Querr a islam (Smak Słowa)

Dyskurs dotyczący ról płciowych w świecie islamu, choć rozbudowany i wszechobecny – zarówno w nauce, jak i w środkach masowego przekazu i w opinii publicznej – obejmuje niemal wyłącznie wzorzec heteroseksualny. Odnosi się zatem do pań i mężczyzn, którzy podejmują role społeczne wynikające z ich płci biologicznej. Płeć biologiczna w islamie determinuje tożsamość człowieka i jego role społeczne. Rodząc się jako kobieta albo pan, człowiek nabywa określone prawa i obowiązki. Na przykład kobieta dziedziczy połowę tego co dziedziczy pan, z kolei mężczyzna powinien utrzymywać kobietę.

Celem niniejszej publikacji jest przełamanie tego dyskursu. Siedemnastu autorów ukazuje nieheteronormatywny świat islamu. Jednak jego korzenie sięgają jeszcze czasów przedmuzułmańskich, to jednak dopiero w ostatnim dziesięcioleciu stał się obiecującym przedmiotem badań, co widać w stale powiększającej się zagranicznej literaturze przedmiotu. Badania dotyczą jednocześnie teologii – a zatem tworzenia islamu gay-friendly (i szerzej LGBTQ-friendly), historycznych i współczesnych form nieheteronormatywności w społeczeństwach muzułmańskich, jak na dodatek rozważań teoretycznych na styku queer studies, teorii postkolonialnych i ponowoczesnych.

Perspektywa queer pozwala więc w nowy sposób spojrzeć na świat islamu – na jego bogactwo, wyrażającą się w formach nieheteronormatywnych, rozciągliwość, uwidaczniającą się w ich częściowej instytucjonalizacji i funkcjonowanie pomiędzy tradycją a progresywnością, między klasycznymi formami nieheteronormatywnymi a współczesnym ruchem LGBTQ.

Poszerza zarazem perspektywę queer studies o pozaeuropejski świat z odmiennymi, niekiedy nieprzystającymi do zachodnich kategoriami płci i seksualności.

W świecie zachodnim niedużo wiemy o kulturze queer w ogóle, a muzułmańska seksualność nienormatywna jest wręcz nieznana, nieobecna, ba choćby samo prawdopodobieństwa jej istnienia spotyka się z niedowierzaniem. Poprawnie więc się stało, iż książka dr Katarzyny Górak-Sosnowskiej powstała i ma szanse znaleźć się na naszym rynku wydawniczym, dostarcza bowiem szczególnie rzetelnych, wspartych dogłębną wiedzą naukową danych o muzułmańskich kulturach queer.

Z recenzji wydawniczej prof. Janusza Daneckiego

Książka proponuje spojrzenie na świat islamu z innej perspektywy, dotychczas słabo obecnej nie tylko w Polsce lecz też w publikacjach zachodnich. Tym samym wpisuje się w nurt próbujący przełamywać powszechnie obecne a zgubne dla tego świata opinie kojarzące go najczęściej z nietolerancją i nieprzejednanym konserwatyzmem. Ukazując zasobność nieheteronormatywności świata islamu, tej z przeszłości i dzisiaj, autorzy wychodzą poza ów dyskurs, starając się pokazać, w jaki sposób ludzie o nieheteronormatywnej płciowości i/albo seksualności radzą sobie w praktyce, jak funkcjonują, jak negocjują własną płc...