Litwini nad Morzem Łaptiewów (Kolegium Europy Wschodniej)

Pierwszą wersję świadectwa Dalia Grinkeviit spisała w latach 19491950 na Litwie, po ucieczce z Jakucji. Pozbawiony tytułu tekst, obecnie zwany Wspomnieniami, zamknęła w słoiku i zakopała. Wkrótce została aresztowana i ponownie zesłana na Północ, a kiedy z niej powróciła, nie udało się jej odnaleźć zapisków. W rozmaitych latach podejmowała próby ich odtworzenia, wierząc, że mogą posiadać znaczenie nie tylko dla niej. Ślady tych prób to liczne notatki, fragmenty, wreszcie miniatury, z których trzy zamieszczono w niniejszym zbiorze. Dopiero na początku lat osiemdziesiątych osiągnęła cel powstał drugi wariant relacji, któremu nadano tytuł Litwini nad Morzem Łaptiewów. Mniej więcej w tym samym czasie spisała także doświadczenia z lat praktyki lekarskiej ta część nosi tytuł Na ziemi ojczystej. Teksty te, pomimo widocznych różnic, są silnie ze sobą związane, nawzajem rzucają światło na opisane w nich zdarzenia i współtworzą dramatyczny dokument bestialskich męczarni, głębokiej traumy i nieludzkiego systemu, lecz także silnego, nieprzeciętnego, szlachetnego charakteru i ostatecznie triumfu ludzkiego ducha.
W świadomości zbiorowej Litwinów Dalia Grinkeviit jest bardzo ważną postacią. W jej dramatycznych przeżyciach rozpoznają oni własny los, a jej postawa uznawana jest za wzór nowoczesnania na czas zarazy. Dlatego jej wspomnienia, poczytywane za skarb litewskiej literatury XX wieku, to lektura w litewskich szkołach tekst formacyjny. Jestem przekonany, iż autorka ochoczo zrezygnowałaby z tej pośmiertnej sławy w zamian za odzyskanie utraconej młodości zwyczajnej dziewczynki.

Tytuł Litwini nad Morzem Łaptiewów Autor Dalia Grinkeviciute Wydawnictwo Kolegium Europy Wschodniej EAN 9788378932550 ISBN 9788378932550 Kategoria Literatura, Historia liczba stron 254 Rok wydania 2019 Oprawa broszurowa