W okresie ostatnich 200 lat przemysł odcisnął silne piętno na rozwoju wielu polskich miast i regionów. Cały szereg niewiele znaczących ośrodków zawdzięcza temu sektorowi gospodarki ogromny wzrost potencjału demograficznego i gospodarczego, zwłaszcza w okresie uprzemysławiania ziem polskich w XIX w., a także po II wojnie światowej, kiedy procesy industrializacji stanowiły klucz,,na drodze socjalistycznego rozwoju" kraju. Jednak lokalizacja działalności przemysłowej w niedużej jednostce osadniczej niejednokrotnie nie stanowiła wystarczającego impulsu do przeistoczenia się miejscowości w prężny ośrodek przemysłowy. Podejmowane próby uprzemysłowienia, tak w początkach XIX w., jak i w latach pięćdziesiątych XX w., nie za każdym razem kończyły się sukcesem. Rola przemysłu w śladowych miastach pozostała, czasem w bardzo dotkliwy dla społeczności lokalnej sposób, zweryfikowana po wprowadzeniu na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia reguł gospodarki rynkowej. Okres po II wojnie światowej, nad wyraz zaś dwa ostatnie dziesięciolecia przyniosły dużo zmian uwarunkowań działalności gospodarczej, a w rezultacie przemianom ulegała dodatkowo funkcja przemysłowa drobnych miast. Autorzy poszczególnych rozdziałów w niniejszej publikacji, sięgając do przykładów z różnych regionów Polski (zwłaszcza z terenu Polski Środkowej i Małopolski), podejmują próbę analizy wybranych aspektów rozwoju przemysłu w znikomych miastach i jego wpływu na kształt zagospodarowania przestrzeni wybranych ośrodków lokalnych. Z wprowadzenia