Autorzy pokazują, jak toczył się literacki (poetycki) dyskurs lokalny, jak przemieniał się język i ideowe obszary literatury. Analizują twórczość najczęściej pisarzy urodzonych w latach trzydziestych i czterdziestych (Ludwika Dębickiego, Kazimierza Chłędowskiego, Adama Staszczyka, Adama Bełcikowskiego, Michała Bałuckiego i Stanisława Tarnowskiego), choć także starszych – Lucjana Siemieńskiego – oraz młodszych – casus Włodzimierza Tetmajera. Tak zakreślony krąg twórców potwierdza to, z czego wszyscy zajmujący się dziewiętnastowiecznością zdaja sobie sprawę – współistnienie (i współtworzenie) kolejnych pokoleń XIX wieku.