,,Przeglądzie Europejskim Naukowym, Literackim i Artystycznym". W drugiej części przedstawiona została kadra Szkoły Głównej. Znalazły się tu spisy profesorów i wykładowców, rozkłady zajęć i tytuły prowadzonych przedmiotów, zestawienia liczby studentów na poszczególnych latach i wydziałach i podstaw finansowych funkcjonowania uczelni.

Osobne miejsce zajmują w tym rozdziale fragmenty poświęcone pierwszemu i jedynemu rektorowi uniwersytetu - Józefowi Mianowskiemu, na które złożyły się wspomnienia pośmiertne i materiały archiwalne opublikowane przez Leopolda Méyeta.

W kolejnych rozdziałach opublikowano materiały dotyczące poszczególnych wydziałów, tzn.: filologiczno-historycznego, prawa i administracji, matematyczno-fizycznego oraz lekarskiego. W każdym rozdziale najpierw znalazły się dane o wykładowcach, a następnie wspominane wielokrotnie imienne listy studentów.

Przytaczane in extenso zostały, w miarę możliwości, zweryfikowane i uzupełnione. W pokaźnej dziewiątej części zestawione zostały materiały pod wspólnym tytułem Dziedzictwo Szkoły Głównej. Przedrukowano w niej fragmenty okolicznościowych artykułów, jakie ukazywały się z okazji kolejnych rocznic powołania uniwersytetu (także z wydawanych ksiąg pamiątkowych), artykuły o jego historii, jak dodatkowo niektóre wspomnienia jego wychowanków.