Bezpieczeństwo międzynarodowe. wybrane organizacje - wojciech j. janik (Wydawnictwo e-bookowo)

Wojny i konflikty zbrojne towarzyszą człowiekowi od zarania dziejów. Nie zanosi się na to, iż zostaną wyeliminowane ze światowego porządku w nadchodzącym czasie. Każda wojna kończy się wygraną jednej ze stron, czy to pojedynczego kraju, czy również zawiązanego wcześniej sojuszu. Regułą jest, iż to właśnie zwycięzca określa nowo powstały ład powojenny i doprowadza do podpisania traktatu pokojowego, kończącego formalnie prowadzone działania zbrojne. W taki właśnie sposób powstały Liga Narodów i jej następczyni, funkcjonująca po dziś dzień, Organizacja Narodów Zjednoczonych. Podmioty te miały, i nadal mają, gwarantować powstrzymywanie się od działań zbrojnych i rozwiązywanie sporów między państwami na zasadzie pokojowej, opartej na szeroko pojętej zgodzie krajów do nich należących. W niniejszym opracowaniu autor starał się przybliżyć czytelnikowi najważniejsze - według niego - organizacje o charakterze międzynarodowym, które realnie przyczyniły się do formowania światowego pokoju i bezpieczeństwa. Intencją autora było wyznaczonie czytelnikowi ważniejszych dokumentów oraz aktów prawnych, mających rzeczywisty wpływ na kształtowanie się polityki omawianej organizacji, a przede wszystkim na decyzje podejmowane poprzez kraje w nich uczestniczące, w przypadku ścierania się interesów uczestników kontaktów międzypaństwowych, które charakteryzuje głównie anarchiczna natura systemu międzynarodowego, a nie wewnętrzne cechy poszczególnych państw. Charakter podmiotów polityki globalnej pozwala na funkcjonowanie mechanizmu równowagi sił, za pomocą którego państwa nie dopuszczają do ograniczenia swej autonomii i uzależnienia się od innych. Stosownie kształtowana polityka zagraniczna prowadzi więc do wzajemnego zaufania i wzrostu stabilności i dobrobytu w ramach obopólnych stosunków. Sytuacje taką może wyłącznie zapewnić współdziałanie w ramach partnerstwa w organizacji o charakterze subnarodowym. Zamierzeniem autora było zgromadzenie w jednym miejscu równocześnie podstawowych informacji dotyczących każdej omawianej organizacji, jak i wybranych przez niego aktów prawnych, a także dokumentów wpływających w sposób wymierny na formowanie się ich polityki bezpieczeństwa. Przytaczając słowa Alberta Einsteina: "Istnieje wyłącznie jedna droga do osiągnięcia pokoju i bezpieczeństwa - utworzenie organizacji ponadnarodowej...", autor żywi nadzieję, że funkcjonujące współcześnie organizacje o charakterze ponadnarodowym spełnią stawiane przed nimi zadania i utrzymają obowiązujący dziś światowy ład i porządek. Czy to się uda, pokaże czas. To od decydentów politycznych oraz prowadzonej poprzez nich, adekwatnie dostosowanej, grze dyplomatycznej zależeć będzie los ewentualnych ofiar przyszłych konfliktów i wojen. Miejmy nadzieję, że będzie ich jak najmniej. W prezentacji organizacji i ich aktów prawnych zastosowano kryterium czasowe. Rozważania rozpoczęto od Ligi Narodów, jako podmiotu międzynarodowego ustalającego porządek światowy po zakończeniu I wojny światowej. Pomimo faktu, iż organizacja ta nie spełniła pokładanych w niej nadziei, jednak tworzyła podstawę do ustalenia norm międzynarodowych obowiązujących po dziś dzień. Kolejnym omawianym podmiotem jest sukcesorka Ligi Narodów, czyli Organizacja Narodów Zjednoczonych. Jest to najważniejszy organ polityczny o charakterze ogólnoświatowym, który za podstawowy cel swej działalności stawia zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, rozwój współpracy pomiędzy narodami oraz popieranie przestrzegania praw człowieka. Następnym omawianym sojuszem o charakterze globalnym jest Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego. Autor starał się opisać NATO w sposób jak najbardziej dostępny. Pamiętając, iż jest to nad wyraz znaczny "gracz" na arenie międzynarodowej w zakrsie kształtowania światowego pokoju i bezpieczeństwa, nie należy zapominać, iż rejonem zainteresowania Sojuszu jest cały współczesny świat, a nie tylko tzw. Obszar traktatowy. W dalszej części przedstawiona pozostała subregionalna Rada Europy. Jej działalność jest wyjątkowo ważna, ponieważ w ramach prowadzonego w niej dialogu uchwalono pomiędzy innymi Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności i Europejską Konwencję o Zwalczaniu Terroryzmu. Następną opisywaną organizacją jest Unia Europejska. Funkcjonowanie jej w sporym stopniu jest oparte na współpracy z innymi podmiotami międzynarodowymi, w tym w głównej mierze z NATO. Pokaźne kwestie działalności Unii mają związek z podejmowanymi działaniami politycznymi w zakresie prowadzenia wspólnej polityki zagranicznej i obrony. Ostatnim omawianym podmiotem jest Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Zrzesza ona w swoich szeregach kraje spoza Europy, dlatego także jej działalność w wymiernym stopniu przyczynia się do kształtowania się światowego bezpieczeństwa i budowania wzajemnego zaufania między krajami współpracującymi. W ramach prowadzonych konsultacji przyjęte pozostały dwa jakże widoczne dokumentu kształtujące porządek światowy, a mianowicie Traktat o tradycyjnych Siłach Zbrojnych w Europie i Traktat o Otwartych Przestworzach.