Przekonania społeczne to jedno z fundamentalnych pojęć pozwalających zrozumieć działania ludzkie i zjawiska społeczne. Rozprawa Pawła Matuszewskiego stanowi próbę socjologicznego wyjaśnienia tego, w jaki sposób owe przekonania społeczne się tworzą.
Autor formułuje przekonującą hipotezę,pokaźna ich część jest wynikiem racjonalnego cyklu wnioskowania jednostki, opartego na logicznych przesłankach. Nie skupia się jednak przy tym na wyjaśnianiu różnorodnych przekonań pojedynczych osób, lecz formułuje podstawy koncepcji, która pozwala wyjaśnić przekonania współdzielone przez obfite zbiorowości.
Sięgając do dorobku wielu autorytetów w dziedzinie socjologii i matematyki (m.in. Maxa Webera, Raymonda Boudona, Eviatara Zerubavela,Thomasa Bayesa), autor formuje własny kognitywistyczny model przekonań społecznych.
Centrum modelu stanowi jednostka, traktowana jednak jako „istota społeczna", tj. Mająca określone kompetencje, wiedzę, system przekonań, wartości i interesy, postrzegająca i interpretująca świat wokół niej,równocześnie istota otoczona przez innych ludzi, funkcjonująca w ramach różnorodnego rodzaju społeczności, w konkretnym kontekście historycznym, kulturowym, gospodarczym czy technologicznym.
Celem książki jest jednak nie tylko opis modelu, lecz także pokazanie, jak na jego podstawie można produkować weryfikowalne empirycznie hipotezy.