Bankowość wczoraj i dziś (Białas Małgorzata, Mazur Zbigniew)

We współczesnym świecie system bankowy jest w zasadzie najpoważniejszym elementem, który zapewnia dobre funkcjonowanie gospodarki i stanowi podstawowe ogniwo pośredniczące w procesie zamiany między dostawcami dóbr i usług a odbiorcami (konsumentami) tychże, zapewniając w sposób łatwy i bezpieczny przepływ pieniądza między stronami uczestniczącymi w tej podmianie. Zatem podstawowa znajomość struktury, organizacji i funkcjonowania systemu bankowego, a także jego uwarunkowań staje się niezbędna, aby wszyscy uczestnicy tego systemu, jednocześnie podmioty gospodarcze jak i osoby fizyczne, z pełną świadomością korzystali z usług oferowanych przez banki i umiejętnie wykorzystywali zróżnicowane instrumenty finansowe dla realizacji postawionych sobie celów.

W książce przedstawiono problemy, na jakie napotykała bankowość od początku istnienia, aż do dnia dzisiejszego. Publikację wyróżnia przedstawienie ewolucji pewnych zagadnień, tak by Czytelnik mógł zrozumieć kierunek zmian zachodzących w bankowości. Autorzy zaprezentowali tematy związane z bankowością w sposób kompleksowy, równocześnie zrozumiały i czytelny.

z pewnością zainteresuje ona studentów uczelni równocześnie ekonomicznych, jak i technicznych, słuchaczów studiów podyplomowych, a także wszystkich poszukujących informacji na temat współczesnej bankowości.

Wstęp

Rozdział 1. Ewolucja pieniądza i rozwój bankowości

1.1. Ewolucja pieniądza
1.2. Warianty pieniądza
1.3. Historia bankowości
1.3.1. Rozwój bankowości w Polsce do czasów rozbiorów
1.3.2. Funkcjonowanie banków w czasach zaborów
1.3.3. Banki komercyjne – zabór rosyjski
1.3.4. Banki komercyjne – zabór austriacki
1.3.5. Banki komercyjne – zabór pruski
1.3.6. Bankowość na ziemiach polskich w okresie międzywojennym
1.3.7. Bankowość na ziemiach polskich w okresie II wojny światowej
1.3.8. Polska bankowość po II wojnie światowej
1.3.9. Lata 1952–1980 w polskiej bankowości
1.3.10. Zmiany systemu bankowego po 1986 roku

Rozdział 2. Struktura systemu bankowego w Polsce

2.1. Pojęcie systemu bankowego
2.2. Ramy prawne funkcjonowania polskiego systemu bankowego
2.2.1. Cykl przypasowania polskiego prawa bankowego do standardów Unii Europejskiej
2.3. Warianty banków
2.3.1. Banki komercyjne
2.3.2. Bank centralny i jego rola w gospodarce i w systemie finansowym
2.3.3. Polityka pieniężna wykonywana poprzez bank centralny
2.4. Bankowy Fundusz Gwarancyjny
2.5. Nadzór bankowy

Rozdział 3. Czynności bankowe

3.1. Systematyka czynności bankowych
3.2. Rozliczenia gotówkowe i bezgotówkowe w bankach
3.2.1. Rozliczenia gotówkowe
3.2.2. Rozliczenia bezgotówkowe
3.3. Rozliczenia zagraniczne

Rozdział 4. Pojęcie i typy ryzyka bankowego

4.1. Ryzyko płynności
4.2. Ryzyko rynkowe
4.2.1. Ryzyko stopy procentowej
4.2.1.1. Metody pomiaru ryzyka stopy procentowej
4.2.1.2. Metody zabezpieczania przed ryzykiem stopy procentowej
4.2.2. Ryzyko walutowe
4.2.2.1. Pozycje zamiany walutowej banku
4.2.2.2. Zabezpieczenia przed ryzykiem walutowym przy pomocy instrumentów finansowych
4.3. Ryzyko operacyjne
4.4. Inne rodzaje ryzyka
4.5. Zarządzanie ryzykiem bankowym i metody jego ograniczania
4.6. Test warunków skrajnych

Rozdział 5. Działalność kredytowa banków i ryzyko kredytowe

5.1. Pojęcie kredytu i jego funkcje
5.2. Warianty kredytów
5.3. Właściwości umowy kredytowej
5.4. Pojęcie ryzyka kredytowego
5.5. Zarządzanie ryzykiem kredytowym
5.6. Metody ograniczania ryzyka kredytowego
5.6.1. Ocena zdolności kredytowej
5.6.1.1. Metody nieklasyczne
5.6.1.2. Ocena ekonomiczno-finansowa przedsięwzięcia inwestycyjnego
5.6.2. Zabezpieczenia kredytu
5.6.3. Monitoring kredytowy
5.6.4. Rezerwy celowe
5.6.5. Pozostałe normy prawne ograniczające ryzyko kredytowe banku

Rozdział 6. Współczynnik wypłacalności

6.1. Rola i funkcje kapitałów własnych banku
6.2. Ewolucja szacowania współczynnika wypłacalności
6.2.1. Współczynnik wypłacalności Bazylea I – 1988 roku
6.2.2. Nowelizacja standardów obliczania współczynnika wypłacalności
6.2.3. Współczynnik wypłacalności Bazylea II (Nowa Umowa Kapitałowa) – 2004 roku
6.3. Metody szacowania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego
6.3.1. Metoda typowa
6.3.2. Metoda wewnętrznych ratingów (IRB)
6.4. Metody szacowania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka rynkowego
6.4.1. Metoda podstawowa
6.4.2. Metoda wartości zagrożonej
6.5. Metody szacowania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego
6.5.1. Metoda wskaźnika podstawowego (BIA)
6.5.2. Metoda typowa (STA)
6.5.3. Metoda zaawansowanego pomiaru (AMA)
6.6. Przykład obliczania współczynnika wypłacalności według standardów I Umowy Kapitałowej i Nowej Umowy Kapitałowej

Rozdział 7. Problemy jakości aktywów bankowych – sekurytyzacja wierzytelności

7.1. Pojęcie i cele sekurytyzacji
7.1.1. Podmioty uczestniczące w procesie sekurytyzacji
7.1.2. Procedura sekurytyzacyjna
7.1.3. Rola banku w procesie sekurytyzacji
7.2. Podstawy prawne rozwoju sekurytyzacji w Polsce
7.3. Fundusze sekurytyzacyjne
7.4. Ryzyko w procesie sekurytyzacji
7.5. Cykl sekurytyzacji w kontekście kryzysu na rynku kredytów subprime

Pytania sprawdzające

Literatura

Spis rysunków i tabel

Załącznik 1. Podstawowe stopy procentowe NBP w latach 1989–1997

Załącznik 2. Podstawowe stopy procentowe NBP w latach 1998–2013