W stepie szerokim. Podróż po ukraińskich Kresach (Fronda)

Zmiany polityczne po II wojnie światowej na za każdym razem odcięły ziemie ukraińskie od Polski, a po
przesiedleniach nasz kraj uzyskał zarys zbliżony do granic etnicznych. Dziś nikt nie myśli o rewindykacji Lwowa czy Krzemieńca, lecz sentyment pozostał. Nie można wymazać dorobku cywilizacyjnego polskich miast i dworów Ukrainy.
Tę ziemię nasi rodacy kochali, za jej obronę płacili własną krwią.
Podróż po Ukrainie, to wędrówka śladami polskości, reliktami naszej przeszłości, kościołów, zamków i dworów. I ale miasta, wsie i ulice noszą niejednokrotnie już inne nazwy, a władze sowieckie uczyniły dużo, aby zatrzeć ślady naszej kultury, to nie udało się zniszczyć kilkuset lat polskiej tradycji.

„Żaden uczeń Polak nie mówił do drugiego jak tylko po polsku – wspominał Józef Burczak-
Abramowicz. – Czuliśmy się gospodarzami tej ziemi, a kulturą i inteligencją imponowaliśmy
otoczeniu. Zamożność Polaków także uderzała w oczy, a Polacy w wolnych zawodach, adwokaci typowo, to świetni mówcy, mający pokaźne wzięcie"

Wyjechałem z Krymu w poniedziałek, 30 września 2013 roku. Dwa miesiące później wybuchły
starcia na Euromajdanie, a pod koniec zimy Krym został zaanektowany przez Rosję.
Nie sądziłem, iż wydarzenia potoczą się tak szybko. Wygląda na to, iż moja wizyta
na Półwyspie Krymskim będzie mi musiała wystarczyć na niemało lat…
SŁAWOMIR KOPER

• Ostatnie lato na ukraińskim Krymie
• Śladami bohaterów Ogniem i mieczem. Na kozackiej Siczy (Chortyca w Zaporożu)
• Borysław – energetyczna stolica polskiej nafty i Truskawiec – znane a senne uzdrowisko
• Samochodem poprzez Dzikie Pola
• Ołyka. Radziwiłłowskie ostatki
• Kamieniec Podolski. Najsłynniejsza twierdza Rzeczpospolitej.
• Szlakami Wołynia. Ateny Krzemienieckie nad Ikwą
• Kiedy „heroina" oznaczało jeszcze bohaterkę. Dzielne damy kresowe: Anna Dorota Chrzanowska i Teofila Chmielecka.
• Halicz czyli „Królestwo Golizny i Głodomerii"…
• Pisz pan na Berdyczów!
• Sadyk Pasza, Mickiewicz i Żydowski Legion
• Sześć wieków wspólnej historii. Matka Boża Częstochowska z Bełza
• Symferopol. Nutria w sosie piwnym i Sonety krymskie
• Legendarne schody Odessy. Eisenstein i Machulski

Oglądałem poprzez lornetkę odległą groblę oddzielające zatokę od Morza Azowskiego.
–Tam dalej, za wodą, to już Rosja? – zapytałem jednego z mieszkańców Mariupola, gdy
przechodzili obok mnie wracając do samochodów. Spojrzał na mnie zaskoczony i spokojnie odparł wzruszając ramionami:
– Tu także jest Rosja.