Tom nowe dwudziestolecie (1989–2009). Rozpoznania. Hierarchie. Perspektywy gromadzi prace kilkudziesięciu autorów z różnych ośrodków akademickich w kraju i pracujących w Paryżu i Vancouver, którzy dokonują oglądu materii literatury polskiej ostatnich dwudziestu lat.
Czynią to albo w perspektywie porównawczej – gdy zestawiają dokonania współczesności z tymi, którymi zapisało się dwudziestolecie międzywojenne,wyróżnić podobieństwa i różnice – albo synchronicznie, gdy skupiają się na specyfice twórczości najnowszej, a także jej kontekstów (medialnych, rynkowych etc.).
Ustosunkowując się do podtytułu książki, można by rzec, że hierarchię ważności zjawisk literackich lat 1989–2009, rozpoznanie ich reprezentatywności dla procesów zachodzących w literaturze najnowszej wstępnie opisują tytuły części tomu, a bardziej konkretnie – tytuły jej poszczególnych rozdziałów.
I tak w części pierwszej – Paralele i osobność epok – skatalogowano materiał przedstawiający, jak literatura polska radzi/ła sobie z wyzwaniami rzeczywistości suwerennej politycznie, lecz naznaczonej piętnem wcześniejszego długotrwałego zniewolenia i ciągle pozostającej w stadium transformacji.