Prezentowana książka jest owocem projektu badawczego dotyczącego następstw ruchliwości edukacyjnej i zawodowej dla jakości życia w miastach peryferyjnych. Badania terenowe – w których wykorzystano metodę sondażowo-porównawczą – przeprowadzono w Raciborzu i Lublińcu w województwie śląskim oraz w Nysie i Głogówku w województwie opolskim.
Podstawą wyboru tych miast były trzy główne kryteria: położenie przestrzenne, występowanie ludności rdzennie śląskiej i zróżnicowanie procesów migracji mieszkańców miast poza granice kraju; a także przekształcenia ich struktury gospodarczej z przemysłowej na postprzemysłową.
Autorzy poszczególnych rozdziałów zaprezentowali kluczowe informacje dla oceny zasobów i dynamiki kapitału ludzkiego w znikomych i przeciętnych miastach. Opracowanie Bożeny Pastwy stanowi próbę identyfikacji potencjału demograficznego i cech społeczno-kulturowych populacji badanych miast w okresie transformacji.
Adam Bartoszek z kolei analizuje edukacyjną i społeczno-zawodową ruchliwość mieszkańców i członków elit lokalnych w powiązaniu z oceną warunków życia w swym mieście. Urszula Swadźba poszukuje odpowiedzi na pytania o czynniki formujące aktywność edukacyjną w połączeniu ze strategiami lokalnymi, a także z innowacyjnością zasobów ludzkich z badanych gospodarstw domowych.
Rafał Muster pokazuje diagnozę problemów aktywizacji kapitału ludzkiego na lokalnych rynkach pracy wraz z oceną instytucjonalnego oddziaływania na adaptację do ich potrzeb poprzez osoby bezrobotne i poszukujące zatrudnienia.
Charakterystyka zakorzenienia badanych w przestrzeni społeczno-kulturowej prezentowana w kolejnym rozdziale poprzez marka Dziewierskiego dopełnia obraz badanych miejscowości. W końcowym rozdziale książki Adam Bartoszek i Urszula Swadźba podsumowują następstwa ruchliwości kapitału ludzkiego dla jakości życia w badanych miastach.