Prezentowane szkice uświadamiają, jak szczególnie literatura towarzysząca zbrojnemu konfliktowi pomiędzy państwami zaborczymi wpływała na ożywienie różnych wątków narodowej historii, zwłaszcza tych związanych z dziejami dziewiętnastowiecznych walk narodowo-wyzwoleńczych, historii traktowanej jako rezerwuar postaw akceptowalnych etycznie i stwarzających nieraz model indywidualnej biografii, a jak uświadamiała, iż dziedziczenie nie jest procesem nietrudnym i automatycznym, a raczej heroicznym, gdyż wojenne realia nieraz nie zezwalają na zachowanie ciągłości idei, a także etyki, grożąc korozją najistotniej uświęconych postaw i wartości.